Samolot myśliwsko-bombowy Republic F-105 " Thunderchief " powstał według koncepcji wy­kształconych podczas wojny koreańskiej, które zakładały, że najważniejszymi cechami samolotu myśliwskiego są: duża prędkość i duży udźwig uzbrojenia. Zaprojektowany został pierwotnie do misji przenikania obrony nieprzyjaciela z ładunkiem nuklearnym na małej wysokości i przy dużej prędkości. Miał być następcą samolotu Republic F-84F "Thunderstreak".

W 1952 r. w firmie Republic Aviation Corporation opracowano (na własny koszt) projekt AP-63, który stanowił ulepszoną wersję samolotu RF-84F. Głównym konstruktorem samolotu był Alexander Kartveli. Sztab sił powietrznych zadecydował, że nie jest potrzebny samolot będący odmianą starego F-84. Projekt samolotu został całkowicie zmieniony. We wrześniu 1952 r. zakłady Republic otrzymały wstępny kontrakt na dostawę 199 samo­lotów F-105. Kontrakt ulegał zmianom i ostatecznie w lutym 1954 r. zamówiono 2 samoloty prototypowe YF-105A, 4 samoloty przedseryjne YF-105B, 6 seryjnych F-105B oraz 3 w wersji rozpoznawczej RF-105B. Samoloty miały być napędzane będącym jeszcze w próbach silnikiem Allison J71 o ciągu 44 kN, ale ostatecznie jako jednostkę napędową wybrano silnik Pratt &Whitney J75 o ciągu 72 kN. Ponieważ silnik J75 nie był gotowy w momencie zakończenia budowy prototypu, samolot YF-105A oblatano z silnikiem J57 o ciągu 44 kN.

Pierwszy prototyp YF-105A został oblatany 22.10.1955 r. Pod­czas pierwszego lotu osiągnięto prędkość dźwięku, co potwierdziło słuszność zało­żeń konstrukcyjnych. Drugi prototyp oblatano 28.01.1956 r. Obydwa YF-105A nie miały charak­terystycznego dla późniejszych wersji „butelkowa­tego" kształtu kadłuba- wynikłego z zastosowania w następnych wersjach reguł pól. Pierwszy samolot przedseryjny YF-105B wyposażony w docelowy silnik P & W J75, oblatano 26.05.1956 r. W marcu 1956 r., US Air Force zamówiły 65 F-105B i 17 rozpoznawczych RF-105B. W lipcu 1 956 r. zamówienie na RF-105B anulowano, a budowane 3 RF-105 ukończono jako JF-105B i przeznaczo­no je do celów badawczych. Produkcję wersji F-105B zakończono po zmon­towaniu 78 egz. Pierwszą maszynę dostarczono do jednostki bojowej w sierpniu 1958 r. Eksploatacja samolotu wykazała dużą awaryjność awioniki samolotu, a zwłaszcza zespołów systemu sterowania uzbrojeniem Weapons System 306A. Było to przy­czyną niskiej gotowości operacyjnej F-105B.

W czerwcu 1956 r. zamówiono 5 dwumiejscowych samolotów treningowych F-105C. Zbudowano tylko pełnowymiarową makietę, po czy prace przerwano w 1957 r.

Wersja F-105D otrzymała mocniejszy silnik P & W J75-P-19W o ciągu 118 kN z dopalaniem, dopplerowski system nawigacji i nowy system kiero­wania ogniem. Ulepszona awionika pozwalała na atakowanie celów w trud­nych warunkach atmosferycznych. Oblotu pierw­szej maszyny dokonano 9.06.1959 r., a pierwsze samoloty przekazano do jednostek na początku 1961 r. Zakłady Republic oczeki­wały zamówienia na 1500 egz. F-105D. Jednak w międzyczasie USAF przyjęły jako standardowy myśliwiec samolot McDonnell F-4 "Phantom II". Spowodowało to zmniej­szenie zamówienia na F-105 do 753 egz. (w 1962 r. podjęto decyzję o ukończeniu ostatnich 143 samolotów w wersji dwumiejscowej F-105F).

Samoloty F-105D produkowane były w wariantach: F-105D-1-RE (3 egz.), F-105D-5-RE (66 egz.), F-105D-6-RE (45 egz.), F-105D-10-RE (121 egz.), F-105D-15-RE (66 egz.), F-105D-20-RE (55 egz.). Wariant F-105D-25-RE (zbudowa­no 80 egz.) stanowił również wzorzec dla modernizacji starszych samolotów do standardu F-105D-25-RE. Jednocześnie zmodernizowano system podwie­szeń samolotu- maksymalny udźwig bomb wyno­sił teraz 16 x 343 kg. W wariantach  F-105D-30-RE (39 egz.) i F-105D-35-RE (135 egz.) zmodyfikowano wyposa­żenie elektroniczne. System nawigacji taktycznej TACAN zintegrowano z radiolokacyjnym wskaźnikiem sytuacji w poziomie. Poprawiło to właściwości F-105 jako samolotu myśliwsko-bombowego do operowania w każdych warun­kach atmosferycznych. Wprowadzono również systemy ostrzegania przed opromieniowaniem radarowym (AN/APR-25) i odpa­laniem kierowanego pocisku przeciwlotniczego (AN/APR-26). W latach 1969-1971 30 egz. F-105D poddano modyfi­kacji nazwanej „T-Stick II". Dodatkowe wyposa­żenie elektroniczne umieszczono w powiększonej owiewce kabiny pilota.

Dwumiejscowa wersja szkolno-bojowa pochodna wersji F-105D otrzymała oznaczenie F-105E. W przedłużonym kadłubie zamierzano umieścić dodatkowy fotel pilota. Jednak i ten projekt został zarzucony we wczesnej fazie rozwoju (1959 r.). Następną wersją szkolno-bojową F-105F oparto całkowicie na modelu F-105D. Przedłużo­no kadłub w celu umieszczenia kabiny dla drugie­go członka załogi i zwiększono powierzch­nię statecznika pionowego. Do produkcji seryjnej przystąpiono bez budowy prototypów i pierwsza maszyna seryjna została oblatana 11.06.1963 r. Samolot był również przystoso­wany do wykonywania zadań bojowych. Zbudowano 143 egz.

F-105F był ostatnią wersją produkcyjną samolo­tu "Thunderchief". Zbudowano łącznie 833 egz. w wersjach A, B, D i F.

Podczas walk na Półwyspie Indochińskim znaczna efektywność obrony przeciwlotniczej Wietnamu Północnego spowodowała, że przystosowano samoloty F-105F do roli samolotów przeciwdziałania radioelektronicznego. Z powodu zwiększania się strat własnych stało się konieczne zwalczanie bate­rii rakietowych pocisków ziemia-powietrze produ­kcji radzieckiej S-75M “Wołchow” (w kodzie NATO oznaczonymi SA-2 „Guideline"). Zadania te oznaczono krypto­nimem "Wild Weasel". Samoloty, oprócz standar­dowego wyposażenia elektronicznego RHAW (Radar Homing And Warning) ostrzegającego przed opromieniowaniem radarowym i odpaleniem pocisku kierowanego wiązką radarową, otrzymały podwieszane zasobniki z elektronicznymi środkami zakłócającymi AN/ALQ-71. Przystosowano je do przenoszenia przeciwradiolokacyjnych pocisków kierowanych AGM-45 "Shrike" (lub AGM-78 "Standard ARM"). Samoloty otrzymały nieformalne oznaczenie EF-105F "Wild Weasel".

Niewielką liczbę maszyn (6 egz.?) przebudowano na samoloty zakłócające F-105F "Combat Martin". W samolo­tach tych zainstalowano urządzenia zakłócające QRC-128 pracujące w paśmie bardzo wielkich częstotliwości (VHF). Pasmo to było wykorzys­tywane przez naziemne stacje naprowadzania lot­nictwa myśliwskiego Wietnamu Północnego do komunikacji z pilotami samolotów znajdujących się w powietrzu. Wersja F-105F "Commando Nail" (6 egz.?) otrzymała zmodyfikowany radar R-14A o udoskonalonych parametrach wykrywa­nia celów naziemnych. Samoloty te używano do nalotów bombowych z niskiego pułapu w nocy i w warunkach złej widoczności. Samoloty F-105F "Combat Martin" i F-105F "Commando Nail" przebudowana póź­niej zgodnie ze standardem F-105G.

Wersja F-105G "Wild Weasel" otrzymała wzbogacone wyposażenie elektroniczne, m.in. zwiększoną licz­bę systemów ostrzegania RHAWS, zamontowano na nich stałe dodatkowe systemy zakłócania radio­elektronicznego AN/ALQ-105 i AN/ALT-34. Prawdopodobnie powstało ok. 61 samolotów tej wersji. Samoloty F-105G były ostatnią i najdłużej używaną bojowo wersją samolotu "Thunderchief".

Pierwsze samoloty F-105B zostały dostarczone do jednostek bojowych w sierpniu 1958 r. Ze względu na zawodność awioniki wer­sji F-105B, a więc i ograniczoną wielkość i tempo produkcji, przezbrajanie kolejnych taktycznych skrzydeł myśliwskich nastąpiło dopiero wówczas, gdy rozpoczęto masową produkcję wersji F-105D. Chociaż już w 1964 r. rozpoczęto wycofywanie F-105B z jednostek pierwszoliniowych, wersja ta długo pozostawała na wyposażeniu jednostek rezerwowych USAF oraz jednostek Gwardii Narodowej. Wycofane zostały w 1981 r.

Samoloty F-105D były dostarczane do jednostek bojowych od początku 1961 r. W dniu 18.10.1964 r. jednostki te postawiono w stan gotowości bojowej. Przyczyną było narastanie konfliktu kubańskiego. Piloci F-105D byli przygotowani do atakowania celów wojskowych na Kubie ze względu na moż­liwość przerodzenia się konfliktu w otwarte działa­nia wojenne. W maju 1961 r. F-105D przekazano do pierwszej jednostki USAFE- sił po­wietrznych USA stacjonujących w Europie Za­chodniej. PACAF, czyli siły powietrzne USA ob­szaru Pacyfiku, pierwsze F-105D otrzymały w październiku 1962 r.

Ostatnia wersja produkcyjna F-105F szybko weszła na wyposażenie jedno­stek TAC (Tactical Air Command- Dowództwo Lotnictwa Taktycznego). Jednostka treningowa otrzymała pierwsze samoloty w grudniu 1963 r. Na początku sierpnia 1964 r. czterosamolotowy klucz z dywizjonu 36.TFS z 18.TFW z bazy Okinawa przeniesiono do bazy Korat w Tajlandii w zwią­zku z incydentem w Zatoce Tonkijskiej. Piloci klucza wykonywali nad Laosem zadania polegające na ochronie ewakuacji zestrzelonych pilotów tajlandzkich wal­czących z północnowietnamskimi wojskami prze­nikającymi na teren Laosu. Dalsza eskalacja działań wojennych na Półwys­pie Indochińskim spowodowała zwiększenie zaan­gażowania sił lotniczych USA w konflikt. Samoloty F-105 wykonywały zadania rozpoznawcze i bombowe na terenie Laosu oraz Północnego Wietnamu. Samoloty F-105D pełniły funkcję podstawowych myśliwców bombardujących aż do 1970 r. "Thunderchiefy" były wykorzystywane do końca działań wojennych jako samoloty przeciwdziałania radioelektronicznego i zwalczania baterii przeciw­lotniczych przeciwnika. F-105 wszystkich wersji wykonały 75% nalotów przeprowadzonych w cza­sie trwania konfliktu. Straty poniesione przez F-105 ocenia się na 80% wszystkich strat lotnictwa amerykańskiego. Ogółem utracono 382 samoloty, w tym 321 samolotów to straty operacyjne. Podczas operacji „Rolling Thunder" pilo­tom F-105 przyznano 27 zestrzeleń samolotów MiG-17.

Wersja F-105D została zastąpiona dwumiejscowymi samolotami F-105F, które miały lepsze możliwości wykonywania lotów bojowych w nocy i w trudnych warunkach atmosferycznych (drugi pilot, który był zarazem operatorem środków radioelektronicznych). Samoloty F-105F "Commando Nail" używane były do przeprowadzania nalotów bombowych z niskiego pułapu nocą lub w czasie złej pogody na cele punktowe o dużym znaczeniu strategicznym. Używane były do połowy 1971 r.

Podczas wojny wietnamskiej samoloty "Thunderchief" wykonywały również zadania przeciwdziałania radioelektroniczne­go. Specjalnie przystosowane sa­moloty F-105F miały za zadanie wykryć stanowiska przeciwlotniczych zestawów rakietowych S-75 "Wołchow" (SA-2) i zaatakować je niekierowanymi pociskami rakieto­wymi. Ostatecznego zniszczenia stanowisk rakiet dokonywały współpracujące samoloty F-105, przenoszące znaczny ładunek bomb. Pierwszą tego typu misję przeprowadzono w grudniu 1965 r. Przebudowane samoloty przeciwdziałania radioelektronicznego F-105F "Wild Weasel III" (EF-105F) wyposażono w system ostrzegania o opromieniowaniu radarowym APR-25(V), system IR-133C analizujący źródło opromieniowania (naziemne stanowisko dowo­dzenia obroną przeciwlotniczą, bateria rakiet ziemia-powietrze, czy stanowisko artylerii przeciwlot­niczej), system APR-26 ostrzegający o odpaleniu pocisku rakietowego ziemia-powietrze oraz system AZ-EL lokalizujący położenie źródła promieniowa­nia. Pod nosem samolotu umieszczono kamerę fil­mową KA-71. Przystosowano go także do przeno­szenia pocisków przeciwradiolokacyjnych AGM-45 "Shrike". Pierwsze samoloty po przebazowano do Tajlandii w maju 1966 r. Niewielką liczbę samolotów F-105F zmoderni­zowano zabudowując urządzenia zakłócające QRC-128, które pracowały w paśmie używanym przez naziemne stacje naprowadzające na cele myśliwce północnowietnamskie. Samoloty te, oznaczone F-105F "Combat Martin", używano do ochrony własnych wypraw bombowych.

Samoloty F-105F odniosły wiele sukcesów w misjach typu "Wild Weasel", opracowano więc wersję F-105G "Wild Weasel". Przenosiły one podwieszone na zaczepach: bomby kasetowe CBU-24, zasob­nik z aparaturą przeciwdziałania radioelektronicz­nego AN/ALQ-71 ECM oraz pocisk przeciwradiolokacyjnyAGM-45 "Shrike". Pociski "Shri­ke" służyły do niszczenia stacji radarowych Fan Song naprowadzających rakiety zestawu S-75, bomby ka­setowe stosowano przeciwko obsłudze baterii ra­kiet. Operacje „Wild Weasel" wykazały znaczną rolę samolotów przeciwdziałania radioelektronicznego we współczesnej wojnie. Samoloty F-105G stanowiły wyposażenie pier­wszej specjalizowanej jednostki przeznaczonej do zadań przeciwdziałania radioelektronicznego- 6010. Wild Weasel Squadron.

Po zakończeniu działań wojennych samoloty "Thunderchief" przekazano do jednostek drugiej linii (Gwardia Narodowa i jednostki rezerwowe USAF). Ostatecznie, po 25 latach służby, na początku lat 1980-tych zostały wycofane z użytku.

W Polsce.

W 2010 r. Muzeum Lotnictwa Polskiego w Krakowie pozyskało w formie depozytu od Narodowego Muzeum Amerykańskich Sił Powietrznych w Dayton w stanie Ohio, samolot Republic F-105D-6RE "Thunderchief", weterana Wojny Wietnamskiej. Egzemplarz o numerze seryjnym 59-1822, który można zobaczyć w Muzeum jest jednym z najsłynniejszych F-105 biorących udział w wojnie w Wietnamie. Należał do 335 Tactical Fighter Wing (Taktycznego Skrzydła Myśliwskiego), stacjonującego w bazie Takhli w Tajlandii. Jego pilotem był Amerykanin polskiego pochodzenia, major Donald Kutyna, późniejszy generał USAF, który nadał mu nazwę indywidualna Polish Glider (tł. Polski Szybowiec). Napis ten umieszczony był na wlocie powietrza do silnika. Mjr Kutyna umieścił na kadłubie pod kabiną pilota znak znacznie mówiący o jego polskich korzeniach. Znajdował się tam na czerwonej tarczy herbowej, biały orzeł w koronie. Pod tarczą umieszony był napis Yankee Air Polak.

Konstrukcja:
Jedno- lub dwumiejscowy wolnonośny średniopłat o konstrukcji całkowicie metalowej.
Płat skośny o obrysie trapezowym, kąt skosu 45^o w 1 /4 cięciwy pląta. U nasady skrzydeł charakterystyczne wloty powietrza o re­gulowanym przekroju. Konstrukcja metalowa, wielodźwigarowa z pracującym pokry­ciem. Lotki klasyczne wykonane ze stopów aluminiowych. Spoilery (po 5 na każdym skrzydle) wykonane ze stopów aluminium. Na krawędzi spływu klapy Fowlera. Na całej rozpiętości skrzydeł klapy przednie o stożko­wym sklepieniu.
Kadłub o konstrukcji półskorupowej wykonany ze stopów aluminium i magnezu, ukształtowany zgodnie z regułą pól. W części nosowej mieści się radar, w części przedniej- kabiny pilo­tów i wnęka podwozia przedniego, a w części środkowej- komora bombowa w dole kadłuba, ponad nią zbiornik paliwa. W ogonie samolotu, wokół dyszy wylotowej silnika, umieszczono hamulce aerodynamiczne, wykonane ze stali i tytanu. Kabina zakryta, ciśnieniowa, klimatyzowana, wyposażona w fotele wyrzucane.
Usterzenie o znacznym skosie, wolnonośne, wykonane ze stopów aluminium i mag­nezu. Usterzenie poziome płytowe. Pod kadłubem, w czę­ści ogonowej, płetwa ustateczniająca.
Podwozie trójpodporowe z kołem przednim, chowane w locie.

Uzbrojenie:
- F-105F- 1 stałe, sześciolufowe obro­towe działko General Electric M-61 Vulcan kal. 20 mm. Uzbrojenie pod­wieszane przenoszone w kamorze bom­bowej, na jednym zaczepie podkadłubowym i czte­rech podskrzydłowych: kierowane pociski rakietowe klasy powietrze-powietrze AIM-9 "Sidewinder", kierowane pociski rakietowe klasy powietrze-ziemia AGM-12B "Bullpup", bomby jądrowe- Mk. 28, Mk. 43, Mk. 57 lub Mk. 61, bomby ogólnego przeznaczenia- Mk. 82 (227 kg), Mk. 83 (454 kg), Mk. 118 (1360 kg), Mk. 117 (340 kg), bomby zapalające- Mk.116 A-2, BLU-1B, bomby napalmowe BLU-27, bomby chemiczne MC-1, bomby kasetowe CBU-1/A lub CBU-2/A, wyrzutnie niekierowanych pocisków rakietowych- LAU-3A (19 npr), LAU-18A (19 npr), LAU-10/A (4 npr) oraz zasobniki bomb ćwiczebnych MN-1, urządzenia do holowania celów powietrznych A/A37U-15, zasobniki z aparaturą elektroniczną QRC-160-1, -2, -8 lub QRC-335 albo dodatkowe zbiorniki paliwa.

Wyposażenie:
- F-105F- sys­tem sterowania lotem General Electric FC-5 sprzężony z dopplerowskim systemem nawiga­cyjnym AN/APN-131 oraz z systemem komunika­cji i nawigacji AN/ASQ-37, system identyfikacji IFF/SIF AN/APX-37, radiostacja UHF AN/ARC-70, system nawigacji radiowej TACAN AN/ARN-62, radiokompas AM/ARA-48, sy­stem ostrzegania przed opromieniowaniem rada­rowym i odpaleniem pocisku kierowanego wiązką radarową AN/APR-25{V), AN/APR--26(V), zintegrowany system kierowania ogniem AN/ASG-19 Thunderstick obejmujący stację radarową R-14 (wyszukiwanie i oznaczanie celów), automatyczny celownik firmy General Ele­ctric i komputer do bombardowania z lotu wzno­szącego, pokładowy intercom AN /AIC-20.

Instalacje: hydrauliczna, elektryczna, klimatyzacyjna. Instalacja do tankowania w locie.

Silnik- turboodrzutowy:
- F-105F- Pratt & Whitney J75-P-19W o ciągu max 188 kN (19 170 kG) z dopalaniem i wtryskiem wody.

Dane techniczne F-105F (wg [2]):
Rozpiętość- 10,65 m, długość całkowita- 21,06 m, długość kadłuba- 20,42 m, wysokość- 6,15 m, powierzchnia nośna- 35,77 m².
Masa własna- 12 879 kg, masa startowa max- 24 495 kg, masa do lądowania max- 23 150 kg.
Prędkość max- Ma= 2,25, prędkość max na poziomie morza-  Ma= 1,25, prędkość przelotowa max- Ma= 0,95, wznoszenie- 9750 m/min, zasięg max do przebazowania- 3330 km.