TS-1/34 "Promyk" (TS-2), 1937

Szybowiec wyczynowy. Polska.
Szybowiec wyczynowy TS-1 / 34 "Promyk". (Źródło: Skrzydlata Polska nr 5/1938).

Szybowiec TS-1/34 "Promyk" został zaprojektowany w 1934 r. przez inżynierów Tadeusza Tarczyńskiego i Wiesława Stępniewskiego, jako studium szybowca wyczynowego o bardzo małej rozpiętości (poniżej 12 m). Dokumentację konstrukcyjną opracowano w Instytucie Techniki Szybownictwa we Lwowie. Prototyp został zbudowany w Warsztatach Szybowcowych ZASPL we Lwowie. Jego budowa opóźniła się z powodu kryzysu finansowego, który w latach 1935- 1936 przechodziły Warsztaty. Budowę zakończono dopiero na początku 1937 r.

Prototyp został oblatany na wiosnę 1937 r. W stosunku do pierwotnego projektu został nieznacznie zmodyfikowany przez zastosowanie klap z zamykanym przepływem opracowanych przez inż. Stępniewskiego. Został przekazany do prób w Instytucie Technicznym Lotnictwa w Warszawie, które ukończono na początku 1938 r. Próby wykazały, że szybowiec wyczynowy o małej rozpiętości wyposażony w klapy może mieć dobre osiągi i własności pilotażowe.

"Promyk" był używany w szkole szybowcowej w Bezmiechowej. Ze względu na niedzielony płat utrudniający transport za samochodem nie wolno było wykonywać na tym szybowcu przelotów. Był pierwszym polskim szybowcem wyposażonym w klapy.

W latach 1938-1939 powstała dokumentacja ulepszonej wersji TS-2. Wersja ta miała być produkowana seryjnie, lecz j przeszkodził temu wybuch wojny.

Konstrukcja:
Jednomiejscowy wolnonośny górnopłat o konstrukcji drewnianej.
Płat trapezowy, niedzielony, jednodźwigarowy ze sko­śnym dźwigarkiem pomocniczym. Płat mocowany do kadłuba za pomocą trzech sworzni. Wyposażony w klapy i lotki.
Kadłub o owalnym przekroju, konstrukcji półskorupowej, kryty sklejką. Kabina ze zdejmowaną osłoną.
Usterzenie poziome płytowe, zamocowane na dwóch spawanych wysię­gnikach wystających ponad kadłub- podobnie jak w CW-5 bis. Usterzenie do dźwigarka kryte sklejką, za dźwigarkiem- płót­nem. Usterzenie poziome wychylane różnicowo, w celu zmniej­szenia czułości steru przy większych prędkościach lotu.
Podwozie płozowe. Płoza jesionowa amortyzowana dętką.

Dane techniczne TS-1 (wg [1]):
Rozpiętość- 11,8 m, długość- 6,0 m, wysokość- 1,5 m, powierzchnia nośna- 10,2 (wg [2]- 13,6) m2.
Masa własna- 105 kg, masa użyteczna- 90 kg, masa całkowita- 195 kg.
Prędkość minimalna- 42 (wg [2]- 40) km/h, doskonałość przy prędkości optymalnej 80 km/h- 22,5, opadanie minimalne przy prędkości ekonomicznej 55 km/h- 0,79 m/s.

Galeria

  • TS-1 / 34 ”Promyk”, rysunek w rzutach. (Źródło: Glass Andrzej ”Polskie konstrukcje lotnicze 1893-1939”).

Źródło:

[1] Glass A. ”Polskie konstrukcje lotnicze 1893-1939”. Wydawnictwo Komunikacji i Łączności. Warszawa 1977.
[2] "Polski szybowiec o małej rozpiętości TS-1/34 Promyk". Skrzydlata Polska nr 5/1938.
[3] Glass A. "Polskie konstrukcje lotnicze do 1939". Tom 3. Wydawnictwo STRATUS. Sandomierz 2008.
blog comments powered by Disqus