De Havilland DH-86 "Dragon Express", 1934
("Express", "Express Air Liner")

Samolot pasażerski, sanitarny, szkolny. Wielka Brytania.
Samolot pasażerski De Havilland DH-86. (Źródło: via Konrad Zienkiewicz).

W 1933 r. rząd Australii zaproponował firmie De Havilland Aircraft Company zbudowanie samolotu prostego i taniego jak De Havilland DH-84 ”Dragon” ale posiadający więcej miejsc pasażerskich i większy zasięg. Miał być przeznaczony do obsługi linii Melbourne-Singapur, która miała być częścią trasy do Londynu. W nowym samolocie zastosowano szereg sprawdzonych elementów wziętych z DH-84 ”Dragon”. Konstrukcja była wykonana przeważnie z drzewa i płótna. Jednak nowy dwupłatowiec De Havilland DH-86 (samolot nie posiadał nazwy oficjalnej, ale w prasie czasami używano nazw ”Dragon Express” lub ”Express Air Liner” albo ”Express”) był znacznie większych rozmiarów i zabierał 10 pasażerów. Załoga wynosiła 2 osoby, z przodu siedział pilot, za nim radiotelegrafista. Liczbę silników zwiększono do czterech i zastosowano mocniejsze silniki De Havilland ”Gipsy Six”. Wymaganą zasięg, powyżej 1200 km, uzyskano poprzez zwiększenie zapasu paliwa i poprawę aerodynamiki płatowca.

Pierwszy DH-86 został oblatany 14.01.1934 r. Wkrótce zbudowano dalsze dwa samoloty dla linii ˇ Imperial Airways operujących w Południowej Anglii. Później rozpoczęto dostawy na zamówienie australijskie. Samoloty posiadały poszerzoną kabinę, gdzie obaj członkowie załogi siedzieli obok siebie, a radiotelegrafista był równocześnie drugim pilotem. Samoloty używane były do obsługi linii lotniczych Melbourne-Hobart (na Tasmanii) przez firmę Holymans Airways, a później Melbourne-Singapur przez Qantas. W 1935 r. rozpoczęto produkcję wersji DH-86A z ulepszonym podwoziem, zmienionym oszkleniem kabiny i duralową konstrukcją usterzenia, powstało 20 egz. W 1936 r. w Australii rozbiły się trzy DH-86, w wyniku czego firma De Havilland zamontowała na samolotach dodatkowe stateczniki pionowe, aby poprawić stateczność samolotu. Samoloty otrzymały oznaczenie DH-86B, budowane były od 1936 r. Stateczniki te zamontowano również na samolotach DH-86A. Łącznie zbudowano 62 samoloty wszystkich wersji (w tym 4 egz. DH-86).

Samoloty pasażerskie były używane przez linie lotnicze z Australii, Nowej Zelandii i Wielkiej Brytanii. Po wybuchu II wojny światowej samoloty DH-86 zostały zmobilizowane. W Nowej Zelandii zostały przejęte przez Royal New Zealand Air Force i używane m.in. jako samoloty bombowe. Ich zadaniem było zwalczanie niemieckich raiderów (okrętów pirackich) oraz statków japońskich. W Australii używano 15 samolotów w wersjach DH-86, DH-86A i DH-86B, które do wybuchu wojny wykonywały loty komercyjne w Australii i Nowej Gwinei. Część z nich została przejęta przez Royal Australian Air Force i służyły jako samoloty transportowe i sanitarne na Środkowym Wschodzie, w Australii i na Nowej Gwinei. Samoloty znajdujące się w Europie również zostały zmobilizowane, używane były jako samoloty transportowe i szkolne do szkolenia radiooperatorów. Samoloty DH-86 używane były również w lotnictwie wojskowym Finlandii i Rodezji.

W Polsce.

Podczas II wojny światowej, polscy piloci ferry z N°1 ADU/ME- Polish Detachment Takoradi drogę powrotną (Kair-Takoradi), po dostarczeniu samolotów, odbywali grupowo m.in. na pokładach samolotów cywilnych De Havilland DH-86A egipskich linii lotniczych MISAIR i brytyjskich linii zamorskich BOAC (British Overseas Airways Corporation). Polscy lotnicy często prowadzili te maszyny, latając w składzie załóg BOAC.

Józef Tyszko wykonywał loty na samolocie DH-86A w 24 Sqn RAF.

Konstrukcja:
Dwupłat. Załoga- 2osoby, pasażerów- 10 (na krótkich trasach- 12, max- 16).
Kabiny zakryte.
Podwozie klasyczne stałe.

Napęd- 4 silniki De Havilland ”Gipsy Six” o mocy 147 kW (200 KM) każdy.

Dane techniczne DH-86 (wg [2]):
Rozpiętość- 19,66 m, długość- 14,05 m, wysokość- 3,96 m, powierzchnia nośna- 59,55 m2.
Masa własna- 2862 kg, masa całkowita max- 4540 kg.
Prędkość max- 272 km/h, prędkość przelotowa- 232 km/h, pułap- 6253 m, zasięg- 1216 km.

Dane techniczne DH-86A (wg Internet):
Rozpiętość- 19,7 m, długość- 14,1 m, wysokość- 4,0 m, powierzchnia nośna- 59,3 m2.
Masa własna- 2830 kg, masa całkowita- 4650 kg.
Prędkość max- 267 km/h, wznoszenie- 280 m/min, pułap- 5300 m, zasięg- 1200 km.

Źródło:

[1] Morgała A. ”Polskie samoloty wojskowe 1939-1945”. Wydawnictwo MON. Warszawa 1976.
[2] "Уголок ниэбa- Виртуальная авиационная энциклопедия"
[3] Tyszko J. "Rozkazałem załodze skakać...". Wydawnictwo ZP Wydawnictwo. Warszawa 2011.

blog comments powered by Disqus