Szybowiec IS-A ”Salamandra” jest powojenną wersją szybowca WWS-1 ”Salamandra” konstrukcji inż. Wacława Czerwińskiego z Wojskowych Warsztatów Szybowcowych w Krakowie. W 1948 r. Wacław Czerwiński zrekonstruował ”Salamandrę” w Kanadzie pod nazwą DH ”Sparrow”, następnie zbudował jej dalsze rozwinięcie ”Robin”.

Powojenna wersja ”Salamandry” powstała w wyniku zrekonstruowania dokumentacji technicznej na podstawie jedynego ocalałego egzemplarza szybowca, przechowywanego przez okres okupacji w Goleszowie. Dokumentacja została opracowana od listopada 1945 do marca 1946 w Instytucie Szybownictwa przez inżynierów Józefa Niespała, Rudolfa Matza i Mariana Gracza. Na podstawie oryginalnego egzemplarza szybowca i opracowanej dokumentacji technicznej szybowiec ten był budowany w latach 1946-1957. Jesienią 1946 r. wyprodukowano w Instytucie Szybownictwa serię próbną 5 szybowców IS-A ”Salamandra”. Następnie w OWS-2 w Jeżowie w 1948 r. wyprodukowano 75 szybowców ”Salamandra 48”, zaś w 1949 r. 50 szybowców ”Salamandra 49” wyposażonych w hamulce aerodynamiczne. W latach 1950-1951 WSK Warszawa-Okęcie i i WSK Mielec wyprodukowały 43 szybowce ”Salamandra 49”. W 1953 r. zostało zmodyfikowane usterzenie ”Salamandry”. 50 tak zmodyfikowanych szybowców ”Salamandra 53” wykonały w 1953 r. Warsztaty w Jeżowie. Jednocześnie wymieniono usterzenia poziome w ”Salamandrach” uprzednio zbudowanych. Łącznie w tym okresie zbudowano w Polsce 223 egz. (wg innych źródeł 264 egz.- prawdopodobnie razem z szybowcami dostarczonymi do ChRL). Dwie z nich zostały na początku lat 1950-tych ofiarowane lotnictwu sportowemu Bułgarii.

W 1953 r. lotnictwo Chińskiej Republiki Ludowej zwróciło się do Polski z zamówieniem na zorganizowanie szkolenia szybowcowego, sprzedaż szybowców i uruchomienie ich produkcji w Chinach. W dniu 29.12.1956 r. został oblatany prototyp wersji dla Chin ”Salamandra 53A” (20 lat po powstaniu tego typu szybowca). W 1957 r. Warsztaty w Jeżowie przerobiły 10 szybowców odstąpionych przez nasze Aerokluby, na wersję ”Salamandra 53A”. Wyeksportowano je do Chin. W celu uruchomienia wytwórni pojechała z Polski ekipa fachowców z SZD z Bielska Białej. W 1957 r. zakład w Jeżowie wyprodukował 30 ”Salamander” w częściach, które wysłano do Szenjang dla zapoczątkowania produkcji. Wg [6]- do ChRL wyeksportowano łącznie ok.. 50 egz. Trudno ustalić liczbę ”Salamander” zbudowanych w Chinach. Prawdopodobnie szybowce z chińskiej wytwórni były eksportowane do Wietnamu. Ok.1961 r. powstał chińska przeróbka ”Salamandry”- dwumiejscowy szybowiec szkolny o nazwie ”I stopień wyszkolenia” później nazwany Szenjang X-5. Prawdopodobnie w końcu lat 1960-tych lub na początku lat 1970-tych powstała dalsza wersja tego szybowca nazwana X-5A. Otrzymała ona osłonę przodu kadłuba (kabinkę), co poprawiło osiągi. Trudno ustalić liczbę wyprodukowanych szybowców X-5 i X-5A( wg [5] ich liczba powinna zawierać się pomiędzy 100 a 300 egz.). Ich produkcja zakończyła się prawdopodobnie w połowie lat 1970-tych.

W 1967 r. jeden szybowiec ”Salamandra” został przebudowany przez Józefa Borzęckiego na motoszybowiec ”Cirrus”.

Szybowce ”Salamandra” spełniały rolę szybowca szkolnego i treningowego w aeroklubach. Służyły do masowego szkolenia w latach 1947-1960 jako szybowiec przejściowy między szkolnymi IS-3 ABC i SG-38 a treningowymi IS-B ”Komar-49”, Grunau ”Baby II” (”Jeżyk”) lub SZD-12 ”Mucha ter”. Na ”Salamandrach” wykonywano również loty żaglowe zboczowe oraz loty termiczne. Ostatnie loty na tym typie szybowca wykonano w 1962 r. na Żarze. Jeden szybowiec IS-A ”Salamandra”, wyprodukowany w 1947 r., w maju 1955 r. został przekazany do zbiorów Muzeum Techniki, skąd w grudniu 1963 r. trafił do krakowskiego Muzeum Lotnictwa i Astronautyki.

Wg [5] szybowce z rodziny ”Salamandra” były używane w następujących krajach: Polska (400 egz.), Estonia (1 egz.), Finlandia (1 egz.), Węgry (1 egz.), Jugosławia (5 egz.), ZSRR (14 egz.), Niemcy (3 egz.), Chorwacja (20 egz.), Rumunia (40 egz.), Kanada (1 egz.), Bułgaria (2 egz.), Chiny (40 egz.), Wietnam (10 egz.), Francja (1 egz.), Litwa (10 egz.).

Produkcja szybowca w kraju i z licencji w wersjach nieznacznie zmodyfikowanych przez ok. 25 lat to niewątpliwy sukces. ”Salamandra” w tym okresie była wyprodukowana w 373 egz. w kraju, zaś wraz z produkcją licencyjną w Jugosławii, Rumunii i w Chinach co najmniej w 500 egz. ( a możliwe, że w większej liczbie), zaś doliczając francuski ”Emouchet”- 750 egz. Jeśli dodać do tego chińską dwumiejscową wersję Jie-fang X-5 (Shenyang X-5) i X-5A, to produkcja szybowca trwała aż 40 lat. Jest to osiągnięcie niespotykane w produkcji szybowców w skali światowej. Natomiast wraz z X-5A czas użytkowania szybowców z rodziny ”Salamander” wynosił 50 lat.

W 2001 r. firma Drewlot Stolarstwo, Ślusarstwo Lotnicze Wiesław Płonka prowadzona była budowa 5 replik szybowców IS-A "Salamandra".

Konstrukcja:
Jednomiejscowy górnopłat zastrzałowy o konstrukcji drewnianej.
Płat o obrysie prostokątno-trapezowym, dzielony, jednodźwigarowy ze skośnym dźwigarkiem pomocniczym, podparty zastrzałami z rury stalowej. Keson sklejkowy do dźwigarów. Część zadźwigarowa kryta płótnem. Lotką bezszczelinowa. Hamulce aerodynamiczne płytkowe. Na końcach skrzydeł zamocowano kabłąki wykonane z rurek stalowych, którymi skrzydło opiera się o ziemię.
Kadłub belkowy usztywniony linkami. Kabinka pilota odkryta, wykonana ze sklejki. Do niej zamocowane są dwie belki ogonowe konstrukcji skrzynkowej zakończone statecznikiem pionowym. Przód kadłuba zrobiono z blachy duralowej przykręcanej do wręgi oraz listew. Pod blachą umieszczony jest zaczep przedni, zaś w okolicy wręgi trzeciej z lewej strony kadłuba od dołu zaczep dolny.
Stateczniki kryte sklejką, stery płótnem. Konstrukcja sterów drewniana krzyżulcowa. Statecznik poziomy podparty zastrzałami z rurki stalowej.
Podwozie płozowe, płoza przednia i tylna drewniana.

Wyposażenie- podstawowe przyrządy pokładowe.

Dane techniczne IS-A (wg [1]):
Rozpiętość- 12,5 m, długość- 6,45 m, wysokość- 2,3 m, powierzchnia nośna- 16,9 m².
Masa własna- 110 kg, masa użyteczna- 79 kg, masa całkowita- 189 kg.
Doskonałość- 15,2, opadanie- 0,81 m/s.

Dane techniczne ”Salamandra 53A” (wg [5]):
Rozpiętość- 12,5 m, długość- 6,5 m, powierzchnia nośna- 16,9 m².
Masa własna- 140 kg, masa użyteczna- 85 kg, masa całkowita- 225 kg.
Prędkość minimalna- 43 km/h, doskonałość- 15,2, opadanie- 0,85 m/s.

Dane techniczne (wg [6])- dane techniczne poszczególnych wersji znikomo różnią się między sobą, zasadniczo tylko masami:
Rozpiętość- 12,48 m, długość- 6,48 m, wysokość- 2,3 m, powierzchnia nośna- 16,9 m².
Masa własna- 140 kg, masa całkowita- 225 kg.
Dopuszczalna prędkość nurkowania- 150 km/h, prędkość minimalna- 43 km/h, doskonałość- 15,2 przy prędkości 54 km/h, opadanie minimalne- 0,80 m/s przy prędkości 48 km/h.