Bartel BM-7, 1978

Projekt samolotu akrobacyjnego. Polska.
Projekt samolotu akrobacyjnego Bartel BM-7a. (Źródło: Lotnictwo z szachownicą nr 20).

W latach 1974- 1978 r. mgr inż. Ryszard Bartel opracował projekt samolotu akrobacyjnego Bartel BM-7. Była to pomniejszona kopia samolotu treningowego Bartel BM-6 z 1930 r. W projekcie wprowadzono ulepszenia, zwłaszcza w zespole napędowym i podwoziu, które miało być typu nożycowego, jak w myśliwcach PZL P. Konstruktor przewidywał możliwość budowy samolotu w trzech wersjach: BM-7a, BM-7b i BM-7c, zależne od zastosowanego silnika. Przewidywano zastosowanie silnika od 180 do 220 KM. BM-7 miał odznaczać się łatwością pilotażu, będąc skutecznie sterownym nawet przy maksymalnym kącie natarcia. Był zdolny do wykonania wszystkich figur wyższego pilotażu, lotu odwróconego i lotu nurkowego, aż do prędkości granicznej. Dzięki dużej nadwyżce mocy mógł wykonywać lot wznoszący pod stromym kątem, niemal pionowo.

Przedsięwzięcie mogło być zrealizowane w krótkim czasie, stosunkowo niewielkim nakładem kosztów materiałowych i wykonawstwa warsztatowego. Cena samolotu byłaby niska, konkurencyjna dla innych maszyn. Projekt został przedstawiony do oceny i zaopiniowania w APRL. Propozycja budowy samolotu akrobacyjnego spotkała się z obojętnym przyjęciem. Projekt nie został skierowany do realizacji.

Konstrukcja:
Jednomiejscowy dwupłat o konstrukcji mieszanej.
Skrzydła drewniane, dwudźwigarowe. Górny płat bez baldachimu miał skrzydła mocowane do kozła nad kadłubem, co przy skrzydłach o jednakowych wymiarach da­wało efekt większej rozpiętości dolnego płata. Płat górny był przesunięty do przo­du o 370 mm względem dolnego. Komorę płatów powiązano stojakami z rur w ukła­dzie N i usztywniono wykrzyżowaniami z taśm stalowych. Skrzydła pokryte płótnem i częściowo sklejką na dolnej po­wierzchni pomiędzy I i II dźwigarem.
Kadłub- kratownica spawana z rur stalowych. Pokrycie płótnem. Osłona silni­ka i przodu kadłuba z blachy aluminiowej lub duralowej. Kabina w wersji BM-7a ot­warta z wiatrochronem, a BM-7b i BM-7c całkowicie zamknięta przeźroczystą osłoną z pleksi.
Podwozie typu nożycowego jak w myśliwcach klasy ,"P". Amortyzatory olejowo- powietrzne, docelowo golenie sprę­żyste. Płoza ogonowa miała stalową rolkę toczną i amortyzator ze sprężyny spiralnej.

Silnik:
- BM-7a- rzędowy, chłodzony powie­trzem Avia M-137 o mocy 118/132 kW (160/180 KM);
- BM-7b- rzędowy, chłodzony powie­trzem Walter ”Minor 6-IIIS” o mocy 118/132 kW (160/180 KM);
- BM-7c- płaski, chłodzony powie­trzem PZL Franklin 6A-350-C1 o mocy 162 kW (220 KM).
Początkowo zamierzano zastosować śmigło o skoku stałym, docelowo prze­widywano śmigło o skoku zmiennym w locie.

Dane techniczne BM-7a (wg [1] i [2]):
Rozpiętość- 5,8 m, długość BM-7a i BM-7b- 5,12 m, długość BM-7c- 5,02 m, wysokość- 2,0 m, powierzchnia nośna- 8,6 m2.
Masa własna- 405 kg, masa użyteczna- 145 kg, masa całkowita- 550 kg.
Prędkość max- 275 km/h, prędkość minimalna- 97 km/h, prędkość lądowania- 90 km/h, wznoszenie- 14,0 m/s, pułap- 9000 m, zasięg- 550 km, czas lotu- 2 h.

Galeria

  • Projekt samolotu akrobacyjnego, wersje Bartel BM-7b i BM-7c. (Źródło: Lotnictwo z szachownicą nr 20).
  • Bartel BM-7c, rysunek w rzutach. (Źródło: Lotnictwo z szachownicą nr 20).

Źródło:

[1] Morgała A. ”Samoloty wojskowe w Polsce 1924-1939”. Wyd. Bellona. Warszawa 2003.
[2] Morgała A. ”Ostatni Bartel BM-7”. Lotnictwo z szachownicą nr 20.
blog comments powered by Disqus