Fairey "Fox", 1925

Samolot bombowy lekki, rozpoznawczy, myśliwski. Wielka Brytania.
Samolot myśliwsko-rozpoznawczy Fairey ”Fox” Mk.VI lotnictwa wojskowego Belgii. (Źródło: via Konrad Zienkiewicz).

C.R. Fairey nabył w firmie Curtiss silnik Curtiss D-12, metalowe śmigła Curtiss-Reed, wysoko efektywne sekcje skrzydła samolotu Curtiss CR-3 i chłodnic, które rozmieszczone były na powierzchni skrzydła. Licencja na produkcję silników nie została nabyta, ale zakupiono ok. 50 silników D-12, które zostały poddane modernizacji (po czym otrzymały oznaczenie Fairey ”Feliks”). Zostały one zainstalowane na lekkich samolotach bombowych Fairey ”Fox” Mk.I. Prototyp samolotu został oblatany 3.01.1925 r. Jego prędkość max była wynosiła 254 km/h i była większa o 64 km/h, niż będącego na uzbrojeniu lotnictwa samolotu bombowego Fairey ”Fawn”. Zbudowano 28 egz. wersji Mk.I, dostawy rozpoczęły się w 1925 r. Weszły na uzbrojenie w 12 Squadron RAF. Samoloty ”Fox” Mk.I posiadały wówczas większą prędkość max od samolotów myśliwskich. Dwa samoloty, wycofane już z RAF, wzięły udział w wyścigu MacRobertson Air Race na trasie London-Melbourne w 1934 r.

Wersje rozwojowe:
- ”Fox” Mk.IA- wersja wyposażona w silnik Rolls-Royce ”Kestrel” (Rolls-Royce F.XI). Pierwszy egzemplarz został oblatany 29.08.1927 r. W grudniu 1928 r. zastosowano silnik w nowej wersji- Rolls-Royce F.XIA,
- ”Fox” Mk.IIM- posiadała silnik Rolls-Royce ”Kestrel IB” oraz metalową konstrukcję z pokryciem płóciennym. Prototyp oblatano 25.10.1929 r. Dostarczany do stycznia 1932 r. dla lotnictwa wojskowego Belgii, 12 egz. zbudowano w Wielkiej Brytanii, dalsze 31 egz powstało na licencji w belgijskiej filii Fairey Avions (produkowane od 1933 r.),
- ”Fox” Mk.III- dwumiejscowy samolot myśliwsko-rozpoznawczy, uzbrojony w 2 stałe karabiny maszynowe pilota FN-Browning kal. 7,62-mm. W Belgii zbudowano 12 (wg innych źródeł-13) egz.,
- ”Fox” Mk.III Trainer- dwumiejscowa wersja treningowa napędzana silnikiem Armstrong Siddeley ”Serval”. Wariant ”Fox” Mk.IIIS, zbudowany w 1934 r., posiadał silnik ”Kestrel IIMS”. Zbudowano jeszcze 5 egz. Mk.III Trainer (wg innych źródeł- 4 egz. lub zbudowano tylko prototyp),
- ”Fox” Mk.IIIC- dwumiejscowy samolot współpracy z armią i rozpoznawczy, posiadał zakrytą kabinę oraz silnik ”Kestrel V”. W Belgii zbudowano 48 egz., w tym jeden treningowy Mk.IIICS,
- ”Fox” Mk.IV Floatplane- wodnosamolot pływakowy, 6 egz. zostało wyprodukowanych dla lotnictwa wojskowego Peru. Miały zostać użyte podczas wojny Kolumbii-Peru w 1933 r., jednak zostały dostarczone w październiku 1933 r. już po zakończeniu wojny. W 1941 r., na podwoziu kołowym, wzięły udział jako samoloty rozpoznawcze w wojnie Ekwador-Peru,
- ”Fox” Mk.V- oznaczenie samolotu ”Fox” Mk.IV, w którym zastosowano zakrytą kabinę i owiewki kół podwozia. Był to jednomiejscowy samolot myśliwski. Po dostarczeniu samolotu do Belgii, zainstalowano w nim Hispano-Suiza 12Ydrs mocy 610 kW (830 KM) i zdjęto owiewki kół podwozia. Samolot otrzymał oznaczenie ”Fox” Mk.VIR i był eksploatowany jako doświadczony samolot rozpoznawczy,
- ”Fox” Mk.VI- wersja opracowana w belgijskiej firmie Avions Fairey w 1934 r., wyposażona w mocniejszy silnik Hispano-Suiza o mocy 641 kW (872 KM). Zbudowano ok. 85 egz., plus 15 egz. w ulepszonej wersji myśliwskiej ”Fox” Mk.VIII,
- ”Fox” Mk.VIC- dwumiejscowy samolot myśliwski, odpowiednik wersji Mk.V. Zbudowano 52 egz.,
- ”Fox” Mk.VIR-dwumiejscowy samolot myśliwsko-rozpoznawczy,
- ”Fox” Mk.VII Mono- jednomiejscowy samolot myśliwski uzbrojony w 4 (wg innych źródeł- 6) karabiny maszynowe, opracowany bazie samolotu Mk.VIR. Zbudowane tylko 2 egz.,
- ”Fox” Mk.VIII- oznaczenie 15 egz. ulepszonego wariantu samolotu Mk.VIR, wyposażonego w 2 karabiny maszynowe FN-Browning kal. 7,62 mm na górnym płacie. Zbudowano 12 egz.,

W Belgii, do zakończenia produkcji w 1939 r., zbudowano 195 samolotów ”Fox”. Ok. 100 egz. znajdowało się nadal w uzbrojeniu lotnictwa belgijskiego w dniu niemieckiego ataku 10.05.1940 r. Chociaż zupełnie przestarzałe, to wykonały ok. 100 misji bojowych. Ich piloci zgłaszali nawet zestrzelenie niemieckich samolotów Messerschmitt Bf-109.

W Polsce.

W maju lub czerwcu 1940 r. polscy piloci, przebywający w ośrodku szkoleniowym w Caen, uczestniczyli w ewakuacji samolotów na inne lotniska. Wśród ewakuowanych maszyn były także samoloty belgijskie i holenderskie. W sprawozdaniu jednak nie zostały wyszczególnione ich typy. Mogły to być belgijskie samoloty Fairey ”Fox” lub typy szkolne. Jest to jednak tylko czysta spekulacja.

Konstrukcja:
Jedno- lub dwumiejscowy dwupłat.
Podwozie klasyczne stałe.

Uzbrojenie:
- Mk.I- 1 karabin maszynowy pilota kal. 7,7 i 1 ruchomy karabin maszynowy obserwatora kal. 7,7 mm. Udźwig bomb- do 209 kg,
- Mk.VI- 2 karabiny maszynowe pilota kal. 7,7 i 1 ruchomy karabin maszynowy obserwatora kal. 7,7 mm. Udźwig bomb- 240 kg,
- Mk.VII Mono- 4 karabiny maszynowe pilota (2 w kadłubie i po 1 w każdym skrzydle).

Silnik:
- Mk.I- Fairey ”Felix” (Curtiss D-12) o mocy 353 kW (480 KM),
- Mk.IIM- Rolls-Royce ”Kestrel IB” o mocy 360 kW (490 KM), wg innych źródeł- 353 kW (480 KM)
- Mk.IIIC- Rolls-Royce ”Kestrel V”,
- Mk.III Trainer- gwiazdowy Armstrong Siddeley ”Serval” o mocy 269 kW (366 KM),
- Mk.IV- Hispano-Suiza o mocy 578 kW (786 KM),
- Mk.V- Hispano-Suiza 12Ydrs mocy 610 kW (830 KM),
- Mk.VI- Hispano-Suiza 12 Ybrs o mocy 640 kW (870 KM) .

Dane techniczne Mk.I (wg [3]):
Rozpiętość- 11,58 m, długość- 9,5 m, wysokość- 3,25 m, powierzchnia nośna- 30,1 m2.
Masa własna- 1183 kg, masa całkowita- 1867 kg.
Prędkość max- 251 km/h, prędkość przelotowa- 234 km/h, pułap- 5180 m, zasięg- 1046 km.

Dane techniczne Mk.VI (wg Internet):
Rozpiętość- 11,5 m, długość- 9,0 m, wysokość- 3,3 m, powierzchnia nośna- 34,4 m2.
Masa własna- 1790 kg, masa całkowita- 2450 kg.
Prędkość max- 370 km/h, wznoszenie- 760 m/min, pułap- 7000 m, zasięg- 600 km.

Źródło:

[1] Belcarz B. ”Polskie lotnictwo we Francji 1940”. Wydawnictwo STRATUS. Sandomierz 2002.
[2] List od pana Bartłomieja Belcarza z dnia 22.02.2007 r.
[3] "Уголок ниэбa- Виртуальная авиационная энциклопедия"
blog comments powered by Disqus