Lublin R-XIX, 1932

Samolot doświadczalny. Polska.
Samolot doświadczalny Lublin R-XIX zaopatrzony w usterzenie konstrukcji inż. Jerzego Rudlickiego. (Źródło: archiwum).
We wrześniu 1931 r. przeprowadzono udane próby z samolotem Hanriot H-28, zaopatrzonym w usterzenie pomysłu inż. Jerzego Rudlickiego (zwane ”usterzeniem Rudlickiego” lub ”usterzeniem motylkowym”). Następnie konstruktor opracował w Zakładach Mechanicznych Plage & Laśkiewicz wersję samolotu Lublin R-XIII, wyposażoną w takie usterzenie, oznaczoną Lublin R-XIX. Samolot powstał w 1932 r. z przeróbki prototypu R-XIII (nr 56-1). Demonstrowany był na lotnisku Mokotowskim w Warszawie przed przedstawicielami IBTL i Departamentu Aeronautyki. Własności pilotażowe samolotu były dobre, a pole obstrzału do tyłu szczególnie korzystne. Jednakże szef Departamentu Aeronautyki, nie ufając nowym pomysłom, kazał próby płatowca przerwać, a samolot rozmontować i przewieźć do wytwórni. Wkrótce został skasowany.

Usterzeniem Rudlickiego zainteresował się Instytut Aerodynamiczny w Warszawie, gdzie badano modele ze wzniosem dodatnim i ujemnym, oraz zagranica, m.in. angielski instytut lotniczy w Farnborough. Pomysł Rudlickiego zapoczątkował stosowanie na świecie usterzenia tego rodzaju, m.in. na seryjnie produkowanym samolocie amerykańskim Beech ”Bonanza” (10 000 egz.), francuskich Fouga ”Magister” (800 egz.) i słynnym amerykańskim F-117 (59 egz.).

Konstrukcja:
Dwumiejscowy zastrzałowy górnopłat (parasol) o konstrukcji mieszanej.
Płat prostokątno- eliptyczny, dwudzielny, drewniany, dwudźwigarowy, kryty sklejką do przedniego dźwigara- płótnem, wsparty na piramidce z rur stalowych i podparty dwiema parami duralowych kroplowych zastrzałów, wykrzyżowany cięgnami profilowymi. Profil płata zmodyfikowany IAW-127. Lotki ze skrzydełkami odciążającymi.
Kadłub kratownicowy spawany z rur stalowych, kryty lnianym płótnem. Przednia część kratownicy kadłuba wykrzyżowana rurami, tylna- drutem. Wieżyczka do mocowania płatów oraz piramidki boczne do mocowania podwozia i zastrzałów- integralne z kratą kadłuba. Łoże spawane z rur stalowych. Osłona silnika i przodu kadłuba z blachy duralowej. Zbiornik na 200 l paliwa w przodzie kadłuba za silnikiem, nitowany z duralu, awaryjnie wyrzuca­ny. Kabiny odkryte. Przednia kabina- pilota, osłonięta wiatrochronem, tylna kabina- obserwatora. Sterownice w obu kabinach, w tylnej kabinie drążek wyjmowany.
Usterzenie motylkowe (Rudlickiego), spawane z rur stalowych, kryte płótnem.
Podwozie stałe, główne dwukołowe, trójgoleniowe, z amortyzatorami olejowo- powietrznymi. Koła 550 x 125 mm, z tarczami stożkowymi lub wypukłymi, wymienne z drewnianymi narty. Płoza ogonowa samonastawna, amortyzowana sznurem gumowym.

Silnik- chłodzony powietrzem, 9- cylindrowy, gwiazdowy Skoda Wright ”Whirlwind J5” o mocy nominalnej 162 kW (220 KM) i mocy startowej 176 kW (240 KM). Śmigło dwułopatowe drewnia­ne, stałe, Szomański- Hamilton o średnicy 2,7 m.

Inne wersje:
Lublin R-XIII
Lublin R-XIIIDr (R-XXIII) ”Błękitny Ptak”
Lublin R-XIII bis/ter/G (hydro)
Lublin R-XIV

Galeria

  • Lublin R-XIX, rysunek w trzech rzutach. (Źródło: Glass A. ”Polskie konstrukcje lotnicze 1893-1939”. Wydawnictwa Komunikacji i Łączności. Warszawa 1977).

Źródło:

[1] Morgała A. ”Samoloty wojskowe w Polsce 1924-1939”. Wyd. Bellona. Warszawa 2003.
[2] Glass A. ”Polskie konstrukcje lotnicze do 1939”. Tom 1. Wydawnictwo STRATUS. Sandomierz 2004.
blog comments powered by Disqus