Górniak wiatrakowiec jednomiejscowy, 1993

Wiatrakowiec amatorski. Polska.
Wiatrakowiec jednomiejscowy nr 2 (nr N8038D) zbudowany w 2000 r. (Źródło: Copyright Marian Górniak).

Marian Górniak podczas pobytu w USA (w II połowie lat 1980-tych) zainteresował się wiatrakowcami. Po powrocie do kraju w 1987 r., jako pierwszy w Polsce, zabrał się do budowy jednomiejscowego wiatrakowca wg własnego projektu. Wzorowany był na amerykańskim wiatrakowcu Bensen. Konstruktor miał dużo problemów ze skompletowaniem materiałów i części. Łopaty wirnika zamówił i sprowadził z firmy Ken Brock USA za 2000 USD plus cło i koszty przesyłki. Dobry silnik kosztował 1700 USD. Musiał więc zadowolić się silnikiem zastępczym Volkswagen VW 1500 o mocy 37,8 kW (50 KM), który praktycznie nadawał się do remontu. Silnik ten okazał się za słaby. (Wg [3]- konstruktor początkowo do napędu wiatrakowca zamierzał wykorzystać dwa silniki od motocykla Jawa). Gaźnik wziął od Trabanta. Firma Hydral Wrocław przekazała konstruktorowi dwie pompy do rozruchu wstępnego. Rozruch na wałek giętki nie zdał egzaminu, zastosował więc rozruch hydraulicznie, który okazał się najwłaściwszy.

W końcu, wkładając w swoje dzieło wszystkie swoje oszczędności i dużo czasu, w czerwcu 1993 r. rozpoczął próby. Podczas prób pilot odrywał kilka razy wiatrakowiec od ziemi i niezwłocznie lądował. Miał problemy ze środkiem ciężkości. Po każdym lądowaniu eliminował zauważone usterki i przesuwał środek ciężkości. Przy kolejnej próbie gwałtowny podmuch wiatru spowodował natychmiastowe wyrwanie wózka w górę, powodując niebezpieczny przechył do tyłu. Łopaty uderzyły o ziemię na długości 8- 10 cm ulegając uszkodzeniu.

Podczas remontu wiatrakowca, w jego konstrukcji zostały wprowadzone zmiany. Dawały one większe możliwości  usuwania bądź poprawiania nieprawidłowości. Niestety brak środków finansowych nie pozwalał na zakup nowych łopat. Dostosował więc łopaty od śmigłowca, ale były one ciężkie i wykonane w prymitywnych warunkach. Ostatecznie okazało się, że są nieodpowiednie. Wówczas to Marian Górniak rozpoczął poszukiwania sponsora lub wspólnika, który zaryzykowałby i pomógł dokończyć pionierskie w Polsce przedsięwzięcie. Nie posiadam informacji, czy starania te przyniosły jakieś efekty.

Prawdopodobnie Marian Górniak zbudował 3 egzemplarze wiatrakowców jednomiejscowych. Wszystkie posiadają układ Bensena, różnią się natomiast szczegółami konstrukcji. Jest to informacja niepotwierdzona, ustalona na podstawie analizy dostępnych zdjęć. Są to wiatrakowce:
- pierwszy wiatrakowiec nr 1, uszkodzony podczas prób w 1993 r. W latach 1995-1997 konstruktor wyremontował swój pierwszy wiatrakowiec  po wypadku i zaczął na nim latać na holu za samochodem. W 1997 r. wiroszybowiec był prezentowany na III Zlocie Amatorskich Konstrukcji Lotniczych w Stalowej Woli, gdzie wykonał kilka lotów za samochodem na lotnisku Turbia. Dla swojego wiroszybowca autor skonstruował samodzielne łopaty metalowe o  nitowanej konstrukcji o średnicy 6,5 m (cięciwa- 180 mm). Waga jednej łopaty- 8 kg,
- wiatrakowiec nr 2 z numerem N8038D, umieszczonym na stateczniku pionowym. Był to drugi wiatrakowiec zbudowany przez M. Górniaka w latach 1999- 2000. Był prezentowany na zlocie konstrukcji amatorskich w Stalowej Woli, 2000 r.
- wiatrakowiec pomalowany na kolor niebieski i wyposażony w duży zbiornik paliwa. Napędzany silnikiem Trabant o mocy 28 kW (45 KM) pochodzący z firmy Kanion Pana Zdzisława Sznapki ze Skoczowa. Głowica z prerotacją- wstępnym rozkręceniem łopat, aby skrócić długość startu.

W 1995 r. Marian Górniak rozpoczął budowę dwumiejscowego wiatrakowca (prawdopodobnie posiadał oznaczenie MG-3).


Wiroszybowiec Mariana Gorniaka_01

Wiroszybowiec Mariana Gorniaka_02

Wiroszybowiec Mariana Górniaka na przyczepie oraz głowica wirnika wiroszybowca. (Źródło: Koziarczuk L. "Wiatrakowce i helikoptery 1944-2002").


Konstrukcja wiatrakowiec jednomiejscowy z 1993 r.
Jednomiejscowy wiatrakowiec.
Wirnik dwułopatowy. Łopaty o konstrukcji metalowej. Cięciwa łopaty- 177 mm. Piasta wirnika zamontowana na przegubie kardana, sterowanie za pomocą dolnego drążka. Głowica z hydrauliczną prerotacją- wstępnym rozkręceniem wirnika.
Rama wykonana z rur duralowych ø 75 mm.
Usterzenie ogonowe o konstrukcji drewnianej, wykonane ze sklejki.
Podwozie trójkołowe z kołem przednim. Główne podwozie montowane na sprężynowym resorze od seryjnej motolotni, wszystkie trzy koła o średnicy ø 400 mm. Istniała możliwość zastosowania płóz lub pływaków.

Konstrukcja wiatrakowiec jednomiejscowy z 2000 r.
Jednomiejscowy wiatrakowiec.
Wirnik dwułopatowy. Łopaty o konstrukcji metalowej. Łopaty wirnika metalowej konstrukcji z duralowym dźwigarem i przyklejonym pokryciem. Profil łopaty- modyfikowany NACA-23012, cięciwa łopaty- 180 mm. Łopaty i piasta zakupiono od firmy Rotor Flight Dynamics.
Usterzenie ogonowe składało się ze statecznika poziomego i pionowego oraz steru kierunku.
Podwozie trójkołowe z kołem przednim. Główne podwozie typu sztywnego, bez amortyzacji z kołami o średnicy ø 400 mm. Koło przednie wyposażone w hamulec, przedni widelec połączony z pedałami sterowania za pomocą cięgieł.

Silnik:
- wiatrakowiec z 1993 r.- Volkswagen VW 1500 o mocy 37,8 kW (50 KM), który bezpośrednio napędzał drewniane śmigło o średnicy 1,2 m,
- wiatrakowiec z 2000 r.- Volkswagen VW 2000 o mocy 55 kW (75 KM), który bezpośrednio śmigło. Na wiatrakowcu zamontowano mechaniczną prerotację z napędem od głównego silnika za pomocą giętkiego wału.
W wiatrakowcu (w innym egzemplarzu ?) zamontowano również silnik Trabant o mocy 28 kW (45 KM).

Dane techniczne wiatrakowiec jednomiejscowy z 1993 r. (wg [1]):
Średnica wirnika- 6,1 m, długość- 3,5 m, wysokość- 2,2 m, powierzchnia tarczy wirnika nośnego- 30 m2.
Masa własna- 150 kg, masa startowa- 450- 500 (wg [4]- 240) kg.
Zakres prędkości- 25- 120 km/h, czas lotu- 2 h.

Dane techniczne wiatrakowiec jednomiejscowy z 2000 r. (wg [1]):
Średnica wirnika- 6,7 m, długość- 3,6 m, wysokość- 2,1 m,
Masa własna- 170 kg, masa startowa- 260 kg.
Czas lotu- 1,5 h.

Galeria

  • Pierwszy wiatrakowiec jednomiejscowy Mariana Górniaka. Demontaż wiatrakowca po uszkodzeniu w czasie prób w 1993 r. (Źródło: archiwum Marian Górniak).
  • Montaż wiatrakowca jednomiejscowego nr 2. (Źródło: archiwum Marian Górniak).
  • Widok wiatrakowca jednomiejscowego nr 2 (nr N8038D). (Źródło: Copyright Marian Górniak).
  • Widok z lewej strony wiatrakowca nr 2. (Źródło: Copyright Marian Górniak).
  • Widok z przodu wiatrakowca nr 2 (nr N8038D). (Źródło: Copyright Marian Górniak).
  • "Niebieski" wiatrakowiec. Widok ogólny. (Źródło: Copyright Marian Górniak).
  • "Niebieski" wiatrakowiec. Widok z przodu. (Źródło: Copyright Marian Górniak).
  • "Niebieski" wiatrakowiec. Usterzenie i układ napędowy. (Źródło: Copyright Marian Górniak).
  • "Niebieski" wiatrakowiec. Silnik, przekładnia, śmigło oraz zbiornik paliwa. (Źródło: Copyright Marian Górniak).
  • Marian Górniak i jego wiatrakowiec nr 1. 1993 r. (Źródło: Koziarczuk L. ”Wiatrakowce i helikoptery 1944-2002”).
  • Zespół napędowy wiatrakowca nr 1 z 1993 r. Silnik VW 1500. (Źródło: Koziarczuk L. ”Wiatrakowce i helikoptery 1944-2002”).
  • Wiatrakowiec nr 1 z 1993 r. z rozkręconym wirnikiem. (Źródło: Koziarczuk L. ”Wiatrakowce i helikoptery 1944-2002”).
  • Drugi wiatrakowiec konstrukcji M. Górniaka. Stalowa Wola, 2000 r. (Źródło: Koziarczuk L. ”Wiatrakowce i helikoptery 1944-2002”).
  • Od lewej: zespół napędowy wiatrakowca- Widać napęd prerotacji wirnika. Przegubowa piasta wirnika wiatrakowca z mechaniczną prerotacją. (Źródło: Koziarczuk L. ”Wiatrakowce i helikoptery 1944-2002”).

Źródło:

[1] Kisielewska-Staryszak A. ”Pierwszy w Polsce wiatrakowiec Mariana Górniaka”. Lotnictwo- Aviation International, 16-31 marzec 1994.
[2] Informacje uzyskane od Mariana Górniaka.
[3] Gajewski E. ”Uskrzydlony”!
[4] Koziarczuk L. "Wiatrakowce i helikoptery 1944-2002. Katalog  konstrukcji  wiropłatów  ZSRR, Polski i państw WNP". Wydanie 3. Wydawnictwo Weża-Druk. Łuck 2013.

blog comments powered by Disqus