SVA-5, 1917

Samolot rozpoznawczy. Włochy.
Samolot rozpoznawczy SVA-5 w zbiorach Museo Storico dell'Aeronautica Militare di Vigna di Valle. (Źródło: Copyright Witold Mikiciuk- ”Militaria i lotnictwo Jowitka”).

W końcowym okresie I wojny światowej do najbardziej znanych włoskich samolotów wywiadowczych należały konstrukcje SVA (skrót pochodził od nazwisk konstruktorów U. Savoia i R. Verduzio oraz nazwy wytwórni Ansaldo). Prototyp SVA został oblatany 3.03.1917 r. Zaprojektowany został jako myśliwiec, ale dzięki znacznemu udźwigowi, przeznaczony został do rozpoznania lotniczego. Konstrukcja SVA odznaczała się charakterystycznymi cechami: kadłubem o trójkątnym przekroju poprzecznym w części tylnej i nachylonymi stojakami w komorze płatów. Pierwszym typem produkowanym w dużych ilościach był jednomiejscowy SVA-5. Do służby wszedł w lutym 1918 r. Jego dwumiejscową wersją był SVA-10, a odmianą szkolno-treningową SVA-9. Były budowane przez wytwórnię macierzystą Societa Gio Ansaldo Cia w Genui i Turynie oraz na licencji przez kilka innych włoskich fabryk. Do listopada 1918 r. wyprodukowano 1248 egz. we wszystkich wersjach i odmianach.

Samoloty SVA stosowano do rozpoznania dalekiego zasięgu i do bombardowania. Wyróżniającymi się operacjami rozpoznawczymi były m.in. loty na rozpoznanie fotograficzne nad wytwórnią sterowców Zeppelina w Friedrichshafen, (21.05.1918 r.), Zagrzeb (24.06.1918 r.) czy rajd na Wiedeń (9.08.1918 r.) w wykonaniu 10 SVA-5 1 SVA-10. Po wojnie samoloty te były sprzedawane do wielu krajów świata.

W Polsce.

W Polsce znalazły się 3 egz. pokazowe jednomiejscowego samolotu wywiadowczego SVA-5, sprowadzone przez Włoską Wojskową Misję Lotniczą. Pierwszy skierowano do Krakowa, gdzie był demonstrowany w lutym 1920 r. Następne dwa przydzielono do 7 EM we Lwowie. Później jeden z nich znajdował się w dyspozycji IWLot i w 2 Pułku Lotniczym, gdzie przetrwał do lipca 1922 r. Wszystkie samoloty były traktowane jako próbne. Żaden nie wziął udziału w działaniach bojowych. Oferty dostawy samolotów SVA-5 dla polskiego lotnictwa nie zostały przyjęte. Wszystkie SVA-5 zostały wycofane z użytku razem z SVA-10 w 1923 r.

Konstrukcja:
Jednomiejscowy dwupłat o konstrukcji drewnianej.
Skrzydła dwudźwigarowe, pokryte płótnem. Wydłużenie obu płatów wyno­siło 5,3. Komora pła­tów dwuprzęsłowa ze stojakami sko­śnymi, według układu Warrena, z rur stalowych o przekroju kroplowym. Układ taki dobrze przenosił napręże­nia powstające od sił występujących w locie i na ziemi, zwłaszcza przy lądowaniu. Kratownica Warrena, mi­mo że bardziej skomplikowana niż proste stojaki, zapewniała większą sztywność i wytrzymałość komory płatów. Lotki proste, nie odciążone, znajdowały się tylko na górnym skrzydle.
Kadłub wręgowo-podłużnicowy, pokryty sklejką, miał przekrój prostokątny przechodzący ku tyłowi w trójkątny, zwrócony wierzchołkiem do spodu. Kabina odkryta.
Usterzenie drewniane z dźwigarami z rur stalowych. Sta­teczniki usztywnione zastrzałami i ścięgnami.
Podwozie stałe, główne dwugoleniowe z osią niedzieloną. Amortyzacja ze sznurów gumowych. Płoza ogonowa ze stalowego półresora.

Uzbrojenie- 1 lub 2 stałe karabiny maszynowe pilota Vickers wz. 07 kal. 7,7 mm. Udźwig bomb- 60- 75 (wg [2]- 90) kg.

Wyposażenie- radiostacja, dwa aparaty fotograficzne.

Silnik- rzędowy 6-cylindrowy, chłodzony wodą SPA-6A o mocy 162 kW (220 KM). Chłodnica czołowa, zblokowana, montowana była na płatowcu jako całość z silnikiem. Zapas paliwa 210 l mieścił się w zbior­niku głównym (180 l i pomoc­niczym)- u na­sady skrzydeł górnego płata.

Dane techniczne SVA-5 (wg [1]):
Rozpiętość- 9,1 m, długość- 8,1 m, wysokość- 2,65 (wg [2]- 3,2) m, powierzchnia nośna- 24,20 (wg [2]- 30,0) m2.
Masa własna- 700 kg, masa użyteczna- 350 kg, masa całkowita- 1050 kg.
Prędkość max- 205 (wg [2]- 220) km/h, czas wznoszenia na 1000 m- 3' (wg [2]- 10'), pułap- 5400 (wg [2]- 6000) m, zasięg- 540 (wg [2]- 100) km, czas lotu- 3 h.

Galeria

  • SVA-5, rysunek w trzech rzutach. (Źródło: via Sławomir Kin).
  • Samolot SVA-5 na lotnisku Kraków- Rakowice, prawdopodobnie w 1922 r. (Źródło: archiwum).
  • Lekko uszkodzony samolot SVA-5 na lotnisku w Krakowie.  (Źródło: Morgała A. ”Samoloty wojskowe w Polsce 1918-1924”).

Źródło:

[1] Morgała A. ”Samoloty wojskowe w Polsce 1918-1924”. Wyd. Bellona; Wyd. Lampart. Warszawa 1997.
[2] Bączkowski W. ”Samoloty bombowe I wojny światowej”. Wydawnictwo Komunikacji i Łączności. Warszawa 1986.
blog comments powered by Disqus