Szybowiec IS-3 ABC był pierwszym polskim szybowcem szkolnym skonstruowanym po wojnie. Został zaprojektowany w Instytucie Szybownictwa pod kierunkiem inż. inż. Rudolfa Matza i inż. Romana Zatwarnickiego. Ponieważ w Polsce brakowało na sportowych lotniskach hangarów, wstępne ustalenia zakładały możliwość demontażu szybowca dla lepszego wykorzystania powierzchni hangarowej bez naruszania jego geometrii po ponownym montażu. Miała to byc konstrukcja przystosowana do lotów za wyciągarką, samolotem i startu z lin gumowych, w układzie zastrzałowego górnopłata z kratowym kadłubem, wzorowana na niemieckim SG-38 i przedwojennym szybowcu Kocjan "Wrona", a służyć miała szkoleniu pilotów do kategorii A i B.

Prototyp został oblatał w grudniu 1947 r. (wg [1]- w 1948 r., informacja błędna). Przeprowadzono porównanie z szybowcami: WWS-2 ”Żaba”, "Wrona", Grunau 100 ”Wundergleiter” i SG-38. Pilotażowo okazał się on bardzo poprawny, nie dawał wprowadzić się w korkociąg ani statycznie, ani dynamicznie, a złożony zajmował tylko 7 m² (zmontowany do lotu zajmował 35 m²). Po zakończeniu prób fabrycznych, prototyp przekazano do Instytutu Technicznego Lotnictwa, gdzie w lutym 1948 r. wykonano na nim serię lotów w ramach prób państwowych. Orzeczenie ITL kwalifikowało szybowiec do produkcji seryjnej po wprowadzeniu kilku niewielkich zmian, w tym wzmocnienia skrzynki kadłuba, zbyt delikatnej dla szybowca szkolnego.

Produkcję wersji seryjnej oznaczonej IS-3 ABC bis podjęto w Instytucie Szybownictwa, a wprowadzone zmiany obejmowały zmiany technologiczne upraszczające konstrukcję wielu elementów i zastąpienie gumowego kółka transportowego metalowym. Zbudowano 24 egz., pierwszy z nich został oblatany we wrześniu 1948 r. Produkcję następnej serii 50 szybowców przeniesiono do Warsztatów w Lubawce, a egzemplarze tam wyprodukowane nosiły oznaczenie Lub-1 ABC bis. W 1951 r. w powstałym w międzyczasie Szybowcowym Zakładzie Doświadczalnym wykonano odejmowaną kabinkę osłaniającą pilota, w kwietniu 1951r. wykonano badania w locie mające określić jej wpływ na własności pilotażowe. Próby wykazały konieczność wzmocnienia owiewki, lecz szybowiec wyraźnie zyskiwał, zwłaszcza w ślizgach. Wyprodukowano niewielką serię kabinek wykorzystując je w czasie lotów szkolnych w aeroklubach. Duże zapotrzebowanie na szybowce szkolne spowodowało, że w warsztatach w Lubawce uruchomiono produkcję kolejnej serii (30 egz.) wersji IS-3 ABC ter, różniącej się od dotychczasowych ABC nieskładanymi skrzydłami i stałym usterzeniem. Pierwszy egzemplarz oblatano we wrześniu 1950 r.

Dopiero w 1955 r. w związku z wydaną przez Ligę Przyjaciół Żołnierza decyzją szkolenia na szybowcach jednomiejscowych oraz zainteresowaniem Chińskiej Republiki Ludowej tym szybowcem- powstała nowa wersja ABC. Prowadzone w listopadzie 1955 r. w SZD na egzemplarzu SP-792 próby zaowocowały powstaniem wersji ABC-A, w której wprowadzono następujące zmiany: zmniejszono wznios skrzydeł do 1°, wychylenia lotek zwiększono z +/- 15° do +/- 30°. Podwyższono także górną część kabinki dodając jednocześnie plexiglasowy wiatrochron. Zmniejszenie wzniosu znacznie ułatwiło wypuszczanie szybowca, bowiem końcówka skrzydła została obniżona dzięki temu o 30 cm. Krótką serię ABC-A wyprodukowano w SZD, a kolejnych ponad 125 egz. w latach 1956-1957 powstało w Warsztatach Szybowcowych w Krośnie. Pierwszy seryjny ABC-A został oblatany na początku 1956 r. Ponad 50 egz. wersji A zostało wyeksportowanych do Chińskiej Republiki Ludowej, gdzie polscy instruktorzy i działacze organizowali chińskie szybownictwo. Licencyjną produkcję ABC-A podjęto w ChRL, gdzie szybowce te użytkowano jeszcze w drugiej połowie lat 1960-tych.

W sumie ilość wyprodukowanych IS-3 ABC przekroczyła liczbę 250 (wg [1]- 256) egz. (Wg [2]- zbudowano 1 prototyp IS-3 ABC, IS-3 ABC ter A (nie mająca składanych skrzydeł)- 171 egz. i IS-3 ABC bis- 24 egz. 51 szybowców tego typu zostało wyeksportowanych. Dodatkowo do Chin sprzedano jeszcze 30 zestawów ABC w częściach). W 1956 r. w Chinach została podjęta produkcja szybowców w zakładach szybowcowych w Czan Tia-kou.

Przez dziesięć lat stanowiły w Polsce podstawowy sprzęt do szkolenia za wyciągarką. Przejście pod koniec lat 1950-tych na dwusterową metodę szkolenia było powodem, że w stanie pełnej sprawnosci zakończyły one w tym okresie swój żywot. W latach 1958-1959 ABC wyszły z użycia, a ok. 160 szybowców tego typu zostało skasowanych w 1961 r. Wiele z nich przekazano szkołom i uczelniom gdzie służą nawet do dziś jako eksponaty naukowe. Jeden szybowiec IS-3 ABC-A znajduje się w zbiorach Muzeum Lotnictwa Polskiego w Krakowie.

W latach 1960-tych został opracowany w ChRL szybowiec szkolny Jie-fang X-5 (Shenyang X-5). W jego konstrukcji kadłuba zastosowano elementy wzorowane na szybowcu IS-3 ABC. Płaty od szybowca IS-3 ABC, zastosowane zostały w konstrukcjach amatorskich zbudowanych przez Tadeusza Dobrocińskiego: ”Monika” (1968 r.) i ”Ważka” (1969 r.) oraz ”Wrocław”. W 1972 r. Zbigniew Pędziak skonstru­ował samolot amatorski z użyciem skrzydeł i statecznika z szy­bowca IS-3 ABC.

Powstało również kilka replik szybowca IS-3 ABC:
w 2010 r. w Klubie Miłośników Zabytkowych Szybowców w Polsce (VGC Poland), działającym w Aeroklubie Gliwickim rozpoczęto budowę replik szybowca IS-3 ABC, pod kierunkiem Witolda Nowaka. W 2023 r. budowa nie była ukończona (patrz Nowak IS-3 ABC),
- Zakład Szybowcowy „JEŻÓW” Henryk Mynarski, w porozumieniu z Gliwickim Klubem Miłośników Zabytkowych Szybowców w Polsce, rozpoczął budowę drugiego egzemplarza repliki szybowca IS-3 ABC. W 2023 r. jego budowa również nie była ukończona (patrz ZSJ IS-3 ABC),
- w 2018 r. replikę szybowca IS-3 ABC budował konstruktor- amator pod Dęblinem. Brak bliższych informacji.

Konstrukcja:
Jednomiejscowy górnopłat zastrzałowy o konstrukcji drewnianej.
Skrzydła drewniane, dwudzielne, dwudźwigarowe, łączone są z kadłubem u góry parą okuć na kratownicy i u dołu podparte parą drewnianych dźwigarów. Keson skrzydeł do pierwszego dźwigara pokryty jest sklejką, natomiast reszta, w tym lotki, które nie są wyważone- płótnem. Lotki wychylają się symetrycznie. Profil skrzydeł Peyret (16%, samostateczny). Pod końcówkami skrzydeł, przy lotce, dodano klocki- płózki zabezpieczające skrzydła przed przytarciem od podłoża oraz służące jako uchwyty do przytrzymania przy starcie.
Kadłub to płaska kratownica złożona z belek o przekroju skrzynkowym. Na skrzynce przedniej umocowane jest siodełko pilota, sterownice, pedały oraz składane kółko transportowe. Pod skrzynką zamocowana jest płoza do lądowania. Sztywność kadłuba zapewniają linki biegnące od przedniego końca skrzynki do przednich okuć zastrzałowych na skrzydle. W czasie startu kółko transportowe jest złożone, zabezpieczone i szybowiec spoczywa na płozie. Po wylądowaniu odbezpiecza się rygiel, stawia szybowiec na kółko i można go natychmiast transportować. Z przodu zamocowano hak do startu z lin gumowych oraz zaczep zaopatrzony w pierścień wyczepiający szybowiec przy przekroczeniu krytycznego kąta holu. Pod skrzynką zamocowano dolny zaczep. Na kadłub w razie potrzeby zakłada się dwuczęściową kabinkę.
Usterzenie poziome dwudzielne, podparte rurkowym zastrzalikiem. Statecznik kryty sklejką. Stery (bez wywa­żenia)- opłótnione. Usterzenie kierunku ma podobną konstrukcję jak usterzenie poziome, statecznik również pokryty sklejką, a ster opłótniony.

Dane techniczne ABC-A (wg [4]):
Rozpiętość- 9,0 m, długość- 6,27 m, wysokość- 1,72 m, powierzchnia nośna- 13,5 m².
Masa własna- 105 kg, masa użyteczna- 80 kg, masa całkowita- 185 kg.
Dopuszczalna prędkość nurkowania- 135 km/h, prędkość minimalna- 45 km/h, doskonałość- 9,2 przy prędkości 53 km/h, opadanie- 1,5 m/s przy prędkości 48 km/h.

Uwaga. Dane techniczne poszczególnych wersji szybowca ABC nie różniły się między sobą, z wyjątkiem wysokości, która dla poprzednich wersji wynosiła 1,96 m.