JD-2, 1926

Samolot sportowy. Polska.
Samolot JD-2 (SP-ACA) z wypisanymi na kadłubie ponad 330 miejscowościami, w których lądował Zbigniew Babiński. (Źródło: archiwum).
W zimie 1925/1926 student Jerzy Drzewiecki zaprojektował samolot sportowy. Projekt zatwierdziła Sekcja Lotnicza Koła Mechaników Studentów Politechniki Warszawskiej i w 1926 r. samolot został zbudowany w Warsztatach Sekcji w podziemiach kreślarni Politechniki. Pierwszy lot na JD-2 (nr fabr. SL-4), wykonany w dniu 5.10.1926 r. przez por. Kazimierza Kalinę, zakończył się spaleniem się samolotu po wylądowaniu. Dobra opinia pilota o samolocie zachęciła do budowy dalszych egzemplarzy o kadłubie przedłużonym o 0,2 m. Egzemplarz SL-5 użyto do wytrzymałościowych prób statycznych, zaś SL-6 wykonał pierwszy lot 26.06.1927 r., ale był niezbyt poprawny w pilotażu.

W I Krajowym Konkursie Awionetek (6-9.10.1927) pil. Kalina zajął na JD-2 (SL-6) pierwsze miejsce w I Krajowym Konkursie Awionetek (6-9.10.1927 r.), a w II Krajowym Konkursie Awionetek (29.10.-1.11.1928) pil. James Worledge siódme miejsce. Samolot ten otrzymał znaki rejestracyjne P-PSLA zmienione w 1929 r. na SP-ACA. W 1927 r. (wg [2]) (natomiast wg [1] w 1929 r.) samolot nabył kpt. Zbigniew Babiński, który do 1935 r. (natomiast wg [1] do 1931 r.) lądował na nim aż w 330 miejscowościach. Nazwy tych miejscowości zostały wypisane na prawym boku kadłuba. Samolot skasowano w sierpniu 1935 r.

Ulepszoną odmianą samolotu JD-2 był JD-2 bis. Samolot otrzymał zmienione usterzenie poziome i pionowe,ścienione zakończenia skrzydeł, mniejszy kozioł przeciwkapotażowy przesunięty przed kabinę i zmienioną osłonę przodu kadłuba. W lecie 1929 r. w Warsztatach Sekcji Lotniczej Politechniki Warszawskiej powstały dwa egzemplarze JD-2 bis- jeden, SP-ACD dla Aeroklubu Lwowskiego, a drugi, o znakach SP-ACF, dla Aeroklubu Warszawskiego. SP-ACF w wyniku korkociągu na małej wysokości rozbił na lotnisku Mokotowskim w Warszawie 16.03.1930 r. Karol Trzetrzewiński ponosząc śmierć wraz z pasażerem. SP-ACD w wyniku ześlizgu rozbił 18.08.1930 r. we Lwowie M. Pakuła, który został ranny. W 1929 r. trzeci JD-2 bis nabył J. Pawłowski, rozbijając go 6.01.1930 r.

Na JD-2 bis wpłynęły zamówienia z Aeroklubu Poznańskiego i Aeroklubu Krakowskiego, a Ministerstwo Komunikacji zamierzało zakupić 10 sztuk dla aeroklubów. Jednak do realizacji tych zamówień nie doszło. W roku 1930 został zbudowany JD-2 bis SP-ADP, noszący imię ”Adepcia”, dla inż. Witolda Rychtera. W III Krajowym Konkursie Awionetek (24.09.-6.10.1930) Ignacy Giedgowd zajął na SP-ADP 3-miejsce. W 1932 r. samolot ten brał udział w lotniczym filmie ”Sto procent miłości”, w którym kpt. Franciszek Żwirko uczył pilotażu aktora Adolfa Dymszę. Po śmierci Żwirki fragment ten wycięto z filmu. W 1933 r. samolot zakupił Aeroklub Warszawski, skasowany został w sierpniu 1936 r.

JD-2 był to jedynym polskim samolotem sportowym zbudowanym przed 1930 r. w liczbie większej niż 3 egzemplarze.

Konstrukcja:
Dwumiejscowy zastrzałowy dolnopłat o konstrukcji drewnianej.
Płat prostokątny, dwudzielny, dwudźwigarowy, z wykrzyżowaniem międzydźwigarowym, kryty do pierwszego dźwigarka sklejką, dalej płótnem, podparty u góry dwiema parami zastrzałów. Profil Aviation Belge. Końcówki płatów JD-2 ścięte prosto, JD-2 bis ścienione.
Kadłub o przekroju prostokątnym zaokrą­glony u góry, drewniany, kryty sklejką. W JD-2 bis przód kadłuba osłonięty blachą aluminiową, a wzdłuż prawego boku kadłuba- długa rura wydechowa. W JD-2 kozioł przeciwkapotażowy nad przednią kabiną, w JD-2 bis-przed przednią kabiną. Kabiny odkryte. Sterownice podwójne.
Usterzenie drewniane. Stateczniki kryte sklejką, stery płótnem. Statecznik poziomy podparty zastrzałami.
Podwozie stałe, spawane z rur stalowych, dwukołowe z osią łamaną, podpartą w środku, amortyzowane sznurem gumowym. Płoza ogonowa, drewnia­na. amortyzowana sznurem gumowym.

Silnik- chłodzony powietrzem, 6- cylindrowy, gwiazdowy Anzani o mocy nominalnej 33 kW (45 KM).
W samolocie SP-ADP zamontowano później silnik chłodzony powietrzem, 5- cylindrowy, gwiazdowy Armstrong Siddeley ”Genet” o mocy nominalnej 59 kW (80 KM) i mocy startowej 65 kW (88 KM).
Śmigło dwułopatowe, drewniane, stałe, Szomański, początkowo na JD-2 o łopatach prostokątnych. Zbiornik paliwa w przodzie kadłuba.

Dane techniczne JD-2 (wg [1] i [2]):
Rozpiętość- 9,70 m, długość- 5,95 m, wysokość- 2,8 m, powierzchnia nośna- 13,5 m2.
Masa własna- 335 kg, masa użyteczna- 211 kg, masa całkowita- 546 kg.
Prędkość max- 130 km/h, prędkość przelotowa- 116 km/h, prędkość min.- 68 km/h, wznoszenie- 2 m/s, pułap- 2200 m, zasięg- 450 km.

Dane techniczne JD-2 bis z silnikiem ”Genet” (wg [1] i [2]):
Rozpiętość- 9,70 m, długość- 6,0 m, wysokość- 2,8 m, powierzchnia nośna- 13,5 m2.
Masa własna- 332 kg, masa użyteczna- 264 kg, masa całkowita- 596 kg.
Prędkość max- 145 km/h, prędkość przelotowa- 121 km/h, prędkość min.- 72 km/h, wznoszenie- 3 m/s, pułap- 3500 m, zasięg- (wg [1]- 600) km.

Galeria

  • Samolot JD-2 bis (SP-ADP) o nazwie Adepcia, zbudowany dla  Witolda Rychtera. (Źródło: Jan Rychter - Fotografia-  http://photo.rychter.com/).
  • Samolot JD-2 bis (SP-ADP) z silnikiem Anzani. (Źródło: Jan Rychter - Fotografia-  http://photo.rychter.com/).
  • Samolot JD-2 bis (SP-ADP) z silnikiem Armstrong Siddeley ”Genet”. (Źródło: Jan Rychter - Fotografia-  http://photo.rychter.com/).
  • JD-2 SP-ADP ”Adepcia” inż. W. Rychtera z silnikiem Anzani. (Źródło: Glass Andrzej ”Polskie konstrukcje lotnicze do 1939”. Tom 1. Wydawnictwo STRATUS. Sandomierz 2004).
  • JD-2 SP-ADP ”Adepcia” inż. W. Rychtera z silnikiem Armstrong Siddeley ”Genet”. (Źródło: Glass Andrzej ”Polskie konstrukcje lotnicze do 1939”. Tom 1. Wydawnictwo STRATUS. Sandomierz 2004).
  • Samolot JD-2 w widoku z przodu. (Źródło: forum.odkrywca.pl).
  • Przód kadłuba samolotu JD-2. (Źródło: forum.odkrywca.pl).
  • JD-2, rysunek w rzutach. (Źródło: Glass Andrzej ”Polskie konstrukcje lotnicze 1893-1939”).

Źródło:

[1] Dulęba L., Glass A. ”Samoloty RWD”. Wydawnictwo Komunikacji i Łączności. Warszawa 1983.
[2] Glass A. ”Polskie konstrukcje lotnicze do 1939”. Tom 1. Wydawnictwo STRATUS. Sandomierz 2004.
[3] Glass A. ”Polskie konstrukcje lotnicze 1893-1939”. Wydawnictwo Komunikacji i Łączności. Warszawa 1977.
blog comments powered by Disqus