Zbudowanie i wprowadzenie do służby nowych samolotów myśliwskich i wielozadaniowych drugiej generacji spowodowało na przełomie lat 1960/1970-tych zmianę koncepcji szkolenia pilotów. Stwierdzono, ze samoloty szkolno-treningowe opracowane na początku lat sześćdziesiątych posiadały dużą stateczność samolotu, łatwość pilotażu i prostotę wyposażenia. Nie pozwalały one na wyszkolenie pilota, który łatwo i bezpiecznie byłby w stanie opanować ponaddźwiękowe samoloty bojowe. W tej sytuacji rozpoczęto projektowanie nowej generacji samolotów szkolno-treningowych, które charakteryzowały się prostotą konstrukcji, dobrą widocznością z kabiny, dobrymi własnościami pilotażowymi, bogatym wyposażeniem elektronicznym, napędem za pomocą silników o małym zużyciu paliwa oraz wielowariantowością uzbrojenia. Dodatkowo zdecydowano, aby samolot mógł być łatwo przekształcony w samolot szkolno-bojowy, a nawet w lekki samolot szturmowy, czy myśliwski.

Projektowaniem nowego samolotu według powyższych zasad zajęły się we Francji dwie firmy: Breguet i Potez. Pierwszy był projekt zakładów Breguet, które w międzyczasie weszły w skład konsorcjum Dassault. W połowie 1969 r. został on przekazany do rozpatrzenia przedstawicielom francuskich wojsk lotniczych. Niestety, w tym czasie nie znaleziono we Francji dostatecznych funduszy na realizację tego projektu. Jednak, w wyniku standaryzacji w siłach powietrznych państw NATO, projekt ten został wybrany do ujednoliconego systemu szkolenia pilotów w oparciu o produkowany wspólnie przez kraje zachodnioeuropejskie, samolot szkolno-treningowy nowej generacji. Pod koniec 1972 r. podpisano z niemiecką firmą Dornier porozumienie o wspólnej produkcji samolotu. Pierwszy prototyp samolotu ”Alpha Jet” został oblatany 26.10.1973 r. Zbudowano cztery prototypy do prób w locie i dwa do prób statycznych i zmęczeniowych. Zaprojektowano dwie wersje samolotu: ”Alpha Jet” A- szturmowa, dysponująca większą gamą przenoszonego uzbrojenia, przeznaczona dla lotnictwa RFN oraz ”Alpha Jet” E szkolno-treningowa, zaprojektowano pod wymagania Francji. Wyposażenie awioniczne i uzbrojenie samolotu różni się w wersji francuskiej i niemieckiej.

Produkcja samolotów rozpoczęła się równolegle w wytwórniach Breguet i Dornier. Wiosną 1979 r. Francja zamówiła 89 samolotów ”Alpha Jet” E, natomiast RFN 150 egz. ”Alpha Jet” A. Początkowe porozumienie o budowie samolotu zostało rozszerzone. Obydwie firmy miały zbudować po 200 egz. samolotów. Ostatecznie, lotnictwo francuskie 176 egz. ”Alpha Jet” E, a niemiecka Luftwaffe 175 egz. ”Alpha Jet” A. W RFN samoloty służyły w pułkach lekkich samolotów myśliwsko-bombowych JaboG o numerach 41,43 i 49. Dodatkowo, w portugalskiej miejscowości Baja stacjonowało 18 samolotów, które służyły celom szkolnym. W latach 1988-1982 samoloty te zmodyfikowano. Wymieniono silnik na mocniejsze Larzac 04-C20. W 1994 r., w ramach realizacji porozumień rozbrojeniowych, wycofano je z uzbrojenia. Samoloty stacjonujące w Portugalii sprzedano na miejscu siłom lotniczym tego państwa, dodatkowo, Portugalia zakupiła kolejne samoloty z niemieckiego składu. Pozostałe, ok. 150 samolotów, zostały zakonserwowane. We Francji samoloty, ok. 150 egz., znajdowały się w dwóch ośrodkach szkoleniowych: pilotażu zaawansowanego w Tours i szkolenia bojowego w Cazaux. Na samolotach ”Alpha Jet” E latali piloci jednego z najlepszych zespołów akrobacyjnych na Świecie Patrouile de France.

Napłynęły również zamówienia eksportowe. Na początku 1980 r. dla Belgii dostarczono 33 samoloty ”Alpha Jet” B, odpowiedniki ”Alpha Jet” E, wyprodukowane we Francji. Podobnie zrealizowane zostało zamówienie dla Egiptu (”Alpha Jet” MS1)- 30 egz. Wybrzeża Kości Słoniowej- 7 egz., Maroka- 24 egz ., Kataru- 6 egz. i Togo- 6 egz. Natomiast u Dorniera wyprodukowano 24 egz. eksportowej wersji ”Alpha Jet” A dla Nigerii.

Konsorcjum Dassault-Breguet opracowano własną wersję bliskiego wsparcia. Samolot wersji ”Alpha Jet” E uzupełniono o system awioniki z wersji A oraz o dalmierz laserowy. Samoloty tej wersji zostały wyprodukowane na eksport: do Egiptu (”Alpha Jet” MS2)- 15 egz. i do Kamerunu- 7 egz. Następnie powstała wersja ”Alpha Jet 2”. Pierwowzorem były niemieckie samoloty wersji A po modernizacji z przełomu lat osiemdziesiątych i dziewięćdziesiątych. Zastosowano silniki Larzac 04-C20, samolot przystosowano do przenoszenia pocisków rakietowych Matra ”Magic” i zmodyfikowano awionikę samolotu. Zainstalowano platformę inercyjną SAGEM Uliss 81, wyświetlacz przezierny Thomson-CSF VE 110C, dalmierz laserowy Thomson-CSF TMV 630, radiowysokościomierz TRT AHV 9 i girobusolę SFIM CG 90. Układ sterowania uzbrojeniem zaadaptowano z samolotu Dassault-Breguet ”Mirage 2000”.

Kolejną modyfikacją samolotu był projekt ”Lancier”. Samolot przystosowano do zwalczania celów w dzień i w nocy, atakowania celów nawodnych, zwalczania śmigłowców i dozorowania przestrzeni powietrznej. Sercem systemu jest stacja radiolokacyjna Thomson-CSF Agave lub Anemone. Dodatkowo samolot może mieć zabudowany system obserwacji w podczerwieni FLIR. Przewidziano nowe środki walki dla tego samolotu. Ostatnim wariantem rozwojowym był ”Alpha Jet 3” przystosowany do celów szkolno-treningowych. Całkowicie zmieniono awionikę, zastosowano wielofunkcyjne wyświetlacze CRT. Samolot wyposażony jest też w układ FLIR oraz w urządzenia do walki radioelektronicznej. Wersja ta miała przygotowywać pilotów do obsługi najnowocześniejszych samolotów wielozadaniowych. . Wykonano tylko kilka egzemplarzy wersji ”Alpha Jet 2” dla celów testowych. Natomiast ”Lancier” i ”Alpha Jet 3” pozostały na etapie makiet. Według niektórych źródeł, pewna ilość samolotów ”Alpha Jet E” lotnictwa francuskiego miała być zmodernizowana do standardu ”Alpha Jet 3” dla ułatwienia szkolenia pilotów samolotów Dassault-Breguet ”Rafale”.

W Polsce.

Na samolotach ”Alpha Jet” loty zapoznawcze wykonywali polscy piloci,m.n.:
- 25.06.1992 r.- podczas I Międzynarodowego Zlotu Szkół Lotniczych Instruktor '92, gen. broni pil. Andrzej Dulęba i gen. bryg. pilot Edward Hyra wykonali lot na samolocie ”Alpha Jet E” z jednostki francuskiej GE314,
- październik 1997 r.- najlepsi podchorążowie WSOSP: Łukasz Marciniak, Krzysztof Szymaniec, w czasie wizyty lotników francuskich w Dęblinie, wykonali loty na samolocie ”Alpha Jet E”.

Na przełomie listopada i grudnia 1995 r. została ogłoszona przez Ministerstwo Obrony Narodowej możliwość zakupu około 40 szt. samolotów ”Alpha Jet A” z RFN, a jednocześnie zakończenia programu samolotu PZL I-22 ”Iryda”, który usiłowano produkować w WSK PZL Mielec.

Konstrukcja:
Dwumiejscowy górnopłat o konstrukcji metalowej, w niewielkich ilościach zastosowano materiały kompozytowe.
Skrzydła skośne (28%), wolnonośne z kesonem jednoobwodowym, . Kadłub metalowy. Kabina zakryta wyposażona w fotele katapultowane.
Usterzenie pionowe klasyczne z podziałem na ster i statecznik, usterzenie poziome płytowe.
Podwozie trójkołowe, z kołem przednim, chowane w locie. W wersji ”Alpha Jet” A pod kadłubem zabudowano hak hamujący przy lądowaniu.

Uzbrojenie- na centralnym węźle podkadłubowym mogą być zabudowane gondole z uzbrojeniem strzeleckim: w lotnictwie francuskim działko DEFA kal. 27 mm, u Niemców działko Mauser kal. 30 mm. Możliwe jest tez przenoszenie na centralnym węźle podkadłubowym wyciągarki holowanych celów powietrznych typów: PR 53 lub TAC 100. Na czterech węzłach podwieszeń po skrzydłami mogą być przenoszone dodatkowe zbiorniki paliwa lub wyrzutnie niekierowanych pocisków rakietowych typu F4, LAU 3 B/A, LAU 51 A, CEM 1, LAU 32, bomby lotnicze 125 i 250 kg lub lekkie bomby ćwiczebne. W misjach szkolnych- zasobniki SUU20 z czterema niekierowanymi pociskami rakietowymi i 6 bombami ćwiczebnymi lub zasobniki CBLS 200 z czterema pociskami niekierowanymi i czterema bombami ćwiczebnymi. Samoloty niemieckie są przystosowane do przenoszenia 2 pocisków rakietowych klasy powietrze-powietrze AIM-9L ”Sidewinder”. Masa podwieszeń max- 2250 kg.

Wyposażenie- instalacje: elektryczna, hydrauliczna, pneumatyczna, tlenowa. Awionika: w wersjach A i E- radiostacja nadawczo-odbiorcza V/UHV i VHF oraz układ rozpoznawczy swój-obcy IFF/SIS oraz urządzenie radionawigacyjne VOR/ILS oraz TACAN, platforma inercyjna SFIMM 550. W wersji niemieckiej posiadają wyświetlacz przezierny obrazujący dane z systemu celowniczo-nawigacyjnego, samoloty francuskie prostszy celownik żyroskopowy Thomson-CSF Type 920.

Napęd- 2 silniki turboodrzutowe, dwuprzepływowe Larzac 04-C5 lub Larzac 04-C6 o ciągu 13,24 kN każdy. W wersji ”Alpha Jet” A wymieniono silnik na Larzac 04-C20 o ciągu 14,12 kN każdy, stosowane również w wersji ”Alpha Jet 2”.

Dane techniczne ”Alpha Jet” (wg [1]):
Rozpiętość- 9,11 m, długość- 11,75 m, wysokość- 4,2 m, powierzchnia nośna- 17,5 m².
Masa własna w wersji szkolnej- 3345 kg, masa własna w wersji szturmowej- 3515 kg, masa startowa max- 5000 kg, masa startowa max z podwieszeniami- 8000 kg.
Prędkość max- 1038 km/h, wznoszenie- 61 m/s, pułap- 14630 m, zasięg ze zbiornikami dodatkowymi- 2687 km, promień działania w wersji szturmowej- 630 km, czas lotu- 3 h 18'.