17.07.1934 r. francuskie lotnictwo wojskowe ogłosiło konkurs na nowoczesny myśliwiec. Założenia taktyczno-techniczne mówiły o dolnopłacie z kabiną zakrytą, podwoziem wciąganym w locie i prędkości max, co najmniej 450 km/h. Firmy lotnicze przedstawiły kilka propozycji: Morane Saulnier MS-405, Loire 250, Dewoitine D-513, Nieuport 161 i Bloch MB-150. Wiosną 1938 r. zwycięzcą konkursu został wybrany myśliwiec Morane-Saulnier MS-405. Prototyp MS-405.01 oblatano 8.08.1935 r. i w lutym 1936 r. przekazano go na próby wojskowe. W ich wyniku zwiększono kąt zaklinowania płata i zmieniono śmigło. Wymieniono też kaemy na nowszy model (MAC 1934) i unowocześniono celownik. Próby wojskowe MS-405.01 zakończono w maju 1937 r., a 14 czerwca dokonano na nim reklamowego lotu z salonu lotniczego w Brukseli do Paryża ze średnią prędkością 462 km/h. MS-405.01 został rozbity 8.12.1937 r. 20.01.1937 r. oblatano prototyp MS-405.02. Otrzymał on lżejszy płat, silnik HS 12Ycrs i nowe śmigło. Od czerwca 1937 r. kontynuowano na nim próby wojskowe, został rozbity 29.07.1937 r.

Produkcja przedseryjna była uruchamiana od sierpnia 1936 r., choć oficjalne zamówienie na 15 MS-405 pojawiło się w marcu 1937 r. Samoloty przedseryjne oblatano w lutym-grudniu 1938 r. Pierwsze MS-405 do prób eksploatacyjnych przekazano lotnictwu francuskiemu w maju 1938 r. W kwietniu 1938 r. złożono pierwsze zamówienie na produkcję wielkoseryjną. 20.05.1938 r. oblatano samolot MS-405.4 wyposażony w silnik HS12Y-31, który stanowił wzorzec do produkcji wielkoseryjnej pod oznaczeniem MS-406. 23.05.1938 r. przekazano go na próby wojskowe. Pierwsze MS-406 przekazano do eksploatacji w lipcu. W latach 1938-1940- zbudowano 1084 (wg [7]- 1037) egz. Od marca 1939 r. MS-406 otrzymał nowsze działko silnikowe HS 404 kal. 20 mm. Produkcja była prowadzona w wytwórni SNCAO w Bouguenais i wytwórni Morane-Saulnier w Puteaux.

Opracowano zmodernizowany myśliwiec MS-410. W płacie dodano dwa kaemy MAC 1934, zmodyfikowano celownik i chłodnicę. Prędkości max wzrosła do 510 km/h. Pierwszy prototyp MS-410 przebadano w okresie styczeń-luty 1940 r. Drugi prototyp MS-410 oblatano wkrótce po nim. Zdecydowano o niezwłocznej przebudowie 500 MS-406 do standardu MS-410 (począwszy od marca 1940 r.). Ze względu na silne zapotrzebowanie frontu na myśliwce nowe skrzydła ostatecznie montowano tylko na samolotach fabrycznie nowych. Ostatecznie modernizacji do standardu MS-410 poddano ok. 70 MS-406, jednak nie wszystkie otrzymały nową chłodnicę.

Samolot myśliwski MS-405 (MS-406), miał duży potencjał rozwojowy, dlatego firma Morane Saulnier opracowała szereg wersji rozwojowych:
- MS-407 otrzymał mocniejszy silnik Hispano Suiza HS 12Y crs2 (930 KM). Do budowy jego prototypu wykorzystano samolot MS-405.14. Przewidziano oryginalny sposób ratowania się pilota przy dużych prędkościach lotu, skokiem ze spadochronem przez specjalny właz w spodzie kadłuba. Prototyp oblatano 9.12.1938 r. Prawdopodobnie przebudowano i testowano dwa kolejne MS-406 (1939 r.),
- MS-408 posiadał silnik Hispano Suiza HS 12Y-51. Powstał z przebudowy MS-405.13. Po testach samolot doprowadzono do standardu MS-406H i wyeksportowano do Szwajcarii,
- MS-409 posiadał zmniejszoną masę konstrukcji i nową obudowę silnika, której rozwiązanie wzorowano na amerykańskim myśliwcu Curtiss P-40. Opracowano tylko projekt, w obliczu pogorszającej się sytuacji polityczno-militarnej w Europie, wybrano projekt MS-410,
- MS-411 otrzymał lżejszy płat, mocniejszy silnik HS 12Y-45 i stałą chłodnicę cieczy do chłodzenia silnika. prototyp został przebudowany z samolotu MS-405.12. Pierwszy lot wykonał 11.10.1938 r.,
- MS-412, opracowano tylko projekt. Posiadł stałą chłodnicę cieczy do chłodzenia silnika z samolotu MS-410. W kwietniu 1940 r. prace wstrzymano, zdecydowano się na przebudowę już istniejących samolotów myśliwskich MS-406 do standardu MS-410. MS-412 z silnikiem HS 12Y-51 miał rozwijać prędkość max 535 km/h,
- MS-420, tylko projekt, wyposażony w całkowicie chowaną chłodnicę cieczy,
- MS-450 opracowany został według nowych założeni taktyczno-technicznych francuskiego lotnictwo wojskowego z 12.01.1937 r. Wymagano prędkości ponad 520 km/h. Do rywalizacji stanęły również projekty: Arsenal VG-33, Bloch MB-151/152, SNCAO CAO-200, Dewoitine D-520. Samolot MS-450 bazował na konstrukcji MS-405 i stanowił adaptację rozwiązań zastosowanych na MS-405.02. Przewidziano całkowicie metalową konstrukcję kadłuba z pracującym pokryciem. Zastosowano silnik HS 12Y-51. Zbudowano trzy prototypy, z których pierwszy oblatano 14.04.1939 r. Od czerwca 1939 r. prototyp MS-450.01 był badany na próbach wojskowych, z wynikiem dodatnim. Posiadał niezłe osiągi. Jednak w międzyczasie zwycięzcą konkursu został samolot myśliwski Dewoitine D-520,
- MS-460, projekt w ogólnym układzie podobny nieco do samolotu amerykańskiego North American P-51 ”Mustang”,
- MS-540, projekt istniał tylko w formie szkiców.

We wrześniu 1939 r. na stanie jednostek bojowych Armee de l'Air znajdowało się 300 MS-406C1. W okresie dziwnej wojny- od 3.09.1939 do 9.05.1940 r. piloci na Maranach wykonywali loty patrolowe przechwytując samoloty niemieckie przekraczające linię frontu, a ponadto eskortowali własne samoloty rozpoznawcze. Podczas pierwszych walk z myśliwcami Messerschmitt Bf-109B i Messerschmitt Bf-109D ujawniły się nie znane dotychczas wady maszyn. Walorami bojowymi MS-406C1 znacznie ustępował samolotom przeciwnika. W dniu 10.05.1940 r., kiedy Niemcy uderzyli na Francję, na stanie Armee de l'Air znajdowało się 278 MS-406C1, stanowiących wyposażenie 11 dywizjonów (grup), tworzących podstawową siłę francuskiego lotnictwa myśliwskiego. Pomimo że Morane były sprzętem ustępującym myśliwcom przeciwnika, piloci odnieśli na nich wiele powietrznych zwycięstw.

MS-406C1 służyły również w jednostkach kolonialnych, a później w czasie wojny w lotnictwie kolaboracyjnego rządu Vichy i w lotnictwie profaszystowskiej Chorwacji.

Myśliwiec MS-406 spotkał się z dużym zainteresowaniem za granicą, zamówienia nadeszły z Litwy, Turcji, Chin, Szwajcarii i Finlandii. Do momentu kapitulacji Francji zdołano go wyeksportować tylko do Finlandii, Szwajcarii i Turcji. Po wybuchu wojny fińsko-radzieckiej (30.11.1939 r.) Francja dostarczyła do Finlandii 30 samolotów MS-406C1. Samoloty zostają wdrożone do eksploatacji w lutym 1940 r. i używane bojowo do podpisania rozejmu 13.03.1940 r. W dniu 25.06.1941 r. fińskie samoloty MS-406C1 ponownie zostają wprowadzone do walki z Rosjanami. Po klęsce Francji, Niemcy dostarczają kolejne 18 MS-406C1 i 9 MS-410C1 (1941 r.), a następnie 30 MS-406C1 (1943 r.). Łącznie Finlandia otrzymała 87 myśliwców MS-406C1 i MS-410C1. W październiku 1942 r. zapada decyzja o modernizacji myśliwców Morane-Saulnier. Zastosowano radzieckie silniki M-105P, działko HS-404 zastąpiono radzieckim wukaemem UBK-12,7. Prototyp zmodernizowanego samolotu Mörkö Morane został oblatany 4.02.1943 r. Do wiosny 1945 r. zakłady Valation Lentokenetehdas w Tampere zmodernizowały dalsze 40 egz. Używane były w walkach u boku Armii Czerwonej przeciwko siłom niemieckim w Norwegii. W pierwszej linii pozostawały do 1948 r., ze służby pomocniczej wycofano w 1952 r.

W latach 1938-1939 Szwajcaria zakupiła 2 samoloty MS-406H wraz z licencją. Od listopada 1939 r. do lipca 1940 r. w zakładach Eidgenassisches Flugzeugwerk w Emmen wyprodukowano 80 myśliwców D-3800 (dalsze dwa złożono z części zapasowych w 1942 r.). Zastosowano w nich skrzydłowe karabiny maszynowe typu FFK kal. 7,65 mm. W latach 1940-1945 wyprodukowano 207 zmodernizowanych myśliwców D-3801. Otrzymał on produkowany z licencji silnik HS 12Y-51/Sauer YS-1 (791 kW/1075 KM). W ostatnim okresie służby zostały dozbrojone w sześć podskrzydłowych wyrzutni npr kal. 80 mm. Myśliwce D-3801 z eksploatacji w jednostkach pierwszoliniowych zostały wycofane w 1954 r., a z pomocniczych w 1959 r. W sierpniu 1942 r. w zakładach Doflug w Altenrhein rozpoczęto prace nad nowym samolotem myśliwskim Doflug D-3802. Za bazę do prac wykorzystano zakupione we Francji projekty MS-450 i MS-540. Napęd stanowił wzmocniony silnik Sauer YS-2. Prototyp oblatano 29.09.1944 r. Zamówiono 100 egz.. Drugi prototyp Doflug D-3802A został oblatany 21.09.1945 r. i był wzorcem do produkcji wersji myśliwsko-bombowej, która otrzymała silniejsze uzbrojenie. W latach 1946-1947 zbudowano tylko 12 egz. D-3802A. W jednostkach pierwszoliniowych eksploatowane były do 1956 r. Zbudowano również prototyp wersji Doflug D-3803, napędzanym mocniejszym silnikiem YS-3, z obniżonym grzbietem zakabinowym i kroplową osłoną kabiny pilota. Oblatany został w maju 1947 r. Problemy z silnikiem YS-3 spowodowały, że nie był dalej rozwijany. Z zastosowania silnika Rolls-Royce ”Merlin” zrezygnowano.

W Polsce.

W drugiej połowie lat 1930-tych wystąpił ostry kryzys sprzętowy w jednostkach myśliwskich. Podstawowe wyposażenie stanowiły już wówczas przestarzałe górnopłaty PZL P-11 i PZL P-7. Projekt samolotu myśliwskiego LWS-4 został odrzucony, natomiast projekty PZL-50 i PZL-45 stanowiły zbyt odległą perspektywę. W ten sposób powstała kilkuletnia luka w wyposażeniu polskiego lotnictwa w nowoczesne samoloty myśliwskie. Aby ją wypełnić na początku 1939 r. zdecydowano się dokonać zakupów zagranicznych samolotów myśliwskich.

Strona francuska zaoferowała samoloty Morane-Saulnier MS-406, Dewoitine D-520 i Bloch MB-151. Dążąc do jak najszybszego wyposażenia eskadr myśliwskich w nowy sprzęt zdecydowaliśmy się na zakup samolotów MS-406. Rząd polski złożył natychmiastowe zapotrzebowanie na 150 MS-406 z działkiem 20 mm w silniku. 27.07.1939 r. Francuzi zgodzili się wysłać od razu 10 MS-406, ale bez działek (uzbrojonych tylko w 3 kaemy) i 40 kolejnych do października, a później, od listopada, dostarczać po 15-20 Dewoitine D-520 miesięcznie. Pilna wymiana depesz między obu rządami obejmowała najpierw rezygnację Polaków z MS-406 w ogóle na korzyść D-520, a później konkretne zamówienie na 160 MS-406, w tym 120 uzbrojonych w działko. Jednak wobec trudności w sfinansowaniu, zdecydowano się na 120 samolotów tego typu. Pierwsze 50 egz. miało nadejść do końca września, reszta w odstępach comiesięcznych aż do początku 1940 r.

W 10.08.1939 r. podczas prób w locie na podparyskim lotnisku Villacoublay w katastrofie na MS-406C1 zginął kpt. pil. Andrzej Włodarkiewicz. Pod 29-30 sierpnia pierwsze 20 MS-406 wysłano drogą morską, dalsze 100 egz. miało być wysłanych partiami do 1.12.1939 r. Wobec napaści Niemiec hitlerowskich na Polskę statek został skierowany do Konstancy, skąd tranzytem przez Rumunię miały być dostarczone do Polski. Władze Rumunii wobec szybkiego przebiegu działań na froncie nie zgodziły się na wyładunek samolotów. Statek odpłynął z powrotem. Samoloty, które zostały przeznaczone dla Polski trafiły ostatecznie do Turcji. Łącznie na stanie lotnictwa tureckiego znalazło się 40 samolotów, z których co najmniej 30 było przeznaczonych dla Polski.

Lotnicy polscy spotkali się z MS-406C1 dopiero w 1940 r. we Francji. Od stycznia 1940 r. używane były przez polskich pilotów do lotów treningowych w ośrodkach szkoleniowych:
- Centrum Instruktorskim Lotnictwa Myśliwskiego (Centre d'Instruction d'Aviation de Chasse) w Montpellier,
- Szkole Pilotażu Myśliwskiego No 1 (Ecole de Pilotage No 1 [Chasse]) w Etampes,
- Szkole Pilotażu Myśliwskiego w Avord,
- Centrum Wyszkolenia (Centre d' Instruction) w Tours,
- Eskadra Myśliwska Centrum Wyszkolenia Lotniczego Lyon-Bron.

Pierwszym zwarcie przeszkolonym oddziałem polskich pilotów myśliwskich była Eskadra Montpellier. Po odbyciu przeszkolenia w Montpellier, gdzie wykonywano loty również na MS-406C1, zespół powrócił do Lyon-Bron. 16.03.1940 r. dostarczono do CWL 18 nowych MS-406C1. Eskadrę podzielono na sześć patroli, które zostały skierowane (w końcu marca 1940 r.) na staż do jednostek francuskich:
- Klucz nr 1 Łaszkiewicz GC III/2, MS-406C1 używano do 31.05.1940 r., kiedy to GC III/2 została przezbrojona na Curtiss ”Hawk 75A”,
- Klucz nr 2 Pentz GC II/6, Morany były w użyciu do 16.05.1940 r., kiedy to większość samolotów zostało zniszczonych w wyniku nalotu. Po fakcie tym dywizjon GC II/6 został przezbrojony w samoloty Bloch MB-152,
- Klucz nr 3 Sulerzycki GC III/6, w wyniku dużych strat GC III/6 został 26.05.1940 r. przesunięty na front włoski i rozpoczął przezbrojenie na samoloty Dewoitine D-520,
- Klucz nr 4 Bursztyn GC III/1, piloci tego klucza latali na samolotach MS-406C1 oraz MS-410C1 do końca kampanii,
- Klucz nr 5 Brzeziński GC I/2, latał na samolotach MS-406C1 do końca kampanii,
- Klucz nr 6 Goettel GC II/7, MS-406C1 używane były do 26.05.1940 r., na przełomie maja i czerwca 1940 r. GC II/7 rozpoczęto przezbrajać w nowoczesne Dewoitine D-520,

Samoloty Morane-Saulnier MS-406C1 były używane przez grupy pilotów kierowanych do jednostek francuskich, nosiły one nazwę ”Kluczy frontowych”:
- Klucz Januszewicz GC II/7, został skierowany (19.05.1940 r.) jako uzupełnienie do GC II/7, w której od końca marca 1940 r. przebywał Klucz nr 6 Goettel z Eskadry Montpellier. W tym samym czasie jednostkę rozpoczęto przezbrajać na Dewoitine D-520. Jednak w dywizjonie pozostawało kilka MS-406C1, na jednym z nich miał wykonać lot kpr. Henryk Szopa,
- Klucz Jasionowski- Eskadra Koolhoven, została utworzona 22.05.1940 r., a 28.05.1940 r. otrzymała pierwsze samoloty typu Koolhoven FK-58. Ponieważ dostawy tych samolotów były zbyt małe kpt. Jasionowski otrzymał co najmniej 2 samoloty MS-406. Jeden z nich był przebudowanym do standardu MS-406 samolotem MS-405.

Myśliwce Morane-Saulnier MS-406C1 znajdowały się na wyposażeniu polskich Jednostek Obrony Terytorialnej DAT, określanych w Polsce jako ”Klucze kominowe”:
- Klucz Krasnodebski GC I/55 (Châteaudun, Etampes), piloci rozpoczęli w dniu 17.05.1940 r. działalność bojową. Grupa została podporządkowana GC I/55 i otrzymała do dyspozycji samoloty typu MS-406C1, Bloch MB-152 oraz Koolhoven FK-58. Poza tym latano także na samolotach Curtiss ”Hawk 75A” oraz Arsenal VG-33,
- Klucz Skiba GC I/55, otrzymał trzy samoloty MS-406C1, które pozostały na stanie klucza do 18.06.1940 r.,
- Klucz Kuzian (Nantes), 12.05.1940 r. grupa została skierowana do Nantes w celu obrony zakładów SNCAO, samoloty MS-406C1 otrzymała dopiero 25.05.1940 r., latali na nich do końca kampanii,
- Klucz Opulski (Romorantin), został skierowany do Romorantin 16.05.1940 r. Pierwsze MS-406C1 oddano do dyspozycji Polaków 20.05.1940 r. Na Moranach polscy piloci latali do końca kampanii,
- Klucz Sałkiewicz (Toulouse-Francazal), nie używał bojowo samolotów MS-406C1. Wynikało to z faktu, że w Toulouse znajdowała się montownia samolotu Dewoitine D-520. Dzięki temu Polacy otrzymali Dewoitine prosto z fabryki. W czerwcu 1940 r. używane były trzy MS-406C1 do lotów treningowych.

Odział kpt. Rolskiego wykonywał loty szkolne na MS-406C1 i Caudron C-714 należących do CWL. Po jego zakończeniu zostali skierowani do Clermont-Ferrand, gdzie otrzymali MS-406C1. Było już zbyt późno, by skierować oddział do walki. Ponadto samoloty MS-406C1 znajdowały się na wyposażeniu polskich Dywizjonów Myśliwskich 3 (dowódca ppłk. pil. Leopold Pamuła) i 4 (dowódca mjr. pil. Eugeniusz Wyrwicki), jednak do końca kampanii oba dywizjony nie ukończyły szkolenia.

Od 13.05.1940 r. do końca kampanii francuskiej działała grupa pilotów dowodzona przez por. Mieczysława Wolańskiego z Bazy Rozdzielczej nr 301 (EAA 301- Entrepot de l'Armeé de l'Air) Châteaudun, której zadaniem było rozprowadzanie samolotów ze składnic sprzętu do jednostek liniowych. Piloci tej grupy rozprowadzali również samoloty Morane-Saulnier MS-406C1.

Konstrukcja:
Jednomiejscowy dolnopłat o konstrukcji metalowej.
Skrzydła dwudźwigarowe pokryte były plymexem- sklejką z warstwą blachy duralowej.
Kadłub kratownicowy, metalowy. Część przednia i środkowa kadłuba pokryta była blachą duralową i plymexem (tworzywem będącym sklejką sklejoną z cienką blachą duralową), tylna płótnem. W MS-450 konstrukcja całkowicie metalowa z pracującym pokryciem. Kabina zakryta.
Usterzenie pionowe i poziome o konstrukcji duralowej pokryte blachą elektronową. Usterzenie poziomie usztywnione zastrzałem.
Podwozie klasyczne chowane w locie.

Uzbrojenie:
- MS-405.01- 1 działko Hispano-Suiza S-9 kal. 20 mm strzelające przez piastę śmigła, oraz 2 karabiny maszynowe Darne kal. 7,5 mm w skrzydłach,
- MS-406C1- 1 działko Hispano-Suiza HS-9 lub HS-404 kal. 20 mm strzelające przez piastę śmigła, oraz 2 karabiny maszynowe MAC-34 kal. 7,5 mm w skrzydłach,
- MS-410C1- 1 działko HS-404 kal. 20 mm strzelające przez piastę śmigła, oraz 4 karabiny maszynowe MAC-34 kal. 7,5 mm w skrzydłach,
- Mörkö Morane- 1 wielokalibrowy karabin maszynowy UBK-12,7 kal. 12,7 mm strzelający przez piastę śmigła, oraz 2 karabiny maszynowe MAC-34 kal. 7,5 mm w skrzydłach,
- Doflug D-3802- 1 działko silnikowe FFK/Hispano-Suiza HS-404 kal. 20 mm i 2 karabiny maszynowe FFK kalibru 7,65 mm. Udźwig bomb- 100 kg,
- Doflug D-3802A- 1 działko silnikowe i 2 działka kal. 20 mm w skrzydłach. Udźwig bomb- 400 kg lub wyrzutnie npr.

Silnik- rzędowy w układzie V:
- MS-405.01- Hispano-Suiza 12Ygrs o mocy 610-633 kW (830-860 KM),
- MS-405.02- Hispano-Suiza 12Ycrs o mocy 610-633 kW (830-860 KM),
- MS-406C1- Hispano-Suiza 12Y31 o mocy 610-633 kW (830-860 KM),
- MS-407- Hispano Suiza 12Y crs2 o mocy 684 kW (930 KM),
- MS-408, MS-412, MS-450- Hispano Suiza 12Y-51 o mocy 736-750 kW (1000-1020 KM),
- MS-411- Hispano Suiza 12Y-45 - Mörkö Morane- M-105P o mocy 809 kW (1100 KM),
- D-3801- Sauer YS-1 o mocy 791 kW (1075 KM),
- Doflug D-3802- Sauer YS-2 o mocy 916-1044 kW (1245-1420 KM),
- Doflug D-3803- Sauer YS-3 o mocy 1066-1177 kW (1450/1600 KM).

Dane techniczne:

	Źródło	Rozpiętość	Długość	Wysokość	Pow. nośna	Masa własna	Masa startowa	Prędkość max	Wznoszenie	Pułap	Zasięg
Model		[m]	[m]	[m]	[m2]	[kg]	[kg]	[km/h]	[m/s]	[m]	[km]
MS-406C1	wg [1]	10,61	8,17	3,25	16,0	1895	2540	490		9400	1100
MS-450C1	wg [3]	10,61	8,83	2,75	17,1	2100	2640	560		10900	750-1000
Mörkö Morane	wg [3]	10,61	8,38	2,71	`17,1	2106	2849	525	18	12000	780
Doflug D-3802	wg [3]	10,02	9,31	3,34	17,5	2945	3905	640	14,2	11500	650
Doflug D-3803	wg [3]					2870	3920	665