IS-C "Żuraw", 1952

Szybowiec wyczynowy. Polska.
Szybowiec IS-C ”Żuraw” SP-1206 w Muzeum Lotnictwa Polskiego w Krakowie. (Źródło: ”Fotograficzny Rejestr Szybowców”).
Szybowiec IS-C ”Żuraw”; jest polską wersją niemieckiego szybowca DFS ”Kranich” konstrukcji inż. Hansa Jacobsa. Od niemieckiego pierwowzoru różnił się zastosowaniem m.in. stałego koła podwozia, zamiast dwukołowego wózka odrzucanego po starcie, zmianami w usterzeniu. Dokumentacja warsztatowa została opracowana w latach 1950-1952 w Instytucie Szybownictwa przez inż. Józefa Niespała i Andrzeja Kokota. Prototyp został oblatany 22.04.1952 (wg innych źródeł- w 1951) r. w Gdańsku. Produkcję seryjną prowadzono w latach 1952-1953 w ZSLS-3 w Poznaniu (10 egz.) i w ZSLS-4 w Gdańsku (40 egz.). Łącznie zbudowano 51 egz. tego typu (wg [3]- ok. 50 egz., z czego 2 egz. zostały przerobione na wersję tzw. leżącą).

Były one użytkowane w aeroklubach i szkołach szybowcowych do treningu i lotów wyczynowych. Ostatnie wycofano w 1969 r. W zbiorach Muzeum Lotnictwa i Astronautyki w Krakowie znajdują się dwa szybowce ”Żuraw”, obydwa w polskiej wersji budowanej w Poznaniu (wg [1]- w Gdańsku). Wg [3]- Jeden ”Żuraw” (SP-1213) znajduje się w Muzeum Lotnictwa Polskiego w Krakowie.

Konstrukcja:
Dwumiejscowy o konstrukcji drewnianej.
Skrzydło drewniane o mewim kształcie w widoku z przodu. Kryte płótnem. Przykadłubowa część płata trapezowata, ze względu na położenie siedzenia tylnej kabiny dokładnie w środku ciężkości i miała 3° skos do tyłu. W płatach zastosowano aerodynamiczne hamulce płytowe, wysuwające się w górę i w dół. Lotki przebiegały prawie od załamania płata, aż do jego końcówki.
Kadłub wręgowy, półskorupowy o przekroju owalnym. Kadłub wraz ze statecznikiem pionowym pokryty sklejką. Kabina zakryta.
Statecznik poziomy, usytuowano na górnej krawędzi kadłuba, przed statecznikiem pionowym.

Dane techniczne IS-C (wg [1]):
Rozpiętość- 18,0 m, długość- 7,7 m, wysokość- 2,4 m, powierzchnia nośna- 22,68 m2.
Masa własna- 255 kg, masa użyteczna- 180 kg, masa całkowita- 435 kg.
Prędkość min.: 50,0 km/h Prędkość dopuszczalna- (wg [3]- 215) km/h, prędkość minimalna- (wg [3]- 50) km/h, doskonałość- 23,6 (wg [3]- 23,0 przy 65 km/h), opadanie- 0,69 (wg [3]- 0,77 m/s przy 54 km/h ) m/s.

Źródło:

[1] Krzyżan M. ”Samoloty w muzeach polskich”. Wydawnictwo Komunikacji i Łączności. Warszawa 1983.
[2] Morgała A. ”Nie tylko z szachownicą. Pierwsze szybowce w Polsce po roku 1945”. Lotnictwo z szachownicą nr 25.
[3] ”Polskie szybowce”.
[4] ”Fotograficzny Rejestr Szybowców”
blog comments powered by Disqus