Mil Mi-1, 1948
(GM-1)

Śmigłowiec wielozadaniowy. ZSRR.
Śmigłowiec sanitarny Mil Mi-1 w barwach armii czechosłowacjiej. (Źródło: Jan Hrdonka via ”Wikimedia Commons”).
W 1947 r. powołano w Związku Radzieckim specjalistyczną placówkę śmigłowcową Doświadczalne Biuro Projektowe, którego kierownikiem został dr inż. Michaił Leontiewicz Mil. W tym samym czasie przystąpiono do prac nad pierwszą konstrukcją- wielozadaniowym, jednowirnikowym śmigłowcem GM-1. Budowę pierwszego prototypu zakończono we wrześniu 1948 r. w wytwórni samolotów w Kijowie. Razem wykonano pięć egzemplarzy prototypowych GM-1, które poddano próbom fabrycznym. Podczas prób uległy zniszczeniu dwa prototypy. Po zakończeniu prób fabrycznych śmigłowiec przekazano do prób państwowych, które rozpoczęto 10.10.1949 r. W 1950 r. śmigłowiec został oddany do produkcji seryjnej pod oznaczeniem Mil Mi-1 (oznaczenie NATO "Hare"). Począwszy od pierwszych egzemplarzy seryjnych zaczęto w szerokim zakresie realizować program modernizacji konstrukcji. Wprowadzono stateczniki poziome o powierzchni 0,32 m2 na końcu belki ogonowej. Duże znaczenie miały również prace prowadzone w zakresie konstrukcji łopat wirnika.

W ZSRR przez 10 lat produkcji śmigłowca Mi-1 opracowano szereg wersji przeznaczonych do zastosowań cywilnych i wojskowych. Początkowo śmigłowiec produkowano w wersji transportowej Mi-1T. Na jego bazie zbudowano wersje Mi-1A i Mi-1M. Kadłub został zmieniony, kabinę przeprojektowano, zmieniono również oszklenie kabiny, a część przednią kadłuba bardziej zaokrąglono. Zastosowano również bardziej skuteczną izolację dźwiękochłonną, ponadto zmniejszono hałas od zespołu napędowego. Śmigłowce były szeroko używane w lotnictwie wojskowym i cywilnym do pasażerów i ładunków, w wersji sanitarnej, do prac ratowniczych, ochrony lasów oraz prac geofizycznych itp. Śmigłowiec Mi-1 w wersji sanitarnej zbudowano w 1954 r. Wyposażono go w dwie gondole po bokach kadłuba przeznaczone do przewozu dwóch chorych. Wersja rolnicza Mi-1NCh używana była w leśnictwie i rolnictwie. Po bokach kadłuba zamontowano po jednym zbiorniku o pojemności 250 l każdy do przewozu sypkich lub ciekłych chemikaliów. W 1958 r. zbudowano wersję Mi-1G (wg [2]- Mi-1MG), wyposażoną w pływaki i przeznaczoną do współpracy z flotą wielorybniczą. Śmigłowce Mi-1T, Mi-1A i Mi-1M produkowane były w wersji szkolnej z podwójnym sterowaniem i miały oznaczenia Mi-1TU, Mi-1AU oraz Mi-1MU.

Na śmigłowcach Mi-1 ustanowiono wiele rekordów międzynarodowych, z tego m.in. prędkość 210 km/h na trasie 100 km i odległość 1528 km na trasie zamkniętej.

W Polsce.

W 1956 r. wytwórnia WSK Świdnik podjęła licencyjną produkcję śmigłowca Mil Mi-1 pod oznaczeniem SM-1.

Konstrukcja:
Czteromiejscowy śmigłowiec w układzie klasycznym z wirnikiem nośnym i śmigłem ogonowym. Konstrukcja całkowicie metalowa.
Wirnik nośny trójłopatowy o konstrukcji mieszanej, stalowy dźwigar, drewniane żeberka, pokrycie ze sklejki do połowy żeberek, reszta pokryta płótnem. Wirnik ma okresową zmianę kąta nastawienia łopat w płaszczyźnie wirowania. Piasta wirnika łącząca łopaty nośne z wałem przekładni głównej ma trzy przeguby: poziomy, pionowy i osiowy. Przeguby poziome pozwalają na wychylenia łopat w pionie, przeguby pionowe pozwalają na ruch łopat w płaszczyźnie poziomej do przodu, w kierunku obrotu i do tyłu, natomiast przeguby osiowe zapewniają łopatom ruch obrotowy wokół ich osi podłużnych, co pozwala na zmianę kąta nastawienia łopat. Dla tłumienia drgań łopat wirnika nośnego względem przegubów pionowych zastosowano tłumiki cierne. Przeguby poziome i osiowe zapewniają pracę łopat w dowolnej płaszczyźnie.
Kadłub w głównej części stanowi kratownicę przestrzenną, spawaną z rur stalowych, oprofilowaną i osłoniętą pokryciem z blachy duralowej. Część główna ma cztery przedziały: kabinę, przedział silnikowy, przedział górny i przedział tylny. Kabina zakryta.
Belka ogonowa ma konstrukcję półskorupową, na końcu belki umocowany jest mały statecznik. Belka krańcowa (skośna) o konstrukcji skorupowej i składa się z pokrycia pracującego usztywnionego wręgami.
Śmigło ogonowe, trójłopatowe, służące do zrównoważenia momentu reakcyjnego wirnika, wykorzystane jest również do sterowania kierunkowego śmigłowcem. Łopaty wykonane z drewna utwardzonego i ulepszonego typu delta oraz z drewna sosnowego i pokryte tkaniną.
Podwozie podporowe z kołem przednim, stałe. Do tylnej części belki ogonowej przymocowana płoza-zderzak, chroniąca śmigło ogonowe przed zetknięciem się z ziemia.

Wyposażenie: instalacje: elektryczna, przeciwoblodzeniowa.

Silnik- gwiazdowy AI-26W o mocy 424 kW (575 KM).

Dane techniczne:

Źródło:

[1] Morgała A. ”Polskie samoloty wojskowe 1945-1980”. Wydawnictwo MON. Warszawa 1980.
[2] Grzegorzewski J. ”Śmigłowiec Mi-1”. Seria ”Typy Broni i Uzbrojenia” nr 38. Wydawnictwo MON. Warszawa 1975.
blog comments powered by Disqus