PZL M25 "Dromader Mikro", 1986

Projekt samolotu rolniczego. Polska.
Projekt samolotu rolniczego PZL M-25 ”Dromader Mikro”. (Źródło: ze zbiorów Jarosława Rumszewicza).

Sukces samolotu PZL M18 ”Dromader” zachęcił biuro konstrukcyjne WSK-Mielec do opracowania całej rodziny samolotów rolniczych, w której wykorzystano elementy PZL M18: mniejszy PZL M21 ”Dromader Mini”, większy PZL M24 ”Dromader Super”, oraz projekt PZL M25 ”Dromader Mikro”.

Czwartym, najmniejszym z rodziny i najmniej zunifikowanym z poprzednikami miał być samolot PZL M25 ”Dromader Mikro” o udźwigu chemikaliów 500 kg. Przeznaczony był głównie do zabiegów agrolotniczych (ochrona upraw, lasów, sadów) oraz jako samolot obserwacyjny i naprowadzający przy gaszeniu pożarów itp. Na rynkach krajów RWPG miał zastąpić samoloty PZL-101 "Gawron" i Zlin Z-37A "Čmelák". Przyjęto (uznany za najbardziej bezpieczny dla samolotu rolniczego) układ dolnopłata z rozmieszczeniem zasadniczych elementów w kadłubie w kolejności: silnik- zbiornik chemikaliów- kabina pilota (ze wzmocnieniem na wypadek kapotażu). Dla bezpieczeństwa przeciwpożarowego zbiorniki paliwa umieszczono w skrzydłach i odsunięto od kadłuba. Jako napęd przywidywano silnik AI-14RDP o mocy 206 kW. W przyszłości planowano zastosować silnik K-5 o mocy 294 kW, który pozwoliłby na rozszerzenie zastosowania samolotu M25 do rejonów górskich (ZSRR, Jugosławia) oraz rejonów o gorącym klimacie, np. w Afryce.

Projekt wstępny opracował mgr inż. Jarosław Rumszewicz w pierwszych miesiącach 1983 r. Ponieważ prowadził on prace konstrukcyjne nad dwoma samolotami: M21 i M25, dyrekcja OBR SK Mielec stwierdziła, że może to być zbyt duże dla niego obciążenie i wydało polecenie, że konstruktorem prowadzącym będzie mgr inż. Jerzy Gawron. Jednak to polecenie pozostało jedynie na papierze. Wszystkie wiążące decyzje dotyczące projektu M25 podejmował Jarosław Rumszewicz. Pracownicy biura konstrukcyjnego konsultowali się w sprawie projektu technicznego właśnie z nim. Jerzy Gawron nie podejmował żadnych decyzji, a sporne problemy konstruktorzy omawiali między sobą. Jednak w dokumentach OBR SK Mielec widnieje nazwisko Jerzego Gawrona jako głównego konstruktora samolotu PZL M25.

 

Projekt wstępny PZL M25 Dromader Mikro

Projekt wstępny PZL M25 Dromader Mikro

Projekt wstępny PZL M25 Dromader Mikro

Projekt wstępny PZL M25 "Dromader Mikro". Zespół konstrukcyjny. (Źródło: ze zbiorów Jarosława Rumszewicza).


W trakcie prac nad samolotem M25 powstała makieta zabudowy silnika wraz ze wszystkimi instalacjami, opracowano kompletną dokumentację konstrukcyjną i rozpoczęto dokumentację obliczeniową. Oblot samolotu planowano na 1986 r. Jednak, podobnie jak w przypadku samolotu M21, w 1988 r. wszelkie prace zostały przerwane ze względu na brak "mocy przerobowych".

Konstrukcja:
Jednomiejscowy dolnopłat wolnonośny o konstrukcji metalowej.
Płat niedzielony, dwudźwigarowy z dźwigarem głównym i pomocniczym. Wyposażony w klapy i lotki.
Kadłub- spawana kratownica z rur stalowych kryta szybko-zdejmowanymi panelami duralowymi. Obejmowała ona kabinę pilota i zbiornik chemikaliów. Tylna część kadłuba wykonana jako duralowa konstrukcja półskorupowa. Kabina zakryta.
Usterzenie całkowicie duralowe. Statecznik poziomy podparty zastrzałami.
Podwozie klasyczne stałe. Hamulce hydrauliczne.

Silnik- AI-14RDP o mocy 206 kW (280 KM) lub PZL K-5 o mocy 294 kW (400 KM).

Dane techniczne PZL M18 (wymiary wg [3], masy i osiągi wg [2]):
Rozpiętość- 11,6 m, długość- 7,65 m, wysokość- 3,2 m, powierzchnia nośna- 17,1 m2..
Masa własna- 940 kg, masa użyteczna- 570 kg, bazowa masa operacyjna- 1075-1100 kg, masa startowa max- 1650 kg.
Prędkość max- 214 km/h, prędkość przelotowa- 204 km/h, prędkość robocza- 160-180 km/h, prędkość minimalna- 96 km/h, prędkość minimalna na klapach- 85 km/h, wznoszenie- 4 m/s, pułap- 3750 m, zasięg- 1000 km, zasięg max- 2100 km.

Galeria

  • Projekt wstępny PZL M25 ”Dromader Mikro”. Założenia konstrukcyjne. (Źródło: ze zbiorów Jarosława Rumszewicza).
  • Projekt wstępny PZL M25 ”Dromader Mikro”. Założenia konstrukcyjne. (Źródło: ze zbiorów Jarosława Rumszewicza).
  • Projekt wstępny PZL M25 ”Dromader Mikro”. Przepisy budowy samolotu. (Źródło: ze zbiorów Jarosława Rumszewicza).
  • Projekt wstępny PZL M25 ”Dromader Mikro”. Zespół napędowy. (Źródło: ze zbiorów Jarosława Rumszewicza).
  • Projekt wstępny PZL M25 ”Dromader Mikro”. Ogólna kompozycja strukturalna samolotu. (Źródło: ze zbiorów Jarosława Rumszewicza).
  • Projekt wstępny PZL M25 ”Dromader Mikro”. Ogólna kompozycja strukturalna samolotu. (Źródło: ze zbiorów Jarosława Rumszewicza).
  • Projekt wstępny PZL M25 ”Dromader Mikro”. Ogólna kompozycja strukturalna samolotu. (Źródło: ze zbiorów Jarosława Rumszewicza).
  • Projekt wstępny PZL M25 ”Dromader Mikro”. Dane techniczne. (Źródło: ze zbiorów Jarosława Rumszewicza).
  • Projekt wstępny PZL M25 ”Dromader Mikro”. Dane techniczne. (Źródło: ze zbiorów Jarosława Rumszewicza).
  • Projekt wstępny PZL M25 ”Dromader Mikro”. Widok ogólny. (Źródło: ze zbiorów Jarosława Rumszewicza).
  • Projekt wstępny PZL M25 ”Dromader Mikro”. Rysunek w trzech rzutach. (Źródło: ze zbiorów Jarosława Rumszewicza).
  • Projekt wstępny PZL M25 ”Dromader Mikro”. Podział technologiczny. (Źródło: ze zbiorów Jarosława Rumszewicza).
  • Projekt wstępny PZL M25 ”Dromader Mikro”. Przekrój kadłuba. (Źródło: ze zbiorów Jarosława Rumszewicza).

Źródło:

[1] Makowski T. ”Współczesne konstrukcje lotnicze Polski”. Agencja Lotnicza Altair. Warszawa 1996.
[2] Informacje i materiały uzyskane od Jarosława Rumszewicza.
[3] Witkowski B. "Rodzina Dromaderów". Skrzydlata Polska nr 3/1983.
blog comments powered by Disqus