SMT, 1964

Poduszkowiec osobowy. Polska.
Amatorski poduszkowiec SMT. (Źródło: Młody Technik nr 5/1964).

W lutym 1963 r. w Stacji Młodych Techników rozpoczęto budowę pierwszego polskiego poduszkowca osobowego SMT. Początkowo miał to być stosunkowo skomplikowany prototyp unoszony dwoma silnikami o pojemności 125 cm3. Sterowanie miało polegać na zmianie kąta wypływu strumieniami pod dnem kadłuba. Wykonano nawet pewną ilość elementów do jego budowy i sprowadzono z Poznania dwa silniki motocyklowe S-1 dostosowane do opylaczy roślin. Budowę poduszkowca podjęła grupa uczniów pod kierunkiem mgr. inż. Andrzeja Moldenhawera. Przy budowie szczególnie wyróżnili się: Maślankiewicz, Piwowarski, Karwowski i Kosiński. Okazało się jednak, że realizacja pierwotnego zamierzenia przekracza cierpliwość chłopców i należy zbudować prostszą konstrukcję.

Zdecydowano się, więc na wykonanie prostego pudła z dziurą w środku, unoszonego na niedużą wysokość 1,5 cm jednym tylko silnikiem napędzającym gotowy wentylator służący do opylania. W lipcu 1963 r. rozpoczęto próby. Nie dały one jednak pozytywnego rezultatu ze względu na zbyt niską sprawność wentylatora. W ciągu jesieni i zimy 1964 r. dokonano zmiany konstrukcji opierając się jednak na wykonanych już elementach. Do otwartej poprzednio skrzyni (komora wyrównawcza) dodano dno, dzięki czemu powstała dysza pierścieniowa oraz ustawiono na kadłubie drugi silnik napędzający wentylator. Pozwoliło to na uzyskanie stosunkowo dużej siły ciągu oraz na wykonanie bardzo prostych sterów kierunku umieszczonych w strumieniu wentylatora. W rezultacie powstał prototyp prostego, amatorskiego poduszkowca o stosunkowo wysokiej wytrzymałości na uderzenie i bardzo małym obciążeniu mocy- ok. 30 kg/KM.

Poduszkowiec posiadał jednak małą wysokość unoszenia. Aby poprawić zdolność poruszania się w nierównym terenie, zastosowano osłonę elastyczną zwiększającą wysokość unoszenia. Osłona sprawiła sporo kłopotów, początkowo była bowiem bardzo nietrwała i niestateczna. Do końca 1964 r. prowadzono prace nad ulepszeniem konstrukcji, m.in. dodano mały ster typu lotniczego, mający polepszyć stateczność kierunkową przy większych prędkościach.

Poduszkowiec SMT został z powodzeniem wypróbowany na Wiśle.

Konstrukcja:
Jednomiejscowy poduszkowiec.
Kadłub o konstrukcji drewnianej, wykonany z grubych listew i sklejki o grubości 5 mm.

Napęd- 2 silniki WFM (wg [3]- S-1), z których jeden wytwarzał poduszkę powietrzną, natomiast drugi stanowił napęd wentylatora, umieszczonego w obudowie. W strumieniu zaśmigłowym znajdował się podwójny ster kierunku.

Dane techniczne SMT (wg [5]):
Długość- 3,0 m, szerokość- 1,5 m.
Masa własna- ok. 120 kg.
Prędkość- ok. 5- 10 km/h, wysokość unoszenia- ok. 2 cm.

Galeria

  • Poduszkowiec SMT w widoku z tyłu. (Źródło: Młody Technik nr 5/1964).
  • Poduszkowiec SMT w czasie prób. (Źródło: Młody Technik nr 5/1964).
  • Poduszkowiec SMT w wersji ulepszonej ze sterem kierunku w locie nad wodą. (Źródło: Skrzydlata Polska nr 35/1964).
  • Poduszkowiec SMT w wersji ulepszonej ze sterem kierunku w prób nad lądem. (Źródło: Skrzydlata Polska nr 35/1964).
  • Wstępna wersja poduszkowca SMT z pojedynczym sterem kierunkowym. (Źródło: Skrzydlata Polska nr 16/1964).
  • Próba montażowa części silnika poduszkowca. (Źródło: Skrzydlata Polska nr 16/1964).
  • Po lewej: poduszkowiec SMT od dołu. Widoczna konstrukcja podłogi, po prawej: fragment gumowej kurtyny. (Źródło: Skrzydlata Polska nr 16/1964).
  • Pokaz lotów na dziedzińcu Stacji Młodych Techników, marzec 1964 r. Poduszkowiec uniesiony nad ziemią na około dwa centymetry rozpoczyna start. (Źródło: Skrzydlata Polska nr 16/1964).
  • Poduszkowiec SMT po modernizacji. Wirnik obudowany pierścieniową osłoną. Widoczne dwa stery kierunkowe, uruchamiane orczykiem przez pilota. (Źródło: Skrzydlata Polska nr 16/1964).
  • Poduszkowiec SMT po modernizacji. Wirnik obudowany pierścieniową osłoną. Widoczne dwa stery kierunkowe, uruchamiane orczykiem przez pilota. (Źródło: Skrzydlata Polska nr 16/1964).

Źródło:

[1] Morgała A. ”Polskie samoloty wojskowe 1945-1980”. Wydawnictwo MON. Warszawa 1980.
[2] Praca zbiorowa ”Konstrukcje lotnicze Polski Ludowej”. Wydawnictwo Komunikacji i Łączności. Warszawa 1965.
[3] Moldenhawer A. "SMT- poduszkowiec młodych Techników". Młody Technik nr 5/1964.
[4] Moldenhawer A. "Poduszkowiec SMT". Skrzydlata Polska nr 35/1964.
[5] Elsztein P. "Jak pilotowałem poduszkowiec SMT". Skrzydlata Polska nr 16/1964.
blog comments powered by Disqus