Rumpler C-IV Rubild, 1917
(Pfalz C-I)
Samolot Rumpler C-IV został zbudowany w firmie Rumpler Flugzeug-Werke. Konstrukcja stanowiła rozwój poprzednich samolotów Rumpler zarówno seryjnych, jak i doświadczalnych. Otrzymał mocniejszy silnik Mercedes D-IVa i był staranniej opracowany aerodynamicznie (wyróżniał się zaokrąglonym obrysem dolnego płata). Posiadał niezłe osiągi, zwłaszcza pułap wynoszący ponad 6000 m, nieosiągalny dla alianckich myśliwców. Samolot był seryjnie w dużych ilościach w wytwórni macierzystej i na prawach licencyjnych w Bayerische Flugzeug-Werke (Bayru), Germania, Hansa-Brandenburg, MFW. Firma Pfalz Flugzeug-Werke budowała samoloty w zmodyfikowanej wersji (z podwójnymi lotkami i dodatkowym usztywnieniem ogona) jako typ Pfalz C-I.
Używany był na Froncie Zachodnim, we Włoszech i w Palestynie. Stosowano go do wywiadu strategicznego na głębokich tyłach nieprzyjaciela, do wykonywania zdjęć z dużych wysokości. Uważany był za jeden z najbardziej skutecznych samolotów rozpoznawczych. Po zakończeniu I wojny światowej używany był w lotnictwie wojskowym Estonii, Jugosławii, Rumunii, Szwajcarii i Turcji.
W Polsce.
W lotnictwie polskim znajdowało się 38 samolotów Rumpler C-IV. Większość pochodziła ze zdobyczy wojennej w b. Kongresówce i Małopolsce, w Wielkopolsce i na Kujawach. Dwa zakupiono w Niemczech (wcześniejsze źródła podawały znacznie niższe liczby przejętych samolotów, np. wg [2]- ze zdewastowanego sprzętu Centralne Warsztaty Lotnicze (CWL) wyremontowały w połowie 1919 r. 10 egz., natomiast za granicą zakupiono prawdopodobnie dalsze 6 egz.). Prawie wszystkie Rumpler C-IV znajdujące się w Poznaniu wysłano do Warszawy i do Lwowa. Od standardowego C-IV w lotnictwie polskim odróżniano wersję C-IV Rubild (Rumpler Bildflugzeug)- samolot rozpoznania fotograficznego. Samoloty Rumpler C-IV nie były zbyt rozpowszechnione. Znajdowały się, wyposażeniu 2,5 i 12 EL oraz w sojuszniczej Eskadrze Lotniczej Narodowej Armii Rosyjskiej gen. Bułak-Bałachowicza.
Znajdowały się również w szkołach pilotów w Krakowie i Poznaniu. Wykorzystywano je w 1919 r. na Froncie Południowym podczas walk z wojskami ukraińskimi. Po licznych wypadkach, spowodowanych złymi właściwościami w locie, zostały wycofane z eskadr bojowych. Większa część z nich (około 70%) pozostała w magazynach, nie zmontowana. Ostatnie skasowano w kwietniu 1921 r. (wg [2]- ostatnie egzemplarze tego typu zakończyły służbę w 1926 r.).
Konstrukcja:
Dwumiejscowy dwupłat o konstrukcji drewnianej.
Skrzydła dwudźwigarowe kryte płótnem. Wznios 5°, skos 2,5°. Komora płatów dwuprzęsłowa. Lotki proste, spawane z rur stalowych były tylko na górnym płacie. Pfalz C-l miał lotki na obu płatach. Dolny, wąski płat cięciwie równej 0,8 górnego płata miał obrys zbliżony do skrzydeł ważki. Konstrukcja korzystna pod wielu względami, zwracała uwagę oryginalnością rozwiązania.
Kadłub- kratownica przestrzenna pokryta w części przedniej na grzbiecie sklejką, reszta płótnem. Wczesne egzemplarze miały przód z kołpakiem piasty śmigła, późniejsze- bulwiastą osłonę silnika bez kołpaka na piaście. Kabiny odkryte.
Usterzenie spawane z rur. Statecznik poziomy miał profil asymetryczny zwrócony wypukłością linii szkieletowej do spodu. Usterzenie pionowe było płaskie bez profilu aerodynamicznego. Usterzenie poziome miało charakterystyczny obrys porównywany do nakrętki motylkowej.
Podwozie klasyczne stałe.
Uzbrojenie- 1 stały karabin maszynowy pilota Spandau wz. 08/15 kal. 7,92 mm i 1 ruchomy karabin maszynowy obserwatora Parabellum wz. 14 kal. 7,92 mm. Ładunek bomb 4 x 25 kg na wyrzutnikach pod dolnym płatem.
Wyposażenie w wersji C-IV Rubild- półautomatyczny aparat fotograficzny Goerz umieszczony w osobnym pojemniku w kabinie obserwatora.
Silnik- rzędowy, 6-cylindrowy, chłodzony cieczą Mercedes D-IVa o mocy 191 kW (260 KM). W Polsce w jednym wypadku zabudowano silnik rzędowy, 6-cylindrowy, chłodzony cieczą Benz Bz-IV o mocy 147 kW (200 KM).
Dane techniczne C-IV (wg [1]):
Rozpiętość- 12,66 m, długość- 8,40 m, wysokość- 3,25 m, powierzchnia nośna- 33,5 m2.
Masa własna- 1080 kg, masa użyteczna- 450 kg, masa całkowita- 1530 kg.
Prędkość max- 171 km/h, czas wznoszenia na wys. 1000 m- 3' 45", pułap- 6400 m, zasięg- ok. 500 km, czas lotu- 4 h.
Galeria
Źródło:
[1] Morgała A. ”Samoloty wojskowe w Polsce 1918-1924”. Wyd. Bellona; Wyd. Lampart. Warszawa 1997.[2] Bączkowski W. "Samoloty wojskowe obcych konstrukcji 1918-1939". Tomik 1. Seria "Barwa w Lotnictwie Polskim". Wydawnictwa Komunikacji i Łączności. Warszawa 1987.