Libański "Jaskółka", 1911
("Monobiplan II")

Samolot pionierski. Polska / Austro-Węgry.
Samolot Libański ”Jaskółka” na lotnisku w Wiener-Neustadt w 1911 r. (Źródło: Praca zbiorowa ”Ku czci poległych lotników. Księga pamiątkowa”. Wydawnictwo Komitetu Budowy Pomnika Ku Czci Poległych Lotników. Warszawa 1933).

Jesienią 1910 r. Libański przystąpił do budowy nowego dwumiejscowego samolotu, początkowo nazywanego "Monobiplan II" a później "Jaskółka", początkowo myślał o układzie półtorapłata, ostatecznie zrealizował go w układzie jednopłata. W budowie pomagał mu inż. Witold Rumbowicz.

Konstrukcja nawiązywała do wcześniejszego samolotu "Monobiplan-I". Konstruktor zrezygnował z umieszczenia w przodzie steru wyso­kości, ale próbował umieścić nad głównym płatem mały płat pomocniczy. Samolot był gotowy na wiosnę 1911 r., a w lecie został zmodyfikowany.

W celu wykonywania prób samolot został przewieziony na lotnisko Wiener- Neustadt pod Wiedniem. Dodatkowe górne skrzydło okazało się niepraktyczne i zostało zdemontowane. Samolot w sierpniu 1911 r. wykonał w Wiener-Neustadt udane loty z jednoosobową załogą. Tam konstrukcję klapy płata pomocni­czego pełniącą zadania steru wysokości podpatrzył Austriak von Jirotka, odwzorował ją i sobie przypisał to rozwiązanie, z którego zresztą Libański już wiosną 1911 r. zrezygnował, uznając je- pod wpływem Rumbowicza- za niepraktyczne. Austriacka prasa lotnicza ostro napiętnowała autora plagiatu von Jirotkę.

Samolot ””Jaskółka” był trzecim zbudowanym na ziemiach polskich samolotem (po konstrukcjach Kozłowskiego i Głowińskiego), który oderwał się od ziemi.

Konstrukcja.
Dwumiejscowy górnopłat o konstrukcji drewnianej.
Płat z dużym skosem do tyłu, dwudzielny, dwudźwigarowy, kryty płótnem, usztywniony linkami do kozła nad kadłubem i do podwozia. Sterowanie poprzeczne realizowano przez skręcanie elastycznych końcówek skrzydeł.
Kadłub o przekroju pro­stokątnym, kratownicowy, wykrzyżowany drutami, w części przedniej kryty płótnem. Kabina pilota otwarta. Sterownica w postaci wolantu.
Usterzenie kryte płótnem.
Podwozie z rur stalowych, typu Blériot, z amortyzacją spręży­nową i z dwoma kołami szprychowymi. W wersji pierwotnej podwozie główne wyposażone było tylko w jedną jesionowa płozę przeciwkapotażową, w końcu wprowadzono dwie. Płoza ogonowa amor­tyzowana.

Silnik- chłodzony powietrzem, rotacyjny, trójcylindrowy typu Delfose o mocy 21 kW (28 KM) umieszczony przed śmigłem. Silnik zamocowano do kadłuba na łożu z rur stalowych. Śmigło dwułopatowe, drewniane. Zbiornik paliwa podwieszono do kozła nadkadłubowego.

Dane techniczne ”Jaskółka” (wg [2]):
Rozpiętość- 10,6 m, długość- 7,9 m, wysokość- 2,5 m, powierzchnia nośna- 16 m2.
Masa własna- 240 kg, masa użyteczna- 100 kg, masa całkowita- 340 (max. 450) kg.

Galeria

  • Samolot Libański ”Jaskółka”. (Źródło: archiwum).
  • ”Jaskółka” z dodatkowym górnym płatem. (Źródło: archiwum).
  • Libański ”Jaskółka”, rysunek w rzutach. (Źródło: Glass Andrzej ”Polskie konstrukcje lotnicze 1893-1939”).

Źródło:

[1] Glass A. ”Polskie konstrukcje lotnicze 1893-1939”. Wydawnictwo Komunikacji i Łączności. Warszawa 1977.
[2] Glass A. ”Polskie konstrukcje lotnicze do 1939”. Tom 1. Wydawnictwo STRATUS. Sandomierz 2004.
[3] Januszewski S. "Pionierzy. Polscy pionierzy lotnictwa 1647- 1918. Tom 1". Fundacja Otwartego Muzeum Techniki. Wrocław 2017.
blog comments powered by Disqus