Mroczkowski Antoni Ernest

Antoni Ernest Mroczkowski urodził się 29.05.1896 r. w Odessie, gdzie ukoń­czył szkołę realną Św. Pawła. Ojciec jego był majstrem hydraulikiem. W 1910 r. w Odessie, jako 14-letni chłopiec, z pomocą swego kolegi zbudował w warszta­cie swego ojca szybowiec, na którym wykonał loty ze stromego brzegu mor­skiego na plażę. W 1913 r. rozpoczął studia na wydziale budowy silników spali­nowych politechniki w Petersburgu. Należy tam do koła lotniczego. W sierpniu 1914 r. został powołany do armii rosyjskiej. Po trzymiesięcznym kursie podchorążówki, skierowano go do Wojskowej Szkoły Lotniczej w Sewastopolu (na Kaczi), którą ukończył 2.07.1915 r.

W latach 1915-1917 latał jako pilot bojowy na froncie rosyjsko-niemieckim: pod Przemyślem, koło Łucka (gdzie w majątku Tuczy odniósł pierw­sze zwycięstwo w walce powietrznej, zestrzeliwując na Farmanie z rewolweru typu Nagan niemieckiego Albatrosa), nad Dźwiną i na froncie ryskim. Był dwu­krotnie ciężko ranny, a koło Berezyny został zestrzelony przez własną artyle­rię. W międzyczasie, będąc na urlopie, oblatał w sierpniu 1916 r. na lotnisku Chodynka w Moskwie samolot trójpłatowy konstrukcji por. inż. Bezobrazowa, za co otrzymał złoty zegarek z 12 brylantami. Służąc w wojsku jako oficer pilot studiował w dalszym ciągu na politechnice w Petersburgu i zdał egzamin dyplo­mowy, uzyskując tytuł inżyniera mechanika. W 1917 r. awansował do stopnia kapitana. Na froncie rosyjsko-niemieckim (1915-1917) w czasie I wojny, świato­wej zestrzelił ogółem 9 samolotów nieprzyjacielskich.

W sierpniu 1917 r. wstąpił w Odessie do powsta­łej w Rosji polskiej formacji lotniczej. W 1919 r. przybył do eskadry lotni­czej dywizji gen. Żeligowskiego i udał się z nią do Polski. Ściągnięty następnie do Warszawy i zweryfikowany w Armii Polskiej w stopniu podporucznika peł­nił okresowo funkcje pilota instruktora w Warszawskiej Szkole Pilotów i szkole obserwatorów. Z dniem l.09.1919 r. objął w Centralnych Warsztatach Lotniczych funkcje szefa kontroli wojskowej i pilota kontrolnego-oblatywacza, które pełnił do lutego 1920 r. W tymże miesią­cu wziął udział w międzynarodowym mityngu akrobacji lotniczej w Warszawie (na pożyczonym angielskim samolocie RAF SE-5), na którym zdobył I nagrodę.

W okresie od 24.02-31.101920 r. pełnił służbę jako pilot i dowódca eskadry w 162 Eskadrze Lotniczej i 19 Eskadrze Myśliwskiej, wykonując m.in. loty bojowe na froncie w wojnie polsko-radzieckiej. Z dniem l.11.1920 r. Mroczkowski, awansowany do stopnia porucznika, przeniósł się do tworzącego się w Pucku polskiego lotnictwa morskiego- eskadry myśliw­skiej, skąd w styczniu 1921 r. wyszedł z wojska na bezterminowy urlop i jako pilot cywilny w dniu l.02.1921 r. objął ponownie stanowisko oblatywacza w Centralnych Warsztatach Lotniczych, gdzie pracował do końca września 1921 r.

Następnie wysłany został do Francji na staż do zakładów lotniczych Farman w Paryżu (1.10.1921-28.02.1922). Tam został w mar­cu 1922 r. pilotem komunikacyjnym francuskich linii lotniczych Compagne Franco-Romaine i latał na trasie Paryż-Warszawa. W ten sposób, jako pierwszy polski lotnik, zdobył między­narodowy dyplom pilota transportu publicznego. Do 30.04.1925 r. wylatał na liniach tego towarzystwa ok. 2,5 tys. godzin i przeleciał ok. 300 000 km. Jako jeden z pięciu najlepszych pilotów przedsiębiorstwa wy­różniony został specjalnym medalem francuskiego towarzystwa (z napisem: Na­szemu odważnemu pilotowi A. Mroczkowskiemu za loty w trudnych warunkach atmosferycznych).

Od l.051925 do 30.04.1931 pracował Mroczkowski jako pilot oblatywacz w fabryce samolotów  Zakłady Mechaniczne E. Plage-T. Laśkiewicz w Lublinie. Oblatał tam 344 samoloty i 4 prototypy. W międzyczasie, w 1928 r., wziął udział na samolocie DUS-III ”Pta-Pta” w międzynarodowym konkursie awionetek, zdobywając l nagrodę za największą uzyskaną na samolocie prędkość. W sierpniu 1930 r. w lubelskiej fabryce Plage-Laśkiewicz wybuchł strajk, a Mroczkowski został wybrany przewodniczącym komitetu strajkowego. Za to w kilka miesięcy później został zwolniony z zakładu bez możliwości dalszej pracy w lotnictwie w charakterze pilota.

Od 1931 r. pracował kolejno jako inżynier: w firmie Auto-Remont w Warszawie, w Państwowych Zakładach Inżynierii w Ursusie (1932-1935) jako kierownik hamowni silników lotniczych, w Oddziale Ruchu Drogowego m. st. War­szawy (1935-1938) jako ekspert techniczno-samochodowy i następnie, aż do wy­buchu wojny w 1939 r., w fabryce Lilpop-Rau i Loewensztein w Warszawie.

We wrześniu 1939 r. wraz z innymi lotnikami polskimi wędrował Mroczkowski przez Rumunię i Francję do Wielkiej Brytanii, gdzie latał po­czątkowo w lotnictwie brytyjskim na maszynach wielosilnikowych. Ze względu na wiek został przeniesiony następnie do pracy w personelu naziemnym, ukoń­czył Centralną Szkołę Latania Bez Widoczności i aż do zakończenia wojny był polskim seniorem personelu naziemnego. W międzyczasie wyko­nał ,do symulatorów lotu dwa wynalazki.

W marcu 1946 r. wrócił do kraju i w stopniu kpt. pil. został prze­niesiony do rezerwy. Pracował kolejno: w Państwowych Zakładach i Warszta­tach Samochodowych (1946-1948), jako radca wydziału technicznego Departa­mentu Lotnictwa Cywilnego w Ministerstwie Komunikacji (1948-1951), w Insty­tucie Transportu Samochodowego (1951-1953), w Technicznej Obsłudze Samochodów (1953-1955) i jako normalizator lotnictwa w Polskim Komitecie Norma­lizacyjnym (1955-1961) oraz w Ośrodku Badań Transportu Samochodowego, skąd z dniem l.09.1962 r. przeszedł na emeryturę.

Antoni E. Mroczkowski znał obce języki: rosyjski, niemiecki, francuski, angielski. W 1959 r. został członkiem Klubu Se­niorów Lotnictwa Aeroklubu PRL, którego był aktywnym działaczem. Wylatał ponad 8000 godzin na 85 typach samolotów. W czasie służby w lotnictwie wojsko­wym był 4-krotnie ranny, doznał oparzeń w locie w czasie pracy w lotnic­twie komunikacyjnym, miał dwa wypadki jako pilot oblatywacz.

Był odznaczony Krzyżem Virtuti Militarii V klasy, Krzyżem Kawa­lerskim Orderu Odrodzenia Polski, Medalem Niepodległości, Medalem X-lecia Polski Ludowej, pamiątkowym Krzyżem Amerykańskim, odznakami pilota ro­syjskiego, francuskiego, polową odznaką pilota i angielskiego RAF oraz odznaką Zasłużonego Działacza Lotnictwa Sportowego. W 1965 r. otrzymał od redakcji Skrzydlatej Polski honorowe wyróżnienie pn. Błękitne Skrzydła.

Zmarł 26.12.1970 r. w Warszawie, w wieku 74 lat.

Konstrukcje:
Mroczkowski-szybowiec, 1910, szybowiec pionierski.

Źródło:

[1] Glass A. ”Polskie konstrukcje lotnicze do 1939”. Tom 1. Wydawnictwo STRATUS. Sandomierz 2004.
[2] Glass A. ”Polskie konstrukcje lotnicze 1893-1939”. Wydawnictwo Komunikacji i Łączności. Warszawa 1977.
[3] Kowalski T. J., Malinowski T. ”Mała encyklopedia lotników polskich”. Tomik 1. Wydawnictwa Komunikacji i Łączności. Warszawa 1983.
[4] Radzik Tadeusz, Witusik Adam A., Ziółek  "Słownik biograficzny miasta Lublina". Tom 2. Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej. Lublin 1996.
blog comments powered by Disqus