Skróty
'- minuta,
"- sekunda,
A
A.- Aeroklub,
AA- Aeroklub Akademicki,
AACU- Anti Aircraft Cooperation Unit (Jednostka Współpracy z OPL),
AAEE- Aircraft and Armament Experimental Estabishment (Instytut Doświadczalny Samolotów i Uzbrojenia),
ADU- Air Delivery Unit (Jednostka Transportu Pomocniczego),
AEF- American Expedition Force,
AFB- Air Force Base (Baza Sił Powietrznych),
AGS- Air Gunner School (Szkoła Strzelców Pokładowych),
Air Ministry- brytyjskie Ministerstwo Lotnictwa,
AL- Armia Lotnicza,
AM- Air Ministry (brytyjskie Ministerstwo Lotnictwa),
AMSL- (ang. Above Mean Sea Level) wysokość bezwzględna, tj. wysokość nad poziomem morza,
ANG- Air National Guard,
ARP- Aeroklub Rzeczypospolitej Polskiej,
B
BB- Batalion Balonowy,
BLBR- Brygada Lotnictwa Bombowo-Rozpoznawczego,
BLRB- Brygada Lotnictwa Rozpoznawczo-Bombowego,
BLRO- Brygada Lotnictwa Rozpoznania Operacyjnego,
BLM- Baza Lotnictwa Morskiego w Pucku,
BLMW- Brygada Lotnictwa Marynarki Wojennej,
bwp- bojowy wóz piechoty,
C
CET- Centralna Eskadra Treningowa,
Challenge- Challenge Internationale des Avions de Tourisme,
ChRL- Chińska Republika Ludowa,
CIA- Central Intelligence Agency (Centralna Agencja Wywiadowcza),
CP SP Ustka- Centralny Poligon Sił Powietrznych Ustka,
CSL- Centralna Składnica Lotnicza, w Warszawie, później w Dęblinie,
CSL- Centrum Szkolenia Lotniczego w Modlinie (do 1960 r.- Wyższa Szkoła Pilotów w Modlinie),
CSNR- centralna stacja naprowadzania rakiet,
CSPPL- Centralna Szkoła Pilotów Podoficerów Lotnictwa w Bydgoszczy,
CSS AiR- Centrum Szkolenia Specjalistów Artylerii i Radiolokacji
CWOL- Centrum Wyszkolenia Oficerów Lotnictwa w Dęblinie,
D
DAPlot- Dywizja Artylerii Przeciwlotniczej,
Dep. III ŻP (również DeŻePe)- Departament III Żeglugi Powietrznej Ministerstwa Spraw Wojskowych,
Dep. IV ŻP- Departament IV Żeglugi Powietrznej Ministerstwa Spraw Wojskowych,
DLB- Dywizja Lotnictwa Bombowego,
DLC- Departament Lotnictwa Cywilnego Ministerstwa Komunikacji,
DLH- Deutsche Lufthansa, niemieckie linie lotnicze,
DLM- Dywizja Lotnictwa Myśliwskiego,
DLSz- Dywizja Lotnictwa Szturmowego,
dośw.- doświadczalny,
DŻP- Departament Żeglugi Powietrznej MSWojsk. (od 1.3.1920 r. do 28.6.1926 r.; od 28.6.1926 r.- Departament Lotnictwa, od 29.4.1929 r.- Departament Aeronautyki, od 1.8.1936 r.- Dowództwo Lotnictwa),
E
EB- eskadra bombowa,
E.Br- eskadra Breguetów,
EL- eskadra lotnicza,
ELB- Eskadra Lotnicza Bojowa,
ELR MW- eskadra lotnictwa rozpoznawczego Marynarki Wojennej,
elt- eskadra lotnictwa taktycznego,
eltr (ELTr)- eskadra lotnictwa transportowego,
EM- eskadra bombowa,
EN- eskadra niszczycielska,
E. Sal.- Eskadra Salmsonów,
Esk.- eskadra
E.SPA- Eskadra Spadów,
EW- eskadra wywiadowcza,
EWK- Eskadra Wozdusznych Korabliej,
E. Wlkp.- Eskadra Wielkopolska,
F
FA- Flieger-Abteilungen (niem. Oddział lotniczy),
FAA- Federalna Administracja Lotnictwa USA (ang. Federal Aviation Administration),
FAA- Fleet Air Arm (lotnictwo marynarki wojennej Wielkiej Brytanii),
FAA- Flieger-Abteilung (Artillerie) (niem. Oddział lotniczy Artylerii),
FAI- Federation Aeronautique Internationale (Międzynarodowa Federacja Lotnicza),
Flek- kompania zapasowa c.k. (austr.),
Flep- park techniczny c.k. (austr.),
Flik (Fliegerkompanie)- oddział lotniczy c.k. (austr.),
G
GA- General Aviation (lotnictwo ogólne),
GAO- Groupes Aerienes d'Observation (dywizjon współpracy z wojskami lądowymi),
GILC- Główny Inspektor Lotnictwa Cywilnego,
GmbH- Gesellschaft mit beschränker Haftung, spółka z ograniczoną odpowiedzialnością (niem.),
G.O.- Grupa Operacyjna,
GOPR- Górskie Ochotnicze Pogotowie Ratunkowe,
GPS-NAVSTAR- (ang. Global Positioning System ? NAVigation Signal Timing And Ranging)? system nawigacji satelitarnej obejmujący całą kulę ziemską,
GR- Groupes de Reconnaissance (dywizjon rozpoznawczy),
GSL- Główny Skład Lotniczy,
GSM- (ang. Global System for Mobile Communications, pierwotnie Groupe Spécial Mobile)- standard telefonii komórkowej,
GSN- głowica samonaprowadzania,
GWTU- Główny Zarząd Wojenno- Techniczny Ministerstwa Wojny Rosji,
H
h- godzina,
H- wysokość,
HALE- high altitude, long endurance (zdolność do długotrwałych lotów na dużych wysokościach),
HEMS- Helicopter Emergency Medical Service (Śmigłowcowa Służba Ratownictwa Medycznego),
HIGE- Hover In Ground Effect (zawis w zasięgu wpływu ziemi),
HOGE- Hover Out-of Ground Effect (zawis poza zasięgiem wpływu ziemi),
I
ICAO- International Civil Aviation Organization (Organizacja Międzynarodowego Lotnictwa Cywilnego),
Idflieg- Inspektion der Fliegertruppe (Inspekcja Wojsk Lotniczych),
IFR (ang. Instrumental Flight Rules) oznacza lot wykonywany zgodnie z przepisami dla lotów wg wskazań przyrządów, nazywany jest czasem Lotem bez widoczności,
IGE- pułap śmigłowca w warunkach istnienia wpływu bliskości ziemi,
IKCSP- Inspektorat Kontroli Cywilnych Statków Powietrznych,
inż.- inżynier,
ISTUS- Internationale Studienkommision fur Segelflug,
IWLot- Inspektorat Wojsk Lotniczych,
J
JKM- Jej Królewskiej Mości,
j.w.- jak wyżej,
K
kaem- karabin maszynowy,
kal.- kaliber broni w mm,
k.b.o.- kompania balonów obserwacyjnych,
KC- Komitet Centralny,
KCSP- Kontrola Cywilnych Statków Powietrznych,
kier.- kierownik
KL- Krzysztof Luto,
KMSPW- Koło Mechaników Studentów Politechniki Warszawskiej,
KMW- Kierownictwo Marynarki Wojennej,
KRLD- Koreańska Republika Ludowo-Demokratyczna,
kpr- kierowany pocisk rakietowy,
KPZR- Komunistyczna Partia Związku Radzieckiego,
kto- kołowy transporter opancerzony,
KZS- Krajowe Zawody Szybowcowe
L
LAPL- Laboratorium Aerodynamiczne Politechniki Lwowskiej
Lend Lease Act- ustawa senatu amerykańskiego przyjęta później w postaci uchwały międzysojuszniczej ustalająca zasady udzielania pożyczek, dzierżawy sprzętu, baz i itp.,
LEH- Lotnicza Eskadra Holownicza,
LGPR- Lotnicza Grupa Poszukiwawczo-Ratownicza
LMW- Lotnictwo Marynarki Wojennej.
LOPP- Społeczna organizacja lotnicza, początkowo: Liga Obrony Powietrznej Państwa, później: Liga Obrony Powietrznej i Przeciwgazowej,
LPR- Lotnicze Pogotowie Ratunkowe,
LPŻ- Liga Przyjaciół Żołnierza,
LSA- Light Sport Aircraft (lekki samolot sportowy o max masie startowej do 600 kg (lub 650 dla wodnosamolotu),
LSSiB- Lotnicza Szkoła Strzelania i Bombardowania w Grudziądzu,
LWL- Lotnictwo Wojsk Lądowych
M
MALE (Medium-Altitude Long-Endurance)- statek powietrzny średniego pułapu i długotrwałości lotu,
MATS- Military Air Transport Service (lotnictwo transportowe USAF),
max- maksymalne,
MDL- Mieszana Dywizja Lotnicza,
MDL- Morski Dywizjon Lotniczy w Pucku,
MEiL PW- Wydział Mechaniczny Energetyki i Lotnictwa Politechniki Warszawskiej,
min.- minuta,
MEiP- Małej Entanty i Polski,
mjr- major,
Mk- Mark, wersja (ang.),
M.K.- Ministerstwo komunikacji,
mln- milionów,
MON- Ministerstwo Obrony Narodowej,
MRTT- Multi Role Tanker Transport (wielozadaniowy samolot tankowania w powietrzu i transportowy),
MSPO- Międzynarodowy Salon Przemysłu Obronnego w Kielcach,
MSW- Ministerstwo Spraw Wewnętrznych,
MSWiA- Ministerstwo Spraw Wewnętrznych i Administracji,
MS Wojsk.- Ministerstwo Spraw Wojskowych,
MTOW- (ang. Maximum Take-off Weight) maksymalna masa startowa,
MW- Marynarki Wojennej,
N
NASA- National Aeronautics and Space Administration (Narodowa Agencja Aeronautyki i Przestrzeni Kosmicznej),
NDR- Nadbrzeżny Dywizjon Rakietowy,
NDWP- Naczelne Dowództwo Wojska Polskiego,
nkm- najcięższy karabin maszynowy,
NOT- Naczelna Organizacja Techniczna,
NOTAR- NO TAil Rotor (bez wirnika ogonowego),
n.p.m.- nad poziomem morza,
npr- niekierowany pocisk rakietowy,
NRD- Niemiecka Republika Demokratyczna,
NSFK- Nationalsocialistisches Fliegerkorps, Narodowosocjalistyczny Korpus Lotniczy, powszechna organizacja lotnicza w Niemczech faszystowskich,
O
OCP- odbiornik ciśnienia powietrza,OGE- pułap śmigłowca bez wpływu bliskości ziemi,
ok.- około,
OKL- Ośrodek Konstrukcji Lotniczych,
OPL- obrona przeciwlotnicza,
OSAer- Oficerska Szkoła Aeronautyczna w Toruniu,
OSL- Oficerska Szkoła Lotnicza,
OSOL- Oficerska Szkoła Obserwatorów Lotniczych początkowo w Warszawie, następnie w Toruniu,
OSSA- Ośrodek Szkolenia Specjalistów Artylerii,
OSTIV- Organisation Scientifique et Technique International du vol a Voile (Międzynarodowa Organizacja Naukowo-Techniczna Szybownictwa, agenda FAI prowadząca badania naukowe problemów związanych z lotami bezsilnikowych statków powietrznych, konstrukcją szybowców, meteorologią lotniczą itp.),
OTU- Operational Training Unit (Jednostka Szkolenia Operacyjnego),
P
PDPD- Pomorska Dywizja Powietrzno-Desantowa,
pil.- pilot,
pkt.- punkty,
PKW- Polski Kontyngent Wojskowy,
PL- pułk lotniczy,
PLB- pułk lotnictwa bombowego,
plb-r- pułk lotnictwa bombowo-rozpoznawczego,
PLL „Lot”- Polskie Linie Lotnicze „Lot”,
plm (PLM)- pułk lotnictwa myśliwskiego,
plmb (PLMB)- pułk lotnictwa myśliwsko-bombowego,
plot.- przeciwlotniczy,
PLR- pułk lotnictwa rozpoznawczego,
PLRO- Pułk Lotnictwa Rozpoznania Operacyjnego,
PLRTiA- Pułk Lotnictwa Rozpoznania Taktycznego i Artyleryjskiego,
PLSz- Pułk Lotnictwa Szturmowego,
PLSz-B- Pułk Lotnictwa Szkolno-Bojowego,
PLT- pułk lotnictwa transportowego,
PMW- Polska Marynarka Wojenna,
PNB- Pułk Nocnych Bombowców,
PoKPR- przeciwokrętowy kierowany pocisk rakietowy,
pop (POP)- przeciw okrętom podwodnym,
p-p- powietrze-powietrze,
ppanc.- przeciwpancerny,
PPG- (ang. Powered ParaGlider) motoparalotnia (paralotnia wyposażona w napęd spalinowy),
ppk- przeciwpancerny pocisk kierowany,
ppłk- podpułkownik,
pprlok- pocisk przeciwradiolokacyjny,
PPZR- przenośny przeciwlotniczy zestaw rakietowy,
PRL- Polska Rzeczpospolita Ludowa,
PSz-B- pułk szkolno-bojowy,
pśb- pułk śmigłowców bojowych,
pśt- pułk śmigłowców transportowych,
PW- Politechnika Warszawska,
PWr- Politechnika Wrocławska,
PWO- Wojsk Obrony Powietrznej ZSRR,
PWMZ- Polska Wojskowa Misja Zakupów,
PWRB- przeciwlotniczy rakietowy wóz bojowy,
PZR- przeciwlotniczy zestaw rakietowy,
R
RAF- Royal Air Force (brytyjskie Królewskie Siły Powietrzne),
RAAF- Royal Australian Air Force (Australijskie Królewskie Siły Powietrzne) RCAF- Royal Canadian Air Force (Kanadyjskie Królewskie Siły Powietrzne)
RET- Rządowa Eskadra Transportowa,
RFC- Royal Flying Corps (Królewski Korpus Lotniczy),
RFN- Republika Federalna Niemiec,
RHA- (ang. Rolled Homogeneous Armour- jednolity walcowany materiał)- przeliczeniowa grubość pancerza czołgu,
RLM- Reichsluftwahrtministerium (Ministerstwo Lotnictwa Rzeszy),
RM ZSRR- Rada Ministrów Związku Socjalistycznych Republik Radzieckich,
RNAS- Royal Navy Air Service (Służba Lotnicza Marynarki),
RPA- Republika Południowej Afryki,
RPL- Ruchomy Park Lotniczy,
rotm.- rotmistrz,
RPL- Ruchomy Park Lotniczy,
RUAV- rotorcraft unmanned aerial vehicle (wiropłat bezpilotowy),
RWPG- Rada Wzajemnej Pomocy Gospodarczej,
S
SAAF- South African Air Force (Południowoafrykańskie Królewskie Siły Powietrzne),
SAC- Strategic Airlift Capabilities (Zdolności Strategicznego Transportu Powietrznego),
SAR- radar z syntetyczną Aperturą (ang. SAR- Synthetic Aperture Radar)- radar służący do uzyskiwania obrazów nieruchomych obiektów o wysokiej rozdzielczości,
SEŁ- Samodzielna Eskadra Łącznikowa,
SELŁ- Samodzielna Eskadra Lotnictwa Łącznikowego,
SIGINT (ang. signals intelligence - rozpoznanie radioelektroniczne),
SL- Sekcja Lotnicza KMSPW,
SL- Stacja Lotnicza w Ławicy,
SLETSP- Samodzielną Lotniczą Eskadrę Transportową Specjalnego Przeznaczenia,
SNR- Stanowisko Naprowadzania Rakiet,
SP- Szkoła Pilotów w Ławicy,
SPB- Samodzielny Pułk Bombowców,
SPL- Specjalny Pułk Lotniczy,
SPL- Szkoła Podchorążych Lotnictwa w Dęblinie,
SPLR- Samodzielny Pułk Lotnictwa Rozpoznawczego,
SPLT- Specjalny Pułk Lotnictwa Transportowego,
SRR- Socjalistyczna Republika Radziecka,
SSPL- Specjalny Samodzielny Pułk Lotniczy,
STAe- Service Technipue d'Aéronautique (francuski instytut techniczny lotnictwa),
STOL- samolot krótkiego startu i lądowania (ang. Short Take-Off and Landing),
szkpś- szkolny pułk śmigłowców,
SzPL- Szturmowy Pułk Lotniczy,
SZ RP- Siły Zbrojne Rzeczypospolitej Polskiej,
SŻN- Sekcja Żeglugi Napowietrznej,
T
TAC- Tactical Air Command (dowództwo lotnictwa taktycznego USAF),
TOPR- Tatrzańskie Ochotnicze Pogotowie Ratunkowe,
TTU- Torpedo Training Unit (Jednostka Szkolenia Torpedowego),
tys.- tysięcy,
U
UAV- Unmanned Aerial Vehicle (bezzałogowy aparat latający),
UL- samolot ultralekki o masie startowej do 450 kg,
UPRP- Urząd Patentowy Rzeczpospolitej Polskiej,
USAAC- US Army Air Corps (Korpus Lotniczy Armii Stanów Zjednoczonych),
USAAF- US Army Air Force (Siły Powietrzne Armii Stanów Zjednoczonych),
USAF- United States Air Force (Siły Powietrzne Stanów Zjednoczonych),
USCG- US Coast Guard (Straż Wybrzeża Stanów Zjednoczonych),
USMC- US Marine Corps (Korpus Piechoty Morskiej Stanów Zjednoczonych),
UW- Układ Warszawski,
V
VFR- (ang. Visual Flight Rules) zasady lotu z widocznością. Pilot statku powietrznego może odbywać lot w warunkach pozwalających na kontrolę położenia statku za pomocą zewnętrznych punktów odniesienia,
VIP- do przewozu najważniejszych osobistości,
VLA- samolot ultralekki o masie startowej do 550 kg,
VTOL- Vertical Take Off and Landing (pionowy start i pionowe lądowanie),
W
wg- według,
wkm- wielokalibrowy karabin maszynowy,
WL- Wojska Lotnicze,
WLiOP- Wojska Lotnicze i Obrony Powietrznej,
WOP- Wojska Ochrony Pogranicza,
WOPL OK.- Wojska Obrony Przeciwlotniczej Obszaru Kraju,
WOS- Wojskowy Obóz Szybowcowy w Ustianowej
WP- Wojska Polskiego,
WRe- walki radioelektronicznej,
WSL- Wojskowa Szkoła Lotnicza w Warszawie,
WSOSP- Wyższa Oficerska Szkoła Sił Powietrznych,
WSP- Wyższa Szkoła Pilotów, początkowo w Ławicy, później w Grudziądzu,
WSP- Wyższa Szkoła Pilotów w Modlinie (powstała w 1958 r., od 1960 r. Centrum Szkolenia Lotniczego w Modlinie,
WSW- Wojskowa Służba Wewnętrzna,
WTT- wymagania taktyczno-techniczne,
WWS ZSRR/Rosji- Wojenno-Wozdusznyje Siły (Siły Powietrzne ZSRR/Rosji) wz.- wzór,
WZZA- Wojskowe Zakłady Zaopatrzenia Aeronautyki,
Z
ZEA- Zjednoczone Emiraty Arabskie,
ZASPL- Związek Awiatyczny Studentów Politechniki Lwowskiej,
ZOP- zwalczania okrętów podwodnych,
ZSRR- Związek Socjalistycznych Republik Radzieckich,