Od początku lat 30-tych w Wielkiej Brytanii prowadzono działania zmierzające do stworzenia wielozadaniowego samolotu pokładowego mogącego połączyć wszystkie funkcje dotychczas stosowanych samolotów. Prace studyjne dowiodły, że jest to zadanie nie wykonalne i postanowiono opracować dwa typy samolotów: maszyny myśliwsko-rozpoznawczej, oraz bombowca nurkującego i zarazem samolotu torpedowego. Efektem tych działań było powstanie samolotów Fairey ”Fulmar” i Fairey ”Barracuda”.

Pod koniec 1937 r. problemy z konstruowaniem samolotów Blackburn ”Skua”/”Roc”, które miały zostać podstawowymi myśliwcami FAA, zmusiły Admiralicję do poszukiwania innych samolotów. Uwagę zwrócono na prototypy lekkich bombowców, zbudowanych zgodnie z wymaganiami taktyczno-technicznymi Air Ministry WTT P.4/34, przez firmy Fairey i Hawker. Jeszcze przed ich oblataniem Air Ministry zrezygnowało z projektu. W końcu listopada 1937 r. do dwóch pretendentów dołączył samolot Philips and Powis (Miles) M.9 ”Kestrel”, lecz został szybko odrzucony. Zrezygnowano również z samolotu Hawkera (późniejszy Hawker ”Henley”) Zwycięzcą został samolot firmy Fairey Aviation Company.

Wytwórnia dysponowała dwoma samolotami prototypowymi, których próby w locie rozpoczęły się 19.04.1937 r. W kwietniu 1938 r. firma otrzymała WTT O.8/38. na jednopłatowy, jednosilnikowy samolot myśliwski o składanym podwoziu. Jego załogę musiało tworzyć dwóch ludzi, co wynikało z przekonania Admiralicji, iż samolot operujący z lotniskowców musi mieć na pokładzie nawigatora-radiotelegrafistę, ponieważ tylko to gwarantuje powrót na macierzysty lotniskowiec, zwłaszcza w trudnych warunkach atmosferycznych. Zmiany konstrukcyjne obejmowały niewielkie zmniejszenie rozpiętości skrzydeł, instalację mechanizmu ich składania, wzmocnienie wytrzymałości kadłuba, modyfikacje kabiny załogi oraz instalację punktu mocowania wyciągu katapulty, haka hamowniczego i sprzętu ratunkowego. Zakładano wykorzystanie nowego myśliwca także w roli wodnosamolotu, zrezygnowano z tego pomysłu.

W maju 1938 r. firma Fairey otrzymała kontrakt na 127 egzemplarzy seryjnych. Prace nad zmianami konstrukcji prototypu P. 4/34 dostosowującymi go do WTT O.8/38 rozpoczęto 5.05.1938 r. We wrześniu 1938 r. zamówienie zwiększono do 250 egz. Początkowo planowano rozpoczęcie produkcji seryjnej we wrześniu 1939 r., później termin przesunięto na marzec 1940 r. Pierwsze dwa ”Fulmary” Mk I (zmodyfikowane P.4/34) zostały ukończone pod koniec 1939 r. Pierwszy z nich został oblatany 4.01.1940 r. Napędzany był nietypowym silnikiem Rolls Royce RM3M, zmodyfikowanym ”Merlinem III”, wyposażonym w sprężarkę, który moc maksymalną osiągał na wysokości 2300 m. Drugi prototyp, wyposażony w silnik , został oblatany 6.04.1940 r. Próby w locie wykazały, że samolot jest łatwy w pilotażu, stateczny i zwrotny, jednakże jego prędkość maksymalna, wznoszenie i maksymalny pułap nie spełniają wymagań. Ponieważ próby prototypów i egzemplarzy przedseryjnych przebiegały bardzo szybko, 21.05.1940 r. została podjęta decyzja o seryjnej produkcji ”Fulmara” Mk I. Produkcję pierwszych 250 egz. dokończono w pierwszej połowie 1941 r.

Aby zwiększyć bardzo słabe już jak na owe czasy osiągów nowego myśliwca na 155 seryjnym samolocie zainstalowano silnik ”Merlinem XXX” o większej. Samolot, oznaczony jako ”Fulmar” Mk II, został oblatany 20.01.1941 r. Samoloty od numeru seryjnego N4060 nowe silniki otrzymywały wszystkie kolejne ”Fulmary. Wbrew oczekiwaniom instalacja ”Merlina XXX” oraz dość istotna redukcja masy nie przyniosła zasadniczej poprawy osiągów ”Fulmara”. Jesienią 1940 r. Admiralicja zamówiła kolejnych 200 ”Fulmarów” Mk II, a następnie jeszcze 50 i 100 egz. czyli łącznie 350. Ostatni z ogółem 600 wyprodukowanych ”Fulmarów”, był wyposażonym w radar myśliwcem nocnym (NF Mk II), jednym z około 100 w tej wersji, a dostarczono go FAA w lutym 1943 r. W 1941 r. przeprowadzono pierwsze testy z radarem AI Mk VI zamontowanym na ”Fulmarze”. W 1942 r. jeden z Mk II został wyposażony w doskonalszy AI Mk IV, co dało początek wersji myśliwskiej nocnej NF Mk II. Wiosną 1943 r., w ramach prób z myśliwcem Fairey ”Firefly” NF Mk II, jeden z ”Fulmarów” został doświadczalnie wyposażony w radar AI Mk X.

Pierwszą jednostką bojową FAA wyposażoną w ”Fulmary” stał się 806 dywizjon, który otrzymał je w czerwcu 1940 r. Następnie samoloty weszły na wyposażenie dywizjonów: 800, 803, 804, 805, 807, 808, 809, 884.Od września 1940 r. ”Fulmary” walczyły z samolotami włoskiej Reggia Aeronautica, broniąc konwojów na Maltę. W listopadzie 1940 r. uczestniczyły w słynnym ataku bazujących na Illustriousie samolotów Fairey ”Swordfish” na okręty włoskie zakotwiczone w Tarencie. Od stycznia 1941 r. walczyły z samolotami włoskimi i niemieckimi w osłonie konwojów na Maltę. W marcu operowały z lotniska na Krecie, nie odnosząc sukcesów. W okresie od lipca do listopada 1941 r. samoloty, startujące z Malty, dokonywały nocnych ataków na lotniska na Sycylii, zrzucając lekkie bomby burzące i ostrzeliwując lądujące samoloty Włochów.

W czerwcu 1941 r. samoloty ”Fulmary”, startując ze stałego lądu, walczyły z lotnictwem vichystowskim nad Syrią. Pod koniec sierpnia osłaniały z powietrza pierwszy konwój do Murmańska. Samoloty te również startowały z tzw. Fighter Catapult Ships (FC Ships), pięciu krążowników pomocniczych wyposażonych w katapultę i przeznaczonych do eskortowania konwojów narażonych na ataki niemieckich Fw-200 ”Condor”.

Na początku kwietnia 1942 r miały jedyną okazję zmierzenia się z japońskimi samolotami pokładowymi, odpierając atak zespołu lotniskowców admirała Nagumo na lotniska i bazy morskie na Cejlonie oraz na znajdujące się w jego pobliżu okręty. Przez krótki czas operowały nad Oceanem Indyjskim z pokładu lotniskowca Indomitable, pod koniec maja samoloty prowadziły loty rozpoznawcze z bazującego na Cejlonie lotniskowcu Illustrious.

Od sierpnia 1942 r. do marca 1943 r. używał ”Fulmarów” Mk II dywizjon 886, podlegający Fighter Command RAF, wykonując wielogodzinne loty patrolowe w celu osłony konwojów u wschodnich wybrzeży Szkocji. W kwietniu 1942 r. używał ”Fulmarów” Mk II także stacjonujący na Cejlonie 273 dywizjon RAF. Od marca 1942 r. ”Fulmary” z 889 dywizjonu, broniły przestrzeni powietrznej nad Kanałem Sueskim. Przez pewien czas używały ”Fulmarów” także dywizjony 879, 887 i 893 (w lipcu 1943 r. samoloty tego ostatniego osłaniały jeszcze lądowanie na Sycylii). W lutym 1944 r. sformowane zostały trzy eskadry ”Fulmarów” NF Mk II, przeznaczone dla lotniskowców eskortowych. Użyta bojowo została tylko jedna, wcielona do 813 dywizjonu, a startującego dla osłony konwojów do Gibraltaru i ZSRR z pokładu lotniskowca Campania. Z Campanii wystartował, 8.02.1944 r., ”Fulmar” NF Mk II do ostatniej akcji bojowej tych samolotów w trakcie II w. ś.

Oprócz jednostek pierwszej linii ”Fulmarów” używało także wiele dywizjonów treningowych i pomocniczych: 748, 759, 772, 773, 784- treningowy nocnych myśliwców, 787 i 795, który został użyty bojowo (we wrześniu 1942 r. został skierowany na Madagaskar, gdzie ”Fulmary” służyły do połowy października jako samoloty rozpoznania taktycznego w walkach przeciwko Francuzom wiernym rządowi Vichy). W okresie od września 1940 r. do września 1942 r. piloci ”Fulmarów”, za cenę 40 własnych maszyn, zestrzelili 112 nieprzyjacielskich samolotów, a 66 uszkodzili.

W Polsce.

Podczas II wojny światowej na samolotach Fairey ”Fulmar” wykonywali loty również polscy lotnicy. Na maszynach tego typu wykonali po kilka lotów polscy piloci Ferry odbywający podróż od 19.12.1940 r. do 4.01.1941 r. na lotniskowcu HMS Furious na trasie Liverpool-Freetown (Sierra Leone). Polacy latali na ”Fulmarach” w charakterze członków załóg. Zadania polegały przeważnie na rozpoznaniu ruchu okrętów Kriegsmarine szczególnie w czasie pojedynku eskorty z krążownikiem Hipper (24-25.12.1940 r.), a później 26.12.1940 r. podczas ataku na Baden-Baden statek zaopatrzeniowy okrętów podwodnych, który został zatopiony. Samoloty tego typu były również rozprowadzane na terenie Wielkiej Brytanii przez polskich pilotów działających w jednostkach Ferry.

Konstrukcja:
Dwumiejscowy dolnopłat o konstrukcji metalowej.
Płat dwudźwigarowy, trzyczęściowy. Części zewnętrzne, mające obrys trapezowy, były składane. Pokrycie duralowe. Lotki, o konstrukcji duralowej, pokryte płótnem.
Kadłub podzielony konstrukcyjnie na dwie części. Część przednią tworzyły połączone śrubami stalowe rurki pokryte blachami duralowymi. Tylna miała konstrukcję półskorupową, wzmocnioną podłużnicami, pokryta blachami duralowymi. Kabiny zakryte.
Usterzenie wolnonośne, metalowe, z powierzchniami sterowymi pokrytymi płótnem.
Podwozie klasyczne chowane w locie. Samolot posiadał hak do lądowania.

Uzbrojenie- 8 stałych karabinów maszynowych Browning kal. 7,7 mm, umieszczonych w skrzydłach. Niektóre egzemplarze posiadały montowany w warunkach polowych w kabinie nawigatora karabin maszynowy Vickers K kal. 7,7 mm.
Niektóre samoloty posiadały uzbrojenie złożone z 4 karabinów maszynowych Browning kal. 12,7 mm w skrzydłach. Na wyrzutnikach można było zawiesić dwie bomby 113 kg lub do ośmiu 45 kg bomb głębinowych. W maju 1942 r. zdecydowano o zamontowaniu podkadłubowego wyrzutnika bomb do 227 kg, w praktyce jednak takiego uzbrojenia nie używano.

Wyposażenie- radiostacja krótkiego zasięgu typu TR9D, radiostacja dalekiego zasięgu typu T1115/R1116, radionamiernik R1147, nadmuchiwana łódka ratunkowa (dinghy), zrzutnia flar oświetlających. W myśliwskich nocnych radary typów: AI Mk VI, AI Mk IV, AI Mk X.

Silnik:
- ”Fulmar” Mk I: dwurzędowy w układzie V, Rolls Royce ”Merlin VIII”o mocy startowej 794 kW (1080 KM),
- ”Fulmar” Mk II: Rolls Royce ”Merlinem XXX” o mocy 956 kW (1300 KM).

Dane techniczne ”Fulmar” Mk I (wg [1]):
Rozpiętość- 14,14 m, długość- 12,27 m, wysokość- 3,25 m, powierzchnia nośna- 31,77 m².
Masa własna- 3137 kg, masa startowa- 4387 kg, masa startowa max- 4445 kg.
Prędkość max- 412 km/, wznoszenie- 5,61 m/s, czas wznoszenia na 6095 m- 26' 30", pułap- 6827 m, zasięg max- 1335 km, czas lotu- 4 h.

Dane techniczne ”Fulmar” Mk II (wg [1]):
Rozpiętość- 14,14 m, długość- 12,27 m, wysokość- 3,25 m, powierzchnia nośna- 31,77 m².
Masa własna- 3918 kg, masa startowa- 4688 kg.
Prędkość max- 428 km/, wznoszenie- m/s, czas wznoszenia na 3050 m- 7' 10", pułap praktyczny- 4880 m, pułap maksymalny- 7289 m, zasięg max- 1335 km, czas lotu- 5 h 30'.