Nord NC-701/NC-702 "Martinet", 1945
(SNCAC NC-701/NC-702 "Martinet")

Samolot pasażerski, transportowy, aerofotogrametryczny. Francja.
Samolot aerofotogrametryczny Nord NC-701 ”Martinet” (SP-LFF). (Źródło: Jońca A. ”Samoloty linii lotniczych 1945-1956”. Seria ”Barwa w lotnictwie polskim” nr 4. Wydawnictwa Komunikacji i Łączności. Warszawa 1985).
W dniu 23.05.1941 r. został oblatany pierwszy prototyp niemieckiego samolotu transportowego i szkolnego Siebel Si-204 opracowanego w firmie Siebel Flugzeugwerke A.G.. Samolot ten wszedł do produkcji seryjnej z oznaczeniem Si-204A-1. W 1942 r. oblatana została wersja Si-204D, która otrzymała nowy całkowicie oszklony przód z kabiną załogi wpisaną w podłużny obrys kadłuba. Samoloty te wykorzystywano szeroko w szkołach lotniczych Luftwaffe. Produkcję samolotów Si-204 prowadziła fabryka SNCAC we Francji- ogółem 168 egz., z czego Luftwaffe przejęła 147 egz. oraz zakłady Aero i MBB na terenie Protektoratu Czech i Moraw.

Po wojnie zakłady SNCAC kontynuowały produkcję Si-204. Samoloty Si-204D otrzymały oznaczenie Nord NC-701, natomiast Si-2O4A oznaczono Nord NC-702. Oba typy nazywane były ”Martinet”. Maszyny były zmodernizowane w wytwórniach francuskich i miały kilka zmian w stosunku do pierwowzoru. Między innymi zwiększono pojemność kabiny pasażerskiej przez przedłużenie kadłuba o 1 m. Samoloty wyposażone zostały w silniki Renault 12S-00 będące odpowiednikiem silników Argus As 411 A-1. Ogółem we Francji wyprodukowano po zakończeniu wojny 350 egz. tych samolotów. Linie lotnicze Air France użytkowały 31 egz., sześć NC-702 służyło od końca 1946 r. do przewożenia poczty, a sześć kolejnych maszyn w wersji aerofotogrametrycznej użytkował Narodowy Instytut Geograficzny. Większość ”Martinetów” przejęło jednak francuskie lotnictwo wojskowe, które używało ich jako samolotów transportowych m.in. w walkach w Wietnamie. Dwa samoloty NC-701 zakupiła Szwecja. Samoloty cieszyły się dobrą opinią wśród użytkowników. Ostatnie egzemplarze były użytkowane jeszcze w drugiej połowie lat 1960-tych.

W Polsce.

Na przełomie lat 1946/1947 r. PLL ”Lot” zakupiły we Francji 7 samolotów typu NC-701, z czego 6 maszyn było fabrycznie nowych, wyprodukowanych w 1947 r., a jeden, starszej produkcji, przeznaczony na części zamienne. Samoloty w barwach francuskich dostarczono lotem na Okęcie w maju i czerwcu 1947 r. Pierwszy odebrano w Warszawie 8 maja i zarejestrowano 13.05.1947 r. Dostarczone samoloty NC-701 otrzymały następujące znaki rejestracyjne: SP-LFA, SP-LFB, SP-LFC, SP-LFD, SP-LFE, SP-LFF.

NC-701 przeznaczono do celów aerofotogrametrii, wykonywanej wówczas przez wydział aerofoto PLL ”Lot”. Rok później 15.05.1948 r. maszyny zostały przekazane do dyspozycji lotnictwa wojskowego, gdzie utworzono Samodzielną Eskadrę Aerofotogrametrii i Rozpoznania Lotniczego. NC-701, znane pod popularną nazwą Siebel, były stosowane do fotogrametrii przez okres kilku lat. Fotografując z pokładów tych maszyn, przez szereg miesięcy, pas po pasie całą powierzchnię kraju, dokonano po raz pierwszy po wojnie kompletnej inwentaryzacji aerofotogrametrycznej Polski. Zdjęcia posłużyły do sporządzenia aktualnych planów topograficznych i map, mających wielkie znaczenie gospodarcze w życiu odbudowującego się kraju. W kwietniu 1951 r. została włączona do Specjalnego Pułku Lotniczego na Okęciu jako II Eskadra Aerofotogrametryczna. Jednocześnie nazwę SPL zmieniono na 36 Specjalny Pułk Lotniczy. Używane były do 1954 r. Wszystkie 6 samolotów Nord NC-701 skasowano 24.01.1955 r.

Konstrukcja:
Dolnopłat o konstrukcji metalowej. Załoga- 2 osoby, pasażerów- 8.
Skrzydła jednodźwigarowe, wyposażone w klapy krokodylowe. Lotki kryte płótnem.
Kadłub półskorupowy o przekroju zbliżonym do prostokątnego. Kabina zakryta.
Usterzenie kierunku podwójne. Statecznik poziomy przestawiamy. Pokrycie stateczników blachą, sterów płótnem.
Podwozie klasyczne chowane w locie.

Wyposażenie (Nord NC-701 w Polsce)- w kabinie pasażerskiej zamocowana była aparatura aerofoto. Z tyłu znajdowała się wydzielona ciemnia dla materiałów fotograficznych. Silna radiostacja KF.

Napęd- 2 dwa silniki rzędowe, w układzie odwróconego V, Renault-12S-00 (produkowany we Francji Argus As-411A1) o mocy startowej 427 kW (580 KM) i mocy trwałej 287 kW (390 KM).

Dane techniczne Nord NC-701 (wg [3]):
Rozpiętość- 21,28 m, długość- 12,0 m, wysokość- 4,4 (wg [4]- 4,27) m, powierzchnia nośna- 46,0 m2.
Masa własna wersji pasażerskiej- (wg [4]- 3860) kg, masa własna wersji aerofotogrametrycznej- 3920 (wg [4]- 4810) kg, masa użyteczna- 1680 (wg [4]- 1740) kg, masa całkowita- 5600 kg.
Prędkość max- 350 km/h, prędkość przelotowa- 310 km/h, prędkość minimalna- 115 km/h, wznoszenie- 5,3 m/s, pułap- 6400 m, zasięg- 800 km, zasięg max- 1400 km.

Źródło:

[1] Mikołajczuk M., Michalski P. ”36. Specjalny Pułk Lotnictwa Transportowego”. Lotnictwo z szachownicą nr 21 i 22.
[2] Murawski M. ”Samoloty Luftwaffe 1933-1945”. Tom 2. Wydawnictwo Lampart. Warszawa 1997.
[3] Morgała A. ”Polskie samoloty wojskowe 1945-1980”. Wydawnictwo MON. Warszawa 1980.
[4] Mikulski M., Glass A. ”Polski transport lotniczy 1918-1978”. Wydawnictwo Komunikacji i Łączności. Warszawa 1980.
[5] Jońca A. ”Samoloty linii lotniczych 1945-1956”. Seria ”Barwa w lotnictwie polskim” nr 4. Wydawnictwa Komunikacji i Łączności. Warszawa 1985.
blog comments powered by Disqus