Brochocki Stefan Kazimierz
Stefan Kazimierz Brochocki urodził się w 1917 r. w Połocku (Polska), jako syn Władysława i Heleny Brochockich z domu Baranowska. Kształcił się w Polsce, ukończył Wyzszą Szkołę Lotniczą w Warszawie. Jako wyróżniający się student został wybrany do uczestnictwa w szkoleniu szybowcowym. Wtedy właśnie zainspirowały go szybowce Horten, których konstrukcję będzie się później starał udoskonalić. Jego instruktorem był Witold Kasprzyk, który później współpracował przy tworzeniu projektu szybowca BKB. W 1937 r. Stefan Brochocki otrzymał kategorię C za loty szybowcowe.
W wieku 20 lat wstąpił do polskiego lotnictwa wojskowego i uczestniczył w kampanii wrześniowej. Po klęsce Polski we wrześniu 1939 r. oddział Stefana Brochockiego dostał rozkaz opuszczenia kraju i przejścia do Rumunii, gdzie w Constancy nad Morzem Czarnym miał otrzymać francuskie myśliwce. Obiecane samoloty nigdy tam nie dotarły, więc przez Rumunię, Jugosławię i Grecję lotnicy przedostali się do Francji. Tam na próżno czekali na przegrupowanie i skierowanie do operacji bojowych. W międzyczasie, w trakcie przeprawy przez Rumunię, Stefan zachorował na malarię. Wraz z innymi polskimi pilotami został przerzucony do Wielkiej Brytanii, gdzie po trzecim poważnym nawrocie choroby, przeniesiono go do szpitala w Szkocji.
Stefan Brochocki latał w 304 Pomorskim Dywizjonie Bombowym Polskich Sił Powietrznych. Wykonał ponad trzydzieści lotów bojowych nad terytorium nieprzyjaciela, zanim przeniesiono go do innych zadań. Był wielokrotnie odznaczany za odwagę, między innymi Krzyżem Walecznych i orderem Virtuti Militari. Od 1944 r. do końca wojny latał w N°45 Transport Group RAF z bazą w Dorval (Quebec), wykonując loty między innymi do Afryki i do Indii.
Po wojnie osiedlił się w Montrealu. Udało mu się nawiązać kontakt z ocalałymi członkami rodziny, jednak przez wiele lat nie mógł się z nimi spotkać z powodu sytuacji politycznej. Do Polski przyjechał po raz pierwszy dopiero w latach 1970-tych, kiedy jego rodzice dawno już nie żyli. W 1946 r. rozpoczął pracę w Canadair Ltd. w Montrealu, gdzie zajmował się przygotowaniem projektów oraz dokumentów do certyfikacji. Brał udział w pracach nad następującymi kanadyjskimi samolotami: Canadair ”North Star”, Canadair CL-215, Canadair CL-41 oraz Canadair ”Challenger”.
W tym czasie działał w kilku klubach szybowcowych w rejonie Montrealu i wschodniego Ontario, m.in. Gatineau Gliding Club oraz The Wing is the Thing. Był instruktorem szybownictwa w Montreal Soaring Council. Kierował również grupą entuzjastów szybownictwa, którzy zrekonstruowali niemiecki szybowiec Akaflieg München Mü.13d ”Atalante”. W 1949 r. ożenił się z Elizabeth Poole z St. Laurent, którą poznał w klubie szybowcowym. Urodziła się im dwójka dzieci: Stefanie (ur. 1950 r.) i Jan (ur. 1953 r.).
W latach 1950-tych Stefan Brochocki postanowił skonstruować szybowiec pozbawiony wad, za które był krytykowany Horten. Znalazł wspólników i stworzył spółkę, mająca na celu skonstruowanie takiego szybowca. Jego dawny instruktor, Witold Kasprzyk, który pracował w firmie Canadair jako kontroler. Fred Bodek pracował w biurze projektowym. Obaj bardzo entuzjastycznie odnieśli się do pomysłów i szkiców, które im przedstawił. Zawiązali spółkę i rozpoczęli prace w piwnicy Kasprzyka. Tak narodził się szybowiec w układzie latającego skrzydła BKB-1. Pod koniec lat 1950-tych Brochockiemu było coraz trudniej pogodzić obowiązki rodzinne, zainteresowania (piesze wędrówki, ogrodnictwo) i członkostwo w licznych klubach szybowcowych- z dalekimi dojazdami do Pendleton, gdzie testowany był BKB. Problemem były również kwestie finansowe. Poza tym, obaj jego wspólnicy zmienili pracę i przenieśli się do Stanów Zjednoczonych- najpierw Kasprzyk, a potem Bodek, który wykonywał większość lotów testowych.
Pojekt BKB przeniósł się do Seattle, gdzie Witold Kasprzyk nadal go testował i udoskonalał. Tymczasem Stefan Brochocki zaczął projektować żaglówki, a także nową wersję BKB, która miała zostać wykonana z aluminium dla Dave'a Webba, kanadyjskiego mistrza szybowcowego. Zaprojektował wówczas pierwsze kanadyjskie żaglówki dla firmy Skimer z Quebeku. Jedna z nich miała sztywny żagiel, a druga- trimaran, otrzymała bardzo pochlebne recenzje w USA.
W 1982 r. przeszedł na emeryturę po ataku raka, z powodu którego stracił oko. Nadal aktywnie żeglował i wraz z synem Janem (inżynierem mechanikiem) projektował wielokadłubowce. Pogarszający się wzrok coraz bardziej utrudniał mu prace projektowe, ale wciąż żywo interesował się dokonaniami w tej dziedzinie.
Stefan Kazimierz Brochocki zmarł 26.03.2007 r. w St. Eustache Hospital, po długiej i ciężkiej chorobie.
Konstrukcje:
BKB-1, 1958, szybowiec doświadczalny klasy klubowej.
Źródło:
[1] Brochocka S. ”Krótka biografia Stefana Brochockiego, twórcy i konstruktora BKB-1”.[2] ”Witold Kasprzyk, Stefan Brochocki ”
[3] ”Flying Wings and Tailless Aircraft”