W 1959 r. w ZSRR rozpoczęto opracowanie wymagań taktyczno-technicznych dla rakietowych zestawów plot. szczebla pułku i batalionu. W 1960 r. sformułowano wymagania dla dwóch systemów plot.: ”Strzały 1” (szczebel pułku) i ”Strzały 2” (szczebel batalionu). W obu zakładano wizualne wykrycie celu i zwalczanie go rakietami z pasywnymi głowicami samonaprowadzającymi. Wymagania te przedstawiono kilku placówkom naukowo-badawczym, ale tylko Biuro Konstrukcyjne Budowy Maszyn (KBM) z Kołomny, kierowane przez B. Szawyrina (po jego śmierci w 1965 r. głównym konstruktorem został S. Niepobiedimyj) podjęło się realizacji zadania. Największym problemem było skonstruowanie termicznej głowicy samonaprowadzającej. Jej opracowaniem zajęło się leningradzkie OKB-357 (główny konstruktor Pikkiel, potem O. Artamonow). Parametry głowicy pozwalały na zwalczanie celów jedynie z tylnej półsfery, gdy głowica była skierowana niemal bezpośrednio na dysze silników celu. Dużym ograniczeniem w zastosowaniu rakiety była podatność głowicy na wszelkie zakłócenia, początkowo głównie naturalne, np. zabronione było odpalanie rakiety w strefie kątów ok. 20^o w stosunku do tarczy słońca.

Cały zestaw o oznaczeniu 9K32 składał się z jednorazowego kontenera transportowo-startowego 9P54, wykonanego z laminatu szklanego z przymocowanym do niego termicznym źródłem zasilania 9B17 i urządzeniem startowym 9P53 wielokrotnego użytku. Do kontenera przymocowany był blok służący do rozkręcenia żyroskopu głowicy oraz przeziernikowe przyrządy celownicze. Po wzrokowym wykryciu celu strzelec włączał elektryczne źródło zasilania, które zasilało bloki elektroniczne mechanizmu startowego oraz mechanizm rozkręcający rotor żyroskopu głowicy. Po pięciu sekundach głowica była zdolna do uchwycenia celu. Cały proces poszukiwania i przechwycenia celu nie mógł trwać dłużej niż 40 sekund, taki jest bowiem czas pracy baterii zasilającej. Po lekkim naciśnięciu przycisku startowego następowało odblokowanie platformy żyroskopowej, dzięki czemu głowica mogła rozpocząć śledzenie celu. Po silnym naciśnięciu spustu układ elektryczny powodował inicjację pracy silnika startowego, który wyrzucał rakietę z wyrzutni, w odległości ok. 5 m od wyrzutni rozpoczynał pracę silnik marszowy, odblokowywały się też zabezpieczenia zapalnika. Jeśli w ciągu 11-14 sekund od startu pocisk nie trafił w cel samolikwidator powodował detonację.

Prace konstrukcyjne sprawiały ogromne problemy, przede wszystkim przeciągało się opracowanie głowicy samonaprowadzania. W 1962 r. miały miejsce pierwsze starty, które potwierdziły słuszność przyjętej koncepcji aerodynamicznej i pracę zespołu napędowego. Dopiero w 1965 r. do prób w locie można było użyć kompletnej rakiety. Jednak ponad połowa z 55 odpaleń w maju 1966 r. była nieudana, w większości z powodu złej pracy układu naprowadzania. Dopiero w 1967 r. rozpoczęto próby państwowe, po pomyślnym zakończeniu których system 9K32 ”Strzała-2” (kod NATO SA-7 ”Rail”) został przyjęty (w 1968 r.) do uzbrojenia, a fabryka im. W. Diegtiareiewa w Kowrowie rozpoczęła jego seryjną produkcję. Wkrótce pierwsze zestawy trafiły do jednostek, przede wszystkim batalionów zmechanizowanych, gdzie zgrupowano je w plutonach przeciwlotniczych.

W połowie 1969 r. ”Strzały-2” dotarły do Egiptu. Już na początku sierpnia zostały po raz pierwszy użyte bojowo, za ich pomocą miano wówczas zestrzelić sześć z dziesięciu atakujących izraelskich samolotów. Według niektórych informacji do marca 1970 r. za pomocą przenośnych zestawów zestrzelono 36 izraelskich maszyn. W 1970 r. rakiety dostarczono do Wietnamu, a ich użycie zostało zarejestrowane przez w marcu 1971 r. Efektem ich użycia było co najmniej kilkadziesiąt zestrzelonych i kilkaset uszkodzonych samolotów i śmigłowców Amerykanów i ich sojuszników.

Pierwsze doświadczenia z eksploatacji ”Strzały-2” wykazały liczne niedostatki systemu. Zbyt mała była czułość głowicy i jej odporność na zakłócenia. Również fakt dostosowania systemu tylko do zwalczania szybkich celów z tylnej półsfery ograniczał skuteczność. W październiku 1968 r. rozpoczęto prace modernizacyjne. Zmodernizowany zestaw otrzymał oznaczenie 9K32M ”Strzała 2M”, został przyjęty od uzbrojenia w 1970 r. Zastosowano w nim nową rakietę 9M32M, umieszczoną w kontenerze 9P54M i współpracującą z nowym mechanizmem startowym 9P58.

Nowa wersja szybko wyparła ”Strzałę-2” z produkcji, choć przez kilka lat ta ostatnia produkowana była na eksport. Produkcja ”Strzały 2M” trwała w ZSRS do końca lat 1980-tych i osiągnęła niespotykaną skalę: kilkadziesiąt tysięcy urządzeń startowych i kilkaset tysięcy rakiet. Szybko nowy system trafił za granicę, w pierwszej kolejności wyposażono w niego armie państw Układu Warszawskiego. Już w latach 1970-tych stał się najpopularniejszą bronią tej klasy na świecie. Tysiące zestawów wyeksportowano do kilkudziesięciu krajów świata, w kilku podjęto ich produkcję licencyjną, w dalszych skopiowano i produkowano bez praw licencyjnych. W latach 1970-tych licencję na produkcję zestawu otrzymała Bułgaria, nieco później dokumentację przekazano do Jugosławii, Rumunii (produkowana pod oznaczeniem CA94 ) i prawdopodobnie Czechosłowacji. W latach 1980-tych Jugosławia opracowała własną modyfikację oznaczoną ”Strzała 2M/A”, która ma m.in. czulszą głowicę i powiększony ładunek bojowy. Zestawy te były produkowane w Serbii, Słowenii i Chorwacji.

Kilka krajów skopiowało ”Strzałę 2/2M” i uruchomiło jej produkcję na własną rękę. W latach 1970-tych Chiny uruchomiły produkcję kopii ”Strzały 2” pod oznaczeniem Hongying 5 (HN-5), potem także ”Strzały 2M” jako HN-5A. Z kolei Chińczycy sprzedali licencję na HN-5A Pakistanowi, który produkuje go jako Anza Mk I od 1990 r. oraz Korei Północnej. Chiny oferują także odbiorcom zagranicznym samobieżny zestaw przeciwlotniczy wyposażony w dwie poczwórne wyrzutnie rakiet HN-5C. Egipt także podjął produkcję ”Strzały 2M” bez licencji. W zakładach Sakr prace nad kopią rozpoczęto na przełomie lat 1970/1980-tych, produkcja ruszyła w 1985 r. pod oznaczeniem Sakr Eye. U schyłku lat 1990-tych ”Strzała 2/2M” i jej klony były nadal używane w 56 krajach, a liczba rakiet znajdujących się w uzbrojeniu przekraczała 50 000, bez uwzględnienia Rosji.

W ZSRR zestaw 9K32M nie był modyfikowany. W połowie lat 1970-tych zaczęto go zastępować zestawem ”Strzała 3”. Do połowy lat 1980-tych był produkowany, na eksport oraz na potrzeby mobilizacyjne. Prawdopodobnie w końcu lat 1990-tych w Rosji znajdowało się kilka-kilkanaście tysięcy urządzeń startowych i kilkadziesiąt, a może i ponad 100 tysięcy rakiet.

Dla zestawu ”Strzała 2” opracowano kilka typów wyrzutni:
- poczwórna okrętowa wyrzutnia MTU-4S, która montowana była na wielu typach sowieckich jednostek pływających, m.in. na budowanych w Polsce okrętach desantowych projektów 770, 771, 773 i 775 MTU-4S to stalowy pylon z ramą do zamocowania czterech wyrzutni 9K32M i towarzyszącym układem połączeń elektrycznych. Operator ręcznie naprowadzał wyrzutnię, wzrokowo wykrywał cel, włączał zasilanie i dokonywał odpalenia rakiet, po przechwyceniu celów przez głowicę- pojedynczo lub salwą. Zmodernizowany wariant MTU-4US miał układ indykacji wstępnej informacji o wykrytych celach. Masa własna wyrzutni- 229, 5 kg, masa wraz z rakietami- 289,5 kg,
- wyrzutnia okrętowa FAM, opracowana w Niemieckiej Republice Demokratycznej. Była ona montowana m.in. na okrętach desantowych typu Frosch, małych okrętach ZOP typu Parchim,
- FASTA 4/4M odmiana lądowa wyrzutni FAM, montowaną na skrzyni ładunkowej samochodu ciężarowego.

W połowie lat 1970-tych został wdrożony system rozpoznania radiotechnicznego o kryptonimie ”Pelengator”, który umożliwiał wcześniejsze wykrycie nadlatującego celu i dawał operatorowi dodatkowe kilka-kilkanaście sekund na skupienie się na wzrokowej identyfikacji i przechwyceniu celu. System wykrywał emisje radiolokatorów pokładowych i wysokościomierzy radiolokacyjnych maszyn przeciwnika i na jej podstawie miał określać kierunek zbliżającego się celu. Antena ”Pelengatora” mocowana była do hełmu operatora, reszta aparatury, wraz ze źródłem zasilania mieściła się w torbie przenoszonej na ramieniu żołnierza. Jego skuteczność nie była jednak zbyt wysoka. System używany był w ZSRR oraz w armiach państw Układu Warszawskiego.

W latach 1990-tych zakłady LOMO z Sankt Petersburga zaprezentowały unowocześnieniony zestaw ”Strzała 2M”. Zmodernizowano głowicę 9E46 z wykorzystaniem elementów głowicy 9E410 rakiety ”Igła”. Nowa głowica 9E46M pozwala odróżnić cel od zakłóceń. Nowy zestaw otrzymał oznaczenie ”Strzała 2M2” i może zwalczać cele lecące na wysokości 10 m (poprzednio 50), jest w dużym stopniu odporny na zakłócenia naturalne oraz sztuczne. Firma LOMO proponowała także montaż na wyrzutni pasywnego noktowizora Mowgli 2, który zapewniałby możliwość użycia zestawu pogodną nocą. Propozycja ta była skierowana do odbiorców zagranicznych.

Opracowano również specjalną wersję, swego rodzaju minę przeciwlotniczą ”Strzała-Blok”. Składa się z mechanizmu czasowego, czujnika akustycznego i zestawu ”Strzała 2/2M”. Znajdować się miała ona w uzbrojeniu sowieckich jednostek specjalnych, działających na zapleczu przeciwnika od początku lat 1970-tych. Ustawiana miała być w pobliżu lotniska. Mechanizm czasowy aktywizował po upływie określonego czasu, czujnik akustyczny, który z kolei miał zareagować na huk silnika lotniczego o odpowiednim natężeniu i włączyć układy zasilania zestawu. Gdy dźwięk zaczynał oddalać się (rażenie celu z tylnej półsfery) odblokowywany był układ naprowadzania i następowało odpalenie rakiety.

W Polsce.

W latach 1970-tych licencję na produkcję zestawu otrzymała Polska. Pierwsze przeciwlotnicze pociski rakietowe "Strzała-2M" dostarczono do Polski w 1972 r.

Od listopada 1979 r. do stycznia 1990 r., w skład dywizjonów dowodzenia związków taktycznych Wojsk Rakietowych i Artylerii wchodziły plutony przenośnych przeciwlotniczych zestawów rakietowych "Strzała-2M", przeznaczonych do zwalczania celów na bardzo małych wysokościach. W wyższych stanach gotowości bojowej drużyny PZR Strzała–2M udawały się w rejony dywizjonów rakietowych wzmacniając ich bezpośrednią osłonę przeciwlotniczą.

Przeciwlotnicze pociski rakietowe Strzała-2M stanowiły uzbrojenie korwet rakietowych projektu 1241RE Tarantul-I: ORP Górnik (28.12.1983 r.), ORP Hutnik (31.03.1984 r.), ORP Metalowiec (13.02.1988 r.), ORP Rolnik (04.02.1989 r.). Na pokładzie zamontowana była jedna poczwórna wyrzutnia MTU-4US przeciwlotniczych rakiet Strzała-2M. Na okręcie przewożono zapas 12 rakiet. W latach 1980-tych polskie kutry rakietowe projektu 205 (Osa-I) zostały dozbrojone w czteroprowadnicową wyrzutnię WM-4 dla rakiet przeciwlotniczych Strzała-2M. Przykładowo ORP Władysławowo otrzymał ją w czerwcu 1983 r. Wyrzutnie okrętowe FAM były zamontowane na kutrach rakietowych projektu 151, w tym także na polskich ORP Piorun, Orkan i Grom.

W dwie wyrzutnie rakiet typu "Strzała-2" uzbrojona była wersja bojowa śmigłowca PZL Mi-2. W wyrzutnie rakietowych pocisków przeciwlotniczych Strzała mógł być uzbrojony samolot szkolny PZL-130 ”Orlik” oraz uzbrojony wariant samolotu PZL-104 ”Wilga 80S”.

W 1993 r. zbudowany został prototyp polskiego samobieżnego przeciwlotniczego zestawu artyleryjsko-rakietowego ”Sopel”, który wyposażony był w podwójną wyrzutnię rakiet "Strzała-2M".

Konstrukcja:
Głowica: w charakterze detektora promieniowania podczerwonego wykorzystano element z siarczku ołowiu, pracujący w zakresie 1,7-2,8 mikrometra. Kąt widzenia głowicy wynosił około 1,9^o, a kątowa prędkość śledzenia celu podczas startu około 6^o/s. Średnica- 72 mm, waga- 1,2 kg.
Ładunek bojowy o masie 1,17 kg (w tym 370 g materiału wybuchowego), działanie odłamkowo-burząco-kumulacyjne, posiadał zapalnik uderzeniowy.
Głowica wypracowywała sygnały sterujące dla powierzchni sterowych- dwóch sterów umieszczonych w jednej płaszczyźnie w przedniej części rakiety. Naprowadzanie rakiety na cel odbywało się metodą proporcjonalną.
Stabilizację rakiecie zapewniały cztery składane do przodu w położeniu transportowym stateczniki, które otwierały się po starcie rakiety.

Napęd pocisku- silniki na stały materiał pędny: startowy, całkowicie spalający się w rurze-prowadnicy i dwustopniowy marszowy. Dla bezpieczeństwa operatora rozpoczynał on pracę 5 metrów od wyrzutni. Jego

Dane techniczne 9K32/9M32 ”Strzała-2” (wg [5]):
Długość rakiety- 1443 mm, średnica rakiety- 72 mm, długość wyrzutni- 1490 mm.
Masa zestawu w położeniu bojowym- 14,5 kg , masa rakiety- 9,2 kg, masa kontenera- ok. 3 kg.
Średnia prędkość rakiety- 430 m/s, strefa rażenia odległość- 800-3400 m, strefa rażenia wysokość- 50-2000 m, prędkość celu oddalającego się- 220 m/s, prędkość celu zbliżającego się- 0 m/s.
Prawdopodobieństwo zniszczenia celu 1 rakietą typu myśliwiec odrzutowy z tylnej półsfery- 0,19-0,25.

Dane techniczne 9K32M/9M32M ”Strzała-2M” (wg [5]):
Długość rakiety- 1438 mm, średnica rakiety- 72 mm, długość wyrzutni- 1490 mm.
Masa zestawu w położeniu bojowym- 15 kg , masa rakiety- 9,85 kg.
Średnia prędkość rakiety- 430 m/s, strefa rażenia odległość- 500-4200 m, strefa rażenia wysokość- 50-2300 m, prędkość celu oddalającego się- 260 m/s, prędkość celu zbliżającego się- 150 m/s.
Prawdopodobieństwo zniszczenia celu 1 rakietą typu myśliwiec odrzutowy z tylnej półsfery- 0,22-0,25.