ATR-72, 1986

Samolot pasażerski. Francja / Włochy.
Samolot komunikacyjny ATR-72-202, nr rejestracyjny SP-LFD, w barwach linii lotniczych EuroLot. (Źródło: Andrzej Szewczyk- ”szewo.com”).

W 1985 r., podczas Salonu Lotniczego w Paryżu ogłoszono, że na bazie płatowca ATR-42 powstaje nowy samolot ATR-72 z przedłużonym o prawie 4,5 m kadłubem mie­szczącym od 66 do 74 foteli pasażerskich. Samolot miał w założeniu wyprzeć z krótkich tras małe odrzutowce starszej generacji. Do jego napędu zastosowano silniki Pratt & Whitney Aircraft of Canada PW 124. Poziom hałasu w kabinie pasażerskiej udało się obniżyć do 75 dB. W stosunku do poprzedniej wersji w konstrukcji płatowca rozszerzono zastosowanie materiałów kompozytowych takich jak włókna grafito­we, Kevlar i Nomex. ATR-72 był wówczas jedynym na świecie samolotem, w któ­rym tak odpowiedzialne części jak kesony płatów (obok zresztą ogro­mnej części pokrycia i elementów mechanizacji skrzydeł) wykonano z kompozytów, dzięki czemu były one lżejsze o 20 procent w porównaniu do podobnej konstrukcji wykonanej ze stopów aluminium. ATR-42 i ATR-72 różnią się częściami skrzydeł instalowanymi na zewnątrz od silników, dwoma dodatkowymi segmentami kadłuba przed i za skrzydłami w ATR 72 i przekonstruowanymi gondolami silników.

Program budowy samolotu rozpoczęto 15.01.1986 r. Prototyp samolotu ATR-72 oblatano 27.10.1988 r. (wg [5]- 17.09.1988 r.). Jesienią 1989 r. otrzymał on homologację francuskiej Direction Generale de L'Avia­tion Civile. Pierwsza maszyna seryjna została dostarczona 2.10.1989 r. fińskim liniom Karair (filia Finnair zajmująca się komunikacją lokalną). W 1990 r. tempo produkcji osiągnęło poziom 47 samolotów ATR-42 / ATR-72 rocznie. W obawie przed mono­polizacją rynku Wspólnota Europejska sprzeciwiła się w 1991 r. wykupie­niu przez ATR od koncernu Boeing kanadyjskich zakładów De Havilland Canada.

Podstawowa wersja ATR-72-200 zabiera 66 osób, napędzana jest dwoma silnikami turbośmigłowymi Pratt & Whitney Canada PW 124B. Wersja ATR-72-210 spełnia wymagania hot-and-high, pozwalające na operowanie samolotu w warunkach gorącego klimatu i z lotnisk położonych na dużej wysokości. Jest napędzana silnikami turbośmigłowymi Pratt & Whitney Canada PW 127. Wersja ATR-72-210A wyposażona jest w silniki PW 127F i śmigła szablaste. W dniu 18.05.1998 r., równocześnie z wprowadzeniem na rynek samolotów wersji ATR-42-500, samoloty ATR-72-210A otrzymały nowe oznaczenie ATR-72-500, co miało podkreślać duży stopień podobieństwa obydwu konstrukcji.

Powstały również projekty wersji:
- ATR-72 Advanced- z silnikami Pratt & Whitney Aircraft of Canada PW 130 poprawiającymi osiągi samolotu przy eksploatacji z wysoko poło­żonych lotnisk w gorącym klimacie (chodziło szczególnie o rynek dale­ko wschodni),
- ATR 82- wersja ATR-72 z kadłubem wydłużonym o 2,3 m i liczbą miejsc pasażerskich powiększoną do 82.
Dla samolotów ATR opracowano system przewozu ładunków w konte­nerach typu BB. ATR-72  może transportować 13 kontene­rów (36 m3, masa ładunku ok. 5600 kg). Każdy z kontenerów BB ma pojemność 2,8 m3 i można w nim umieścić 435 kg ładunku netto.

Do października 2000 r. łączne zamówienia na samoloty ATR-72 wyniosły 266 egz., użytkownikom dostarczono 249 egz.

W Polsce.

Polski przemysł lotniczy w ramach współpracy międzynarodowej produkował centropłat do samolotu ATR-72.

W 1989 r. Polskie Linie Lotnicze „Lot” rozpoczęły poszukiwania następcy nieekonomicznego i przestarzałego samolotu pasażerskiego Antonow An-24. Polski przewoźnik otrzymał wówczas propozycję dostawy samolotów: włosko- francuskich ATR-42 i ATR-72, hiszpańsko- indonezyjskiego Airtech CASA / IPTN CN-235, kanadyjskich De Havilland Canada DHC-7 „Dash 7” i De Havilland Canada DHC-8 „Dash 8", szwedzkiego SAAB 340, holenderskie Fokker F-27 "Friendship" i Fokker-100, brytyjskie BAe 146 i Shorts 330 oraz radziecki Iljuszyn Ił-114. Wybór padł na samolot ATR-72-200. Pierwszy egzemplarz ATR-72 (SP-LFA) wszedł w skład floty PLL ”Lot” w sierpniu 1991 r. Do kwietnia 1996 r. dostarczono łącznie 8 samolotów.

W latach 1990- tych wytwórnia WSK PZL-Mielec produkowała ok. 400 części (detali) do kadłuba samolotów pasażerskich ATR-42 i ATR-72.

W dniu 1.01.2007 r. Regionalna Linia Lotnicza EuroLOT eksploatowała 8 samolotów ATR-72.

W 2012 r. linie OLT Express posiadały 2 samoloty ATR-72.

Konstrukcja:
Wolnonośny górnopłat o konstrukcji metalowo- kompozytowej. Załoga- 2 osoby, pasażerów max- 74.

Napęd- 2 silniki turbośmigłowe:
- ATR-72-200- Pratt & Whitney Canada PW 124B o mocy 1611 kW (2191 KM) każdy,
- ATR-72-210, ATR-72-500- Pratt & Whitney Canada PW 127 o mocy 1611 kW (2191 KM) każdy.

Dane techniczne ATR-72-200 (wg [3]):
Rozpiętość- 27,05 m, długość- 27,17 m, wysokość- 7,65 m, powierzchnia nośna- 61,0 m2.
Masa własna- 12500 kg, masa użyteczna max (płatna)- 7200 kg, masa startowa max- 21500 kg.
Prędkość przelotowa- 526 km/h, pułap- 7620 m, zasięg max- 2222 km.

Dane techniczne ATR-72-500 (wg [3]):
Rozpiętość- 27,05 m, długość- 27,17 m, wysokość- 7,65 m, powierzchnia nośna- 61,0 m2.
Masa własna- 12850 kg, masa użyteczna max (płatna)- 7150 kg, masa startowa max- 22000 kg.
Prędkość przelotowa- 563 km/h, pułap- 5485 m, zasięg max- 2222 km.

Źródło:

[1] Makowski T. ”Współczesne konstrukcje lotnicze Polski”. Agencja Lotnicza Altair. Warszawa 1996.
[2] Liwiński J. ”Co lata na polskim niebie, rejestr 2007”. Przegląd Lotniczy Aviation Revue nr 2/2007.
[3] Głowacki B., Sobczak G. ”Współczesne samoloty pasażerskie”. Wydawnictwo Lampart. Warszawa 2002.
[4] Stasiak K. "Przelotni przewoźnicy polskiego nieba". samoloty.pl.
[5] Nowicki J. "ATR-72". Lotnictwo Aviation International nr 3/1992.
[6] Encyklopedia miasta Mielca.
blog comments powered by Disqus