samolotypolskie.pl - Supermarine "Spitfire" Mk.XI

Supermarine "Spitfire" Mk.XI, 1942

Samolot rozpoznawczy. Wielka Brytania.

Samolot rozpoznawczy Supermarine ”Spitfire” PR.XI. Góraszka, 2006 r. (Źródło: Copyright Zbigniew Jóźwik- ”Samoloty, śmigłowce, szybowce- fotografia lotnicza”).

Wersja rozpoznawcza Supermarine ”Spitfire” Mk.XI (Typ 365) powstała w oparciu o wersję Supermarine ”Spitfire” Mk.IX. Została pozbawiona uzbrojenia i przerobiona tak, aby mogła przenosić po 299 l paliwa w krawędzi natarcia każdego skrzydła, tak jak w Supermarine ”Spitfire” PR Mk.IV, miała też powiększony zbiornik oleju pod silnikiem, chowane kółko ogonowe. W kadłubie za kabina, znajdowała się aparatura fotograficzna, złożona z dwu aparatów pionowych i niekiedy również ukośnego. Napędzana silnikiem ”Merlin 61”, 63 lub 70. Ponadto miała powiększony zbiornik oleju w nosie, co spowodowało lekką modyfikację osłony oraz chowane kółko ogonowe. Większość egzemplarzy tej wersji przystosowano do działań w warunkach tropikalnych.

Produkowana seryjnie od listopada 1942 r. Zbudowano (lub przerobiono) 471 egz. Produkcję kontynuowano w 1944 r., aż do zastąpienia tej wersji przez Supermarine ”Spitfire” Mk.XIX. Samoloty do rozpoznania taktycznego wyposażono w dodatkową parę aparatów F.8 z obiektywami o ogniskowej 127 mm, po jednym pod każdym skrzydłem w owiewce. Te aparaty skrzydłowe skierowane w dół i rozchylone na boki pod katem 10^o były stosowane do fotografowania celów ze średniej i małej wysokości.

Wersja PR.XI w szybkim czasie zastąpiła samoloty PR Mk.IV w dywizjonach rozpoznania fotograficznego. W marcu 1943 r. rozpoznawcze PR.XI zaczęto dostarczać na obszar śródziemnomorski. ”Spitfire'y” PR.XI do końca 1943 r. całkowicie wyparły wersję PR.IV na Wyspach Brytyjskich.

Na jednej maszynie podjęto próby osiągnięcia maksymalnej prędkości w nurkowaniu. Osiągnięto prędkość aż 975 km/h (0,89 Macha).

W okresie II wojny światowej w ramach RAF sformowano z pilotów cudzoziemskich (z krajów wchodzących w skład Imperium Brytyjskiego, państw okupowanych, a także z lotników amerykańskich przed przystąpieniem USA do wojny) wiele dywizjonów. Pozostawały one w strukturze i podległości operacyjnej lotnictwa brytyjskiego. Samoloty Supermarine ”Spitfire” PR.XI znalazły się na wyposażeniu dywizjonu:
- Kanada- 400 Squadron RCAF City of Toronto (1943-1945, Wyspy Brytyjskie, Europa Zachodnia, okupacja Niemiec).

Samoloty ”Spitfire” Mk.XI używane były również przez lotnictwo:
- Argentyny- w 1947 r. 1 egz. ”Spitfire” PR.XI został sprzedany firmie kapitana Jajme Storey'a w Argentynie dla celów aerofotogrametrii. Do kraju przeznaczenia został dostarczony lotem- 29.04.1947 roku kpt. Storey wyruszył nim z Londynu, a 5 maja tego roku dotarł do Buenos Aires. Samolot był następnie używany przez przedsiębiorstwo Storey'a,
- Danii- w końcu lat 1940-tych Dania zakupiła 3 samoloty rozpoznawcze ”Spitfire” PR.XI oraz 45 myśliwskich ”Spitfire” Mk.IX,
- Grecji- w maju 1947 r. dostarczono 1 egz. PR.XI,
- Holandii- w latach 1946-1947 zakupiono bądź wydzierżawiono kilkanaście niesprawnych ”Spitfire'ów” różnych wersji (Mk.V, Mk.IX, Mk.XI, Mk.XIV, Mk.XVI, Mk.XIX i Mk.22) do szkolenia personelu technicznego,
- Indii- po wybuchu, w październiku 1947 r., pierwszej wojny indyjsko-pakistańskiej nastąpiły dostawy samolotów ”Spitfire” do Indii: 14 Mk.VIII, 20 Mk.XIV, 58 Mk.18 i 1 statyczny PR.XI XI do celów dydaktycznych (wszystkie w grudniu 1947 r.),
- Norwegii- kilka lat po wojnie Norwegowie zakupili 3 rozpoznawcze ”Spitfire'y” PR.XI. Dziwnym zbiegiem okoliczności wszystkie trzy doznały wypadków kiedy pilotowali je kolejni dowódcy 1 Fotorekognoseringsving. Ostatni z nich skasowano w marcu 1954 r.,
- Stanów Zjednoczonych- od października 1943 r. do marca 1945 r. 14 Dywizjon Fotograficzny z 7 Grupy Fotograficznej, stacjonujący w Wielkiej Brytanii, używał samolotów PR.XI wypożyczonych z RAF. Dywizjon wykonywał na rzecz 8 Armii Lotniczej zadania rozpoznania strategicznego. Po wojnie jeden ”Spitfire” Mk.XI był używany przez Ambasadę Amerykańską w Londynie jako szybki samolot kurierski. Lettice Curtiss pobiła na nim w 1947 r. rekord prędkości w obwodzie zamkniętym 100 km wynikiem 503,95 km/h.

W Polsce.

W 1944 r. Mieczysław Urban wykonywał loty na samolocie ”Spitfire” Mk.XI w 4 Squadron RAF.

Konstrukcja:
Jednomiejscowy dolnopłat o konstrukcji metalowej.
Skrzydła trójdzielne, jednodźwigarowe o obrysie eliptycznym. Pod skrzydłem znajdowały się chłodnice cieczy silnika. Pokryte blachą, lotek- płótnem.
Kadłub półskorupowy, pokryty blachą, składał się z trzech sekcji: centralnej, przedniej i ogonowej. Kabina zakryta.
Usterzenie wolnonośne. Pokrycie stateczników blachą duralową, pokrycie sterów płótnem lub blachą.
Podwozie klasyczne chowane w locie.

Silnik- rzędowy Rolls Royce ”Merlin 61”, ”Merlin 63” lub ”Merlin 70”.

Dane techniczne PR. Mk.XI (wg Internet):
Prędkość max- 664 km/h, prędkość przelotowa- 632 km/h, pułap- 13410 m, zasięg- 3200 m.

Źródło:

[1] Morgała A. ”Polskie samoloty wojskowe 1939-1945”. Wydawnictwo MON. Warszawa 1976.
[2] Price A. ”Supermarine Spitfire cz. 1”. Seria Monografie Lotnicze nr 38. Wyd. AJ-Press. Gdańsk 1997.
[3] Matusiak W. ”Supermarine Spitfire cz. 3”. Seria Monografie Lotnicze nr 40. Wyd. AJ-Press. Gdańsk 1999.
[4] Gretyzngier R., Matusiak W., Zieliński J. "Lotnictwo polskie na Zachodzie 1939-1947". . Warszawa 2007.

blog comments powered by Disqus

ˆ powrót do góry