W ZSRR w okresie II wojny światowej personel latający lotnictwa bombowego szkolono na maszynach, stanowiących przeróbkę samolotów bojowych, jak np. Archangielski USB i Petlakow UPe-2. Był to sprzęt drogi w eksploatacji a ponadto trudny w pilotażu. W tej sytuacji wynikła pilna potrzeba posiadania specjalnie zaprojektowanego szkolno-treningowego samolotu bombowego, który służyłby do przejścia z samolotów szkolnych na maszyny bojowe. W 1946 r. zespół konstruktorski kierowany przez Pawła Osipowicza Suchoja opracował konstrukcję samolotu przejściowego Suchoj UTB-2. Dla przyspieszenia prac przyjęto jako podstawę płatowiec seryjnego bombowca Tupolew Tu-2, z którego wzięto skrzydło, tylną część kadłuba i usterzenie. Częściowej przeróbce poddano środkową część kadłuba i podwozie. Od nowa opracowano przednią część kadłuba i gondole silnikowe. Uzbrojenie znacznie zredukowano.

W przedniej części kadłuba została umieszczona kabina dla dwóch pilotów i nawigatora lub pilota i dwóch nawigatorów. Ustawienie dwóch foteli obok siebie, dla ucznia i instruktora, spowodowało potrzebę zwiększenia szerokości przodu kadłuba. Konstrukcja środkowej części kadłuba, wskutek likwidacji komory bombowej, stała się znacznie lżejsza i prostsza. W tyle kadłuba znajdowała się kabina strzelca pokładowego. Skasowano również tylne dolne stanowisko strzeleckie i zrezygnowano z uzbrojenia stałego pilota. Dla strzelca-ucznia, pozostawiono jedynie tylne górne stanowisko strzeleckie a dla nawigatora lekki ładunek 4 bomb o masie 50-100 kg, podwieszanych pod kadłubem. Podwozie przeprojektowano na nieco lżejsze. W efekcie wprowadzonych zmian uzyskano zmniejszenie masy maszyny o 4000 kg, w porównaniu z samolotem Tu-2. Zastosowano słabsze i bardziej ekonomiczne silniki ASz-21 o mocy 515 kW (700 KM).

W 1947 r. oblatano prototyp, który następnie przeszedł próby w locie. W tym samym roku rozpoczęto produkcję seryjną w wytwórni nr 166. Pod koniec lat 1940-tych i w pierwszej połowie lat 1950-tych większość radzieckich uczniów pilotów i uczniów nawigatorów lotnictwa bombowego, była szkolona na UTB-2 przed przejściem na samoloty bojowe. UTB-2 służyły również do lotów szkolno-treningowych w jednostkach zapasowych i ośrodkach, gdzie kompletowano i dopasowywano załogi samolotów bombowych. Używano go także do holowania celów powietrznych. Na UTB-2 szkolono również pilotów i nawigatorów lotnictwa cywilnego dla Aerofłotu i innych organizacji gospodarczych. Produkcję tych maszyn zakończono po wypuszczeniu kilkuset egz. w 16 seriach produkcyjnych.

W Polsce.

Samoloty UTB-2 były używane od 1950 r. w jednostce lotnictwa bombowego do szkolenia i treningu w lotach bez widoczności horyzontu. Np. w 1950 r. 7 Pułk Lotnictwa Bombowego posiadał na stanie 1 samolot szkolno-bojowy UTB. Szkolenie na UTB-2 przeprowadzono przed przejściem na nowe bombowce Tu-2, na których w odróżnieniu od Pe-2 wykonano również loty i operacje bojowe pod osłoną nocy. W 1951 r. samoloty UTB-2 przekazano do OSL-4 w Dęblinie. Początkowo, otrzymano tam 4 maszyny, a później jeszcze 2. UTB-2 zastąpiły w Dęblinie samoloty przejściowe USB, pochodzące z produkcji wojennej.

Ze względu na krótki okres międzyremontowy w bieżącym użyciu znajdowały się stale 4 samoloty, zaspokajające potrzeby szkolenia, a kolejne dwa remontowano w LZR-2. W okresie użytkowania jeden UTB-2 został uszkodzony, skreślony ze stanu i skasowany. W tym czasie samoloty tego typu znajdowały się u nas tylko w szkolnictwie lotniczym, gdzie stanowiły sprzęt przejściowy dla pilotów przeszkolonych na Jakowlew UT-2 czy Jakowlew Jak-18 przed dopuszczeniem na samoloty bojowe Pe-2 lub Tu-2. Początkowo zamierzano szkolić na nich również nawigatorów i strzelców pokładowych, ale z zamiaru zrezygnowano, używając do tego celu samolotów Lisunow Li-2, Pe-2 i Polikarpow Po-2. Ostatnie UTB-2 skasowano około 1955 r., zastępując je w procesie szkolenia samolotami przejściowymi o napędzie odrzutowym.

Konstrukcja:
Górnopłat wolnonośny o konstrukcji metalowej. Załoga- 4 osoby.
Skrzydło trójdzielne z dźwigarem kesonowym, część środkowa złączona na stałe z kadłubem. Części zewnętrzne demontowane. Lotki szczelinowe typu Friese, trójdzielne. Klapy typu Szrenk. Pokrycie skrzydła gładką blachą duralową, pokrycie lotek płótnem.
Kadłub półskorupowy składał się z trzech części. Pokrycie stanowiła gładka blacha duralową. Przód kadłuba był znacznie poszerzony dla pomieszczenia obok siebie foteli ucznia pilota oraz instruktora. Kabiny zakryte.
Usterzenie wolnonośne, z podwójnym sterem kierunku. Stateczniki dwudźwigarowe. Pokrycie stateczników blachą, sterów płótnem.
Podwozie klasyczne chowane w locie.

Uzbrojenie- 1 ruchomy najcięższy karabin maszynowy UBT kal. 12,7 mm strzelca w tylnym górnym stanowisku strzeleckim. Pod kadłubem były 4 zewnętrzne zamki bombowe dla bomb o masie 50 lub 100 kg. Udźwig bomb- 200-400 kg.

Wyposażenie radionawigacyjne: radiostacja pilota RSI-6K, radiostacja strzelca rtg RSBSbis, telefon pokładowy SPU-2, radiopółkompas RPKO-10M.

Napęd- 2 silniki gwiazdowe ASz-21 o mocy startowej 515 kW (700 KM) i mocy trwałej 420 kW (570 KM).

Dane techniczne UTB-2 (wg [2]):
Rozpiętość- 18,86 m, długość- 13,986 m, wysokość- 4,7 m, powierzchnia nośna- 48,8 m².
Masa całkowita- 6446 kg.
Prędkość max- 391 km/h, wznoszenie- 6,3 m/s, pułap- 7000 m, zasięg- 950 km.