Wigura Stanisław

Inż. pil. Stanisław Wigura i kpt. pil. Franciszek Żwirko przy samolocie RWD-6. (Źródło: Lotnictwo Aviation International nr 16/1993).

Stanisław Wigura urodził się 9.04.1901 r. w Warszawie. Od najmłodszych lat ciekawiła go technika i lotnictwo. Był długoletnim członkiem 2 Warszawskiej Drużyny Har­cerzy im. Tadeusza Reytana. Okres I wojny światowej spędził w Żytomierzu na Ukrainie, gdzie został ewakuowany wraz z rodziną. W końcu 1919 r. powrócił do Warszawy i podjął naukę w Gimnazjum im. Jana Zamoyskiego. W gimnazjum zaprzyjaźnił się ze Stanisławem Rogalskim, który również interesował się lotnictwem. Na apel władz wstąpił ochotni­czo do Wojska Polskiego w 1920 r. Walczył na froncie w 8 Pułku Artylerii Po­lowej. W pułku tym poznał Jerzego Drzewieckiego.

Po zakończeniu I wojny światowej powrócił do gimnazjum im. J. Za­moyskiego, które ukończył w 1921 r. Tego samego roku rozpoczął studia na Wydziale Mechanicznym Politechniki Warszawskiej. Był jednym z założycieli Sekcji Lotniczej Koła Mechaników Studentów Politechniki Warszawskiej. Już na pierwszym roku studiów przystąpił do projektowania samolotu sportowego.

W 1924 r. spotkał się w Sekcji Lotniczej ze Stanisławem Rogalskim, z którym wspólnie w 1927 (wg [4]- w 1926 r.)  r. zakończył projekt samolotu turystycznego WR-1. Zbudowano dwa egzemplarze tego sa­molotu. W 1927 r. Wigura wspólnie z Drzewieckim i Rogalskim zawiązał spół­kę konstruktorów lotniczych pod nazwą RWD (powstałą z pierwszych liter ich nazwisk). Jeszcze tego samego roku wspólnie z Drzewieckim i Rogalskim zaprojektowali samolot RWD-1, który został oblatany w 1928 r. Samolot ten na II Krajowym Konkursie Awionetek w 1928 r. został wyróżniony za oryginalną konstrukcję i opracowanie techniczne, wykraczające ponad przeciętny poziom. W tym zespole Wigura opracował ogólną koncepcję samolotów i rozwiązania konstrukcyjne, wykonywał również obliczenia aerodynamiczne i wytrzymałościowe. Niezależnie od tej pracy pełnił funkcję wykładowcy w Państwowej Szkole Lotniczo- Samochodowej w Warszawie oraz był asystentem w Katedrze Budowy Płatowców Politechniki Warszawskiej.

Po ukończeniu Politechniki Warszawskiej w 1929 r. uzyskał dyplom inżyniera-mechanika. W tym samym roku otrzymał dyplom pilota sportowego w Aeroklubie Akademickim w Warszawie, którego był członkiem od jego utworzenia. Od 1929 r. datuje się jego udział w zawodach lotniczych wspólnie z Franciszkiem Żwirką.

Następny samolot- RWD-2 stanowił rozwinięcie konstrukcji RWD-1. Prototyp wykonano w 1929 r., po czym zbudowano jeszcze 3 egz. przeznaczone do udziału w międzynarodowych zawodach Challenge 1930. RWD-2 przyniósł polskiemu lotnictwu pierwsze rekordy międzynarodowe, był pierwszym samolotem polskiej produkcji, na którym wykonano rajd zagraniczny długości 5000 km (załoga F. Żwirko i S. Wigura). Następnie w I Locie Południowo-Zachodniej Polski, startując również na RWD-2, zajęli oni pierwsze miejsce i zdobyli puchar przechodni ufundowany przez Zarząd Główny Związku Polskich Aeroklubów Akademickich.

Następny, zamówiony przez wojsko samolot łącznikowy RWD-3 (1930 r.), pierwszy polski samolot ze składanymi skrzydłami, nie został zakwalifikowany do produkcji.

RWD-4 (1930 r.) był kolejnym ulepszeniem swoich poprzedników. Zbudowany został w 1930 r. W tym samym roku Aeroklub Rzeczypospolitej Polskiej po raz pierwszy brał udział w międzynarodowym Challenge, wystawiając 12 samolotów (w tym 6 sa­molotów konstrukcji i produkcji RWD). Startujący w tych zawodach na RWD-4 Żwirko i Wigura, wskutek złej pracy silnika, zmuszeni byli przymusowo lądo­wać w Hiszpanii i wycofać się z zawodów. W rozegranym tego roku II Locie Południowo-Zachodniej Polski Żwirko i Wigura na RWD-2 zajęli pierwsze miejs­ce i zdobyli po raz drugi puchar przechodni. Z kolei startując w 3 Krajowym Konkursie Awionetek odnieśli  zwycięstwo na RWD-4.

Samolot RWD-5 (1931 r.) był jednym z najlepszych polskich samolotów sportowych. Na RWD-5 Żwirko i Wigura zdobyli pierwsze miejsce w IV Krajowym Konkursie Samolotów Turystycznych w 1931 r. Startowało 20 załóg, przy czym sześć pierwszych miejsc zajęły załogi samolo­tów RWD. Był to podwójny sukces Wigury- jako członka załogi i współkonstruktora.

Kpt. Stanisław Skarżyński na wersji RWD-5bis dokonał w maju 1933 r. przelotu nad Atlantykiem Płd. (3582 km) i pobił międzynarodowy rekord odległości bez lądowania. Natomiast na samolocie RWD-7 (1931 r.) ustalono w 1931 r. rekord prędkości (178 km/h), a w 1932 r. rekord wysokości (6023 m).

RWD-6 (1932 r.)- pierwszy polski samolot krótkiego startu- powstał jako samolot przeznaczony do udziału w Międzynarodowych Zawodach Samolotów Turystycznych Challenge 1932. Na RWD-6 w III Challenge (11-28.08.1932 r.) Franciszek Żwirko i Stanisław Wigura odnieśli zwycięstwo, pokonując najlepszych pilotów Europy. Był to pierwszy wielki sukces polskiego lotnictwa, za które St. Wigura otrzymał Złoty Krzyż Zasługi.

Ostatnią konstrukcją St. Wigury był samolot szkolny RWD-8, który został oblatany już po jego śmierci w 1933 r. RWD-8 był podstawowym samolotem szkolnym w lotnictwie wojskowym i aeroklubach. Na nim wyszkoliła się większość polskich pilotów, którzy walczyli podczas II wojny światowej. Myśl konstrukcyjna Stanisława Wigury była kontynuowana przez konstruktorów RWD. Wyrazem tego był dalszy rozwój samolotu RWD-6 w postaci: zawodniczego RWD-9, turystycznego RWD-13, turystycznego RWD-15, zaś rozwinięciem RWD-8 był samolot szkolno-akrobacyjny RWD-17.

W dniu 11.09.1932 r., lecąc na mityng lotniczy z Warszawy do Pragi, Stanisław Wigura i Franciszek Żwirko rozbili się podczas burzy pod Cierlickiem Górnym w Czechosłowacji. Obaj ponieśli śmierć. Przyczyną techniczną katastrofy było nieznane wówczas zjawisko rozbieżności skrętnej skrzydła przy dużej prędkości lotu. Cały kraj okrył się żałobą, tysiące ludzi wzięło udział w pogrzebie w Warszawie. St. Wigura jest pochowany wraz z Franciszkiem Żwirką w Alej Zasłużonych na cm. Powązkowskim w Warszawie. Stanisław Wigura rodziny nie założył.

Pośmiertnie został odznaczony Krzyżem Kawalerskim Polonia Restituta.

Konstrukcje:
WR-1 (RW-1), 1927, samolot sportowy.
RWD-1, 1928, samolot sportowy, turystyczny.
RWD-2, 1929, samolot sportowy, turystyczny.
RWD-3, 1930, samolot łącznikowy, sportowy.
RWD-4, 1930, samolot sportowy, turystyczny.
RWD-5, 1931, samolot sportowy, turystyczny i rajdowy.
RWD-7, 1931, samolot sportowy, rekordowy.
RWD-6, 1932, samolot sportowy, zawodniczy.
RWD-8, 1933, samolot szkolny, łącznikowy.

Galeria

  • Pilot Franciszek Żwirko (z prawej) i konstruktor lotniczy Stanisław Wigura przed samolotem RWD-4. III Krajowy Konkurs Awionetek, 1930 r. (Źródło: Narodowe Archiwum Cyfrowe. Sygnatura: 1-S-1259-3).

Źródło:

[1] Glass A. ”Polskie konstrukcje lotnicze do 1939”. Tom 1. Wydawnictwo STRATUS. Sandomierz 2004.
[2] ”Problemy rozwoju polskich samolotów akrobacyjnych”. Polska Technika Lotnicza. Materiały Historyczne nr 30 (3/2007).
[3] Kowalski T. J., Malinowski T. ”Mała encyklopedia lotników polskich”. Tomik 1. Wydawnictwa Komunikacji i Łączności. Warszawa 1983.
blog comments powered by Disqus