Sobański Antoni

Antoni Sobański na samolocie Etrich ”Taube”. (Źródło: ”Pierwsze Skrzydła”).

Antoni Sobański, urodzony 13.06.1889 r. w Kijo­wie, właściciel ziemski, syn Adama z Sobanic Sobańskiego herbu Junosza, w 1860 r. dziedzica Chreptiowa (Chreptiów obejmował 1711 dziesięcin ziemi dworskiej) w pow. urzyckim, jego matką była Zofia Maria Sobieszczańska.

Jako uczeń szkoły uprawiał kolarstwo i sport motocyklowy, interesował się lot­nictwem. Po ukończeniu Szkoły Morskiej w Odessie pracował w marynarce handlowej. W 1909 r. odbył w Odessie lot na samolocie Farman-IV z Michaiłem Efimowem, którego znał ze sportu motocyklowego. Później wykonywał też loty z Sergiuszem Utoczkinem. Po uzy­skaniu spadku po zmarłej babce udał się do Warszawy i podjął naukę w Szkole Pilotów Warszawskiego Towarzystwa Lotniczego ”Awiata”, opa­nowując pilotaż samolotów Farman, Blériot-XI "La Manche" i Etrich "Taube". W 1911 r., po zdobyciu dyplomu pilota, zakupił w "Awiacie" samolot typu Etrich "Taube" i organizował w latach 1911- 1912 po­kazy lotnicze, m.in. w Winnicy, Płoskurowie, a także w Besarabii, w Benderach, Kiszyniowie, Ananiewie, gdzie managerem organizującym pokazy był niejaki Szyrajew. Następnie podjął pracę pilota doświadczal­nego w odeskiej wytworni samolotów Anatra, gdzie w 1913 r. poznał, sławnego już wówczas w Rosji Ada­ma Haber-Włyńskiego, demonstrującego w Odessie akrobację lotniczą.

W swoich wspomnieniach podał, że zimą 1913/1914 podjął w Podwołoczyskach k/Kijo­wa budowę samolotu własnej konstrukcji, w czym pomagał mu jego mechanik Neudaczny- Rosjanin. Prac konstruktorskich nie ukończył z powodu braku środków finansowych i trudności z nabyciem odpowiednich materiałów lotniczych. Później w 1914 r. występował na pokazach lotniczych w Kamieńcu Po­dolskim i w Samarkandzie.

W latach I wojny światowej był pilotem 3-ej Roty Awiacyjnej w Kijowie, przeszedł przez warsztaty lotnicze Tereszczenki pod Kijowem i przez wojskowe szkoły lotnicze w Gatczynie k. Piotrogrodu i w Sewastopolu. Upadek caratu zastał go na korpusnom aerodromie w Piotrogrodzie jako specjalistę od samolotów Deperdussin typ TT.

W końcu 1918 r. w Odessie wstąpił do eskadry lotniczej armii gen. Żeligowskiego, później był oficerem 1. Eskadry Wywiadowczej w Warsza­wie, w 1930 r. awansowanym na kapitana. W czasie II wojny światowej służył w Polskich Siłach Powietrz­nych w Wielkiej Brytanii, jako pilot RAF. Po wojnie powrócił do Polski.

Konstrukcje:
Sobański samolot, 1914, samolot pionierski.

Źródło:

[1] Glass A. ”Polskie konstrukcje lotnicze do 1939”. Tom 1. Wydawnictwo STRATUS. Sandomierz 2004.
blog comments powered by Disqus