RASKO-1, 1963

Rakieta doświadczalna do sztucznego oddziaływania na chmury. Polska.
Rakieta doświadczalna do sztucznego oddziaływania na chmury RASKO-1. (Źródło: rys. Krzysztof Luto).
Na przełomie lat 1950/1960-tych zagadnienie sztucznej regulacji niektórych procesów pogodowych, przez oddziaływanie na chmury, przyciągało uwagę ośrodków naukowych. Pomyślne wyniki eksperymentów, prowadzonych w USA, ZSRR, Włoszech i Francji, wskazywały na możliwość wywoływania opadów atmosferycznych, a także zapobiegania katastrofalnym opadom gradowym, przez wprowadzenie w chmury określonych substancji, wśród których wymieniano najczęściej aerozole jodku srebra. Dla ludzi, związanych z Programem RM, zagadnienie sztucznego oddziaływania na chmury było interesujące jako jeszcze jedna dziedzina pokojowego zastosowania rakiet. Już w 1958 r. realizując eksperyment RM-1 wspomniano o możliwościach wykorzystania tej rakiety do sztucznego oddziaływania na chmury. Do realizacji tej idei jednak nie doszło.

W 1961 r., po powstaniu Pracowni Rakietowych Sondowań Atmosfery PIHM mgr inż. Jacek Walczewski przedstawił propozycję wykorzystania zmodyfikowanych rakiet RM-2 do prób oddziaływania na chmury w Polsce. W latach 1961-1962 prowadzono w PRSA PIHM sporadyczne prace, mające na celu rozeznanie metod i środków sztucznego oddziaływania na chmury. W ramach tych prac przeprowadzono eksperymenty samolotowe i balonowe, z opracowanym we własnym zakresie systemem balonowym BALKO. W tym czasie też zrealizowano rakietę doświadczalną RASKO-1.

Rakietę zaprojektowano w 1962 r. Połączono w niej w jeden zespół część silnikową rakiet RM-2 i głowicę Włócznia rakiety RM-3W, Wykonano dwie rakiety RASKO-1. Przeszły one próby w locie 25 i 26.04.1963 r. łącznie z rakietami RM-3W. W zasobniki Włóczni załadowano spadochrony metalizowane, służące do prób radiolokacyjnego pomiaru wiatru. Spodziewano się w ten sposób uzyskać dokładniejszy pomiar pułapu rakiety, a jednocześnie rozszerzano program prób radiolokacyjnych, mających wówczas znaczenie priorytetowe. Niestety nieprzybycie stacji radiolokacyjnej na Pustynię Błędowską uniemożliwiło przeprowadzenie zaplanowanych pomiarów. Stwierdzono jedynie prawidłowy start i lot rakiety aż do zniknięcia w chmurach. Rakieta RASKO-1 mogła być wykorzystana tylko w warunkach poligonowych, gdyż upadek na ziemię jej elementów był niebezpieczny dla ludzi i obiektów. Dlatego nie prowadzono prac nad rakietą RASKO-1.

Konstrukcja:
Głowica beznapędowa Włócznia, połączona pomocą prostego stożka łączącego z silnikiem. Odłączanie Włóczni od części silnikowej następowało po wypaleniu się ładunku, w wyniku różnic oporu aerodynamicznego. Przewidywano, że komora ładunkowa Włóczni może być napełniona żądaną substancją, która zostanie wyzwolona na określonej wysokości za pomocą mechanizmu wyrzucania ładunku użytecznego.

Silnik- rakietowy S-2 na stały materiał pędny. Średni ciąg silnika- 2157 N (220 kG), czas pracy- 0,9 s.

Dane techniczne rakiety (wg [1]):
Długość- 1528 (wg [2]- 1540) mm, średnica stopnia silnikowego- 82 mm, rozpiętość stateczników silnika- 325 mm.
Masa startowa- 8,7 (wg [2]- 8,5) kg.
Pułap obliczeniowy- 3,1 (wg [2]- 3,2) km.

Głowica beznapędowa Włócznia:
Długość- 1010 mm, średnica- 36 mm, rozpiętość stateczników- 85 mm, objętość komory ładunku użytecznego- 492 cm3, średnica komory ładunku użytecznego- 31 mm.
Masa całkowita- 2,4-2,8 kg, masa ładunku użytecznego- 0,65-1,05 kg.

Galeria

  • Przygotowania do startu rakiety doświadczalnej RASKO-1. Pustynia Błędowska, kwiecień 1963 r. (Źródło: Skrzydlata Polska nr 20/1963).
  • Wyrzutnia z rakietą doświadczalną RASKO-1. Pustynia Błędowska, kwiecień 1963 r. (Źródło: Skrzydlata Polska nr 20/1963).
  • Start rakiety RASKO-1 z głowicą typu Włócznia. Zdjęcie wykonano przy użyciu samoczynnej kamery startowej. (Źródło: Skrzydlata Polska nr 43/1963).

Źródło:

[1] Walczewski J. ”Polskie rakiety badawcze.”. Wydawnictwo Komunikacji i Łączności. Warszawa 1982.
[2] Elsztein P. ”Polska w Kosmosie”. Wydawnictwo Komunikacji i Łączności. Warszawa 1978.
blog comments powered by Disqus