Bronisławski II, 1911

Samolot pionierski. Polska / Francja.
System sterowania poprzecznego zastosowany w samolocie Bronisławski II. (Źródło: Flight, December 30, 1911).

W 1911 r. dr inż. Bolesław Bronisławski z pomocą brata Bronisława opracował ulepszony projekt sterowania poprzecznego własnego pomysłu. Układ sterowania został uproszczony do dwóch płaszczyzn sterowych po każdej stronie (poprzednio w samolocie Bronisławski I zastosowano pięć płaszczyzn) .

Budowa samolotu Bronisławskiego została zrealizowana w wytwórni H. Farmana pod nadzorem konstruktora. Samolot był zmodyfikowaną odmianą samolotu Farman HF Type de Course 1911 (Farman- typ zawodniczy z 1911 r.). Wg [6]-samolot stanowił modyfikację typu Farman-VII- jest to informacja błędna.

Samolot został zbudowany wczesną jesienią 1911 r. W dniach 16.12.1911- 2.01.1912 został wystawiony na Międzynarodowym Salonie Lotniczym w Paryżu. Do końca 1912 r. samolot był wypróbowywany na lotnisku Juvisy pod Paryżem. W jesieni 1912 r. silnik Gnôme został zastąpiony silnikiem Burlat.

W Paryżu zostało utworzone Towarzystwo Lotnicze mające na celu budowę samolotów Bronisławskiego, lecz do produkcji tych samolotów nie doszło. Układ lotek okazał się prostszym i bardziej skutecznym.

Konstrukcja.
Dwumiejscowy dwupłat o konstrukcji mieszanej.
Płaty lekko zwężające się ku końcom, dwudźwigarowe, drewniane, usztywnione miedzy sobą słupkami i drutami, kryte obustronnie impregnowaną tkaniną. Powierzchnie do sterowania poprzecznego na wysięgnikach na końcach płatów.
Kadłub utworzony z dwóch krat płaskich o podłużnicach z rur stalowych, drewnianych rozpórkach i polach wykrzyżowanych drutem stalowym. Miejsca załogi odkryte.
Usterzenie konstrukcji drewnianej, kryte płótnem. Statecznik poziomy podparty zastrzałami. Usterzenie pionowe podwójne, bez stateczników.
Podwozie klasyczne stałe.

Silnik- gwiazdowy, rotacyjny, Gnôme o mocy startowej 37 kW (50 KM) i mocy nominalnej 29 kW (40 KM). Później silnik rotacyjny Burlat o mocy 44-51,5 kW (60-70 KM).

Dane techniczne Bronisławski II (wg [2]):
Rozpiętość- 13,7 (11) m, długość- 7,7 m, wysokość- 2,8 m, powierzchnia nośna- 40,0 m2.
Masa własna- 240 kg, masa użyteczna- 190 kg, masa całkowita- 430 kg.
Prędkość max- 85 km/h.

Galeria

  • Samolot Bronisławski II na międzynarodowej wystawie lotniczej w Paryżu. (Źródło: Praca zbiorowa "Ku czci poległych lotników. Księga pamiątkowa". Wydawnictwo Komitetu Budowy Pomnika Ku Czci Poległych Lotników. Warszawa 1933).
  • Samolot Bronisławski II podczas prób w 1912 r. (Źródło:archiwum).
  • Schemat systemu sterowania na samolocie Bronisławski II. (Źródło: Januszewski S. ”Wynalazki lotnicze Polaków 1836- 1918”).
  • Bronisławski II, rysunek w rzutach. (Źródło: Glass Andrzej ”Polskie konstrukcje lotnicze 1893-1939”).

Źródło:

[1] Glass A. ”Polskie konstrukcje lotnicze 1893-1939”. Wydawnictwo Komunikacji i Łączności. Warszawa 1977.
[2] Glass A. ”Polskie konstrukcje lotnicze do 1939”. Tom 1. Wydawnictwo STRATUS. Sandomierz 2004.
[3] Januszewski S. "Stabilizatory Bronisławskiego". Lotnictwo Aviation International nr 1/1991.
[4] Januszewski S. "Pionierzy. Polscy pionierzy lotnictwa 1647- 1918. Tom 1". Fundacja Otwartego Muzeum Techniki. Wrocław 2017.
[5] Januszewski S. "Wynalazki lotnicze Polaków 1836- 1918". Fundacja Otwartego Muzeum Techniki. Wrocław 2013.
[6] Opdycke L. E. "French Aeroplanes Before The Great War". Wydawnictwo Schiffer Publishing Ltd. Atglen, 1999.
blog comments powered by Disqus