WBS ZS-1 (WBS wz. 39) / WBS ZS-2, 1939
W okresie użytkowania balonów zaporowych zmienił się pogląd na stosowanie układu tandem- dwóch balonów na jednej linie, unoszących się jeden nad drugim (DCA N-NN). Zamiast kłopotliwych tandemów postanowiono wprowadzić balony pojedyncze (zaporowe solo- ZS) odznaczające się małym współczynnikiem oporu, budowane osobno dla pułapów: niskiego, średniego i wysokiego. Prace projektowe w WBS były prowadzone od lat 1933- 1934 i balonowi nadawano różne postacie. Przy jednej formie konstrukcyjnej projektowano trzy typy dla różnych pułapów operacyjnych: typ A- 2000 m, B- 4000 m, C- 6000 m. Typ B o przeciętnym pułapie 3700 m zyskał pierwszeństwo w realizacji.
W 1937 r. określono potrzebę na 220 egz. balonów niskiego i średniego pułapu oraz 220 egz. balonów wysokiego pułapu. Ostatecznie w wyniku konkursu w 1938 r. wzięto z balonu P-N opływową powłokę, a z ZB-3 sztywne, składane usterzenie.
Przyjęte do produkcji balony WBS ZS-1 (WBS wzór 39) i WBS ZS-2 różniły się objętością i pułapem operacyjnym. Produkcję seryjną uruchomiono w marcu 1939 r. Miesięczną zdolność od czerwca 1939 r. określono na 15 egz., a po zbudowaniu nowej hali w WBS na 25 egz. począwszy od grudnia 1939 r. Do sierpnia 1939 r. wykonano serię 50 egz. ZS-1.
Wiosną i latem 1939 r. wpłynęły zamówienia na dostawę gotowych balonów ZS-1 i zakup licencji na produkcję przez Szwajcarię. Ponadto chęć zakupu zgłosiły: Argentyna, Belgia, Holandia i Iran.
W dniach 10-12.09.1939 r. balony zostały ewakuowane. Transport utknął na zbombardowanej stacji Mrozy, na zachód od Siedlec. Około 18.09. sprzęt dostał się w ręce Niemców i był później wykorzystywany do ochrony obiektów na terenie III Rzeszy.
Balony ZS-1 i ZS-2 zostały zrekonstruowane przez inż. J. Paczosę w Balloon Develope Establishment RAF w Cardington w postaci zmodyfikowanych wersji: ZS-2 jako P 1, który wykonał pierwszy wzlot 31.08.1942 r. i ZS-1 jako VLA-48- oblatany 26.01.1943 r.
Konstrukcja:
Balon zaporowy na uwięzi stosowany w układzie solo, balon ZS-1 nisko- i średniopułapowy, balon ZS-2 wysokopułapowy. Powłoka rozszerzalna o opływowym kształcie i małym współczynniku oporu miała po bokach pasy paraboliczne służące do zawieszania olinowania uwięzi i lin manewrowych. Stateczniki sztywne, składane o szkielecie wykonanym z rurek duralowych i bambusa pokryte były tkaniną impregnowaną.
Wyciągarka PZInż z silnikiem spalinowym o mocy 15 kW (20 KM).
Dane techniczne ZS-1 (wg [1]):
Objętość- 270 m3.
Pułap operacyjny- 4000- 4500 m.
Dane techniczne ZS-2 (wg [1]):
Objętość- 450 m3.
Masa własna- 80 kg.
Pułap operacyjny- 5500- 6000 m.
Źródło:
[1] Morgała A. ”Samoloty wojskowe w Polsce 1924-1939”. Wyd. Bellona. Warszawa 2003.[2] Kozak Z., Moszumański Z., Szczepański J. ”Wytwórnia Balonów i Spadochronów”. Seria ”Zarys Historii Wojennej Pułków Polskich w Kampanii Wrześniowej”. Oficyna Wydawnicza Ajaks. Pruszków 2008.
[3] Morgała A. "Ostatnie polskie balony zaporowe". Skrzydlata Polska nr 36/1963.