Od 1937 r. firma Lockheed Aircraft Corporation pracowała nad czterosilnikowym samolotem pasażerskim wyposażonym w ciśnieniową kabinę Lockheed L-044 ”Excalibur”. W 1939 r. linie lotnicze Trans World Airlines, pod wpływem głównego akcjonariusza Howarda Hughesa zamówiły transkontynentalny samolot pasażerski dla 40 pasażerów o zasięgu 5630 km- dużo większym niż w projektowanym samolocie ”Excalibur”. Wymagania TWA doprowadziły do powstania nowego projektu Lockheed L-049 ”Constellation”. Opracowany został przez inżynierów: Kelly Johnson, Hibbard Sali i Hawkins Willis. Prace projektowe rozpoczęto w czerwcu 1939 r. Po wybuchu II wojny światowej samolot, na zamówienie lotnictwa wojskowego, został przerobiony na samolot transportowy pod oznaczeniem C-69. USAAF zamówił 202 samoloty tego typu. Prototyp został oblatany 9.01.1943 r. Samolot wyróżniał się potrójnym usterzeniem pionowym i pełnym wdzięku, delfinim kształtem kadłuba. Do końca wojny dostarczono tylko 22 C-69, zamówienie na resztę zostało anulowane.

Firma Lockheed proponowała również budowę wersji L-249- samolotu bombowego dalekiego zasięgu. Samolot miał otrzymać oznaczenie wojskowe XB-30. Do realizacji projektu jednak nie doszło.

Samoloty C-69, które znajdowały się w produkcji zostały ukończone jako cywilne samoloty pasażerskie L-049. Linie lotnicze TWA pierwszy samolot otrzymały w 1.10.1945 r. Pierwszy lot transatlantycki wykonany został na trasie Waszyngton-Paryż (przez Gander i Shannon) w dniach 3-4.12.1945 r. Natomiast regularne loty pasażerskie na trasie Nowy Jork-Paryż rozpoczęły się 6.02.1946 r.

Podczas produkcji samolot poddawany był szeregowi modyfikacji, obejmujących zmianę typu silników, ilości zabieranego paliwa i wielkości kadłuba. Budowany był w wersjach:
- L-049 (C-69)- pierwsza wersja seryjna, produkowana w czasie II wojny światowej jako wojskowy samolot transportowy, zbudowano 22 egz. C-69 w wariantach: C-69A, C-69B, C-69C-1, C-69D, XC-69E,
- L-649- silniki Wright R-3350-749C18BD o mocy 1865 kW (2500 KM) każdy, 81 miejsc. Pierwszy lot 19.10.1946 r.,
- L-649A,
- L-749- zwiększona ilość paliwa, pozwalająca na lot transatlantycki bez międzylądowań. Pierwszy lot 14.03.1947 r.,
- L-749A- posiadała wzmocnione podwozie i kadłub,
- L-1049 ” Super Constellation”- silniki Wright R-3350-749C18BD o mocy 1865 kW (2500 KM) każdy, 81 miejsc. Pierwszy lot 14.07.1951 r. (wg innych źródeł- 13.10.1950 r.),
- L-1049C ” Super Constellation”- silniki Wright Wright R-3350-87TC18DA-1 o mocy 2425 kW (3250 KM) każdy,
- L-1049D ” Super Constellation”- wersja transportowa L-1049C,
- L-1049E ” Super Constellation”- posiadała niewielkie zmiany konstrukcji,
- L-1049G ” Super Constellation”- silniki Wright R-3350-972TC18DA-3 o mocy 2536 kW (3400 KM) każdy. Posiadała okrągłe okna kabiny pasażerskiej i możliwość przymocowania dodatkowych zbiorników paliwa na końcach skrzydeł,
- L-1049H ” Super Constellation”- towarowo-pasażerska wersja L-1049G,
- L-1649A ”Starliner”- silniki Wright R-3350-988TC18EA12 ”Turbo Cyclone” o mocy 2536 kW (3400 KM) każdy, zmieniona konstrukcja skrzydeł, znacznie zwiększona pojemność zbiorników paliwa, zasięg do 11500 km. Pierwszy lot 11.10.1956 r.,
- C-121- wojskowa wersja transportowa L-749, wprowadzona w 1948 r.,
- EC-121 ”Warning Star”- powietrzne stanowisko radarowe wczesnego ostrzegania. Kopuła pod samolotem mieściła antenę dwuwspółrzędnego radaru obserwacji okrężnej, natomiast górna owiewka kryła antenę wysokościomierza radarowego. Prototyp nosił oznaczenie PO-1W i po przetestowaniu przez US Navy i USAF rozpoczęto dostawy tych samolotów, dla marynarki pod oznaczeniem WV-2/3 i dla lotnictwa jako EC-121.

Powstało bardzo wiele wersji i wariantów wojskowych o różnym przeznaczeniu, m.in. transportowe, transportowe VIP (VC -121), prezydenckie, wczesnego ostrzegania, patrolowe morskie, rozpoznania i walki radioelektronicznej, meteorologiczne i doświadczalne. Posiadały one bardzo dużo oznaczeń, które w czasie ich eksploatacji były często zmieniane. Nie podaję ich, ponieważ wykracza to po za zakres moich zainteresowań.

Produkcja seryjna trwała do 1958 r. Łącznie zbudowano 856 samolotów wszystkich wersji, w tym 88 L-049, 27 L-649, 113 L-749 oraz 564 egz. L-1049 ” Super Constellation” wliczając w to wersje wojskowe (w tym 22 L-1049, 56 L-1049C, 18 L-1049E, 99 L-1049G i 53 L-1049H) oraz 43 egz. L-1649 ”Starliner”.

” Constellation” był pierwszym ciśnieniowym samolotem pasażerskim znajdującym się w powszechnym użyciu. Były używany przez wiele linii lotniczych z Argentyny, Australii, Austrii, Belgii, Brazylii, Cejlonu, Chile, Dominikany, Francji, Haiti, Hiszpanii, Holandii, Indii, Irlandii, Izraela, Kanady, Kolumbii, Korei, Kuby, Luksemburga, Maroko, Meksyku, Niemiec, Pakistanu, Panamy, Paragwaju, Peru, Portugalii, Południowej Afryki, Republiki Chin (Tajwan), Senegalu, Tunezji, USA, Urugwaju, Wielkiej Brytanii i Wenezueli. Samoloty ”Constellation” brały udział w berlińskim moście powietrznym. Używany był również jako samolot prezydencki Dwighta D. Eisenhowera. Po wprowadzeniu odrzutowych samolotów pasażerskich (De Havilland DH-106 ”Comet” i Boeing 707) znaczenie L-049 zaczęło maleć. Ostatni rozkładowy lot w USA miał miejsce 11.05.1967 r. Był to również ostatni w USA rozkładowy lot samolotu pasażerskiego z silnikami tłokowymi. W 1978 r. ostatni egzemplarz został skreślony ze służby w USAAF.

W Polsce.

Od drugiej połowy 1944 r., polscy lotnicy ferry po dostarczeniu samolotów do Wielkiej Brytanii, drogę powrotną do Kanady odbywali grupowo na pokładach, m.in. amerykańskich samolotów transportowych Lockheed C-69 ”Constellation” z US Air Transport Service.

Na samolotach Lockheed "Constellation" latali również Polacy, byli lotnicy Polskich Sił Powietrznych w Wielkiej Brytanii, m.in.:
- Andrzej F. K. Jeziorski w czasie II wojny światowej walczył w składzie 304 Dywizjonu Bombowego "Ziemi Śląskiej im. Ks. Józefa Poniatowskiego". Po wojnie pozostał w Wielkiej Brytanii, gdzie pracował jako pilot m.in. w liniach lotniczych British Airways. Tam latał samolo­tami Lockheed "Constellation" oraz Bristol 175 "Britannia", Po ukończeniu kursu pilotów w Seattle zasiadał za sterami samolotów Boeing 737, a następnie Boeing 707-320 Intercontinental. Karierę pilota komunikacyj­nego za­kończył w 1982 r.,
- Kazimierz Sztajer, polski lotnik, major Polskich Sił Powietrznych w Wielkiej Brytanii, od 1958 r. pracował w kanadyjskich liniach lotniczych Nordair. Latał tam, m.in. na samolotach Lockheed L-1049 "Super Constellation" i Boeing 737. Podczas wojny w Biafrze kanadyjska chrześcijańska organizacja Canairelief zakupiła stare samoloty Nordairu i wykorzystywała je do transportu pomocy humanitarnej. Kazimierz Szrajer wraz z innymi lotnikami Nordair zgłosił się do tych lotów. Latając z Wyspy Świętego Tomasza na improwizowany pas startowy koło Uli, dostarczał cenną pomoc Biafrańczykom. Teren był patrolowany przez nigeryjskie myśliwce i w każdej chwili mógł nastąpić atak, więc światła lotniska zapalano w ostatniej chwili przed lądowaniem. Raz przez pomyłkę został niecelnie ostrzelany przez Biafrańczyków. Łącznie w październiku 1969 roku wykonał 36 lotów, po czym powrócił do Kanady. W 2012 r. dwa samoloty "Super Constellation", na których latał, wciąż stały na lotnisku na Wyspie Świętego Tomasza.

Konstrukcja:
Załoga: L-049- 4 plus 2(4) osoby, pasażerów- 60-81, L-1049G załoga- 5 osób, pasażerów- 62-95, max- 109.

Napęd- 4 silniki:
- L-049- Wright R-3350-745C18BA-1 o mocy 1618 kW (2200 KM) każdy,
- L-649- Wright R-3350-749C18BD o mocy 1865 kW (2500 KM) każdy,
- L-1049 ” Super Constellation”- Wright R-3350-749C18BD o mocy 1865 kW (2500 KM) każdy,
- L-1049C ” Super Constellation”- Wright R-3350-87TC18DA-1 o mocy 2425 kW (3250 KM) każdy,
- L-1049G ” Super Constellation”- turbośmigłowe Wright R-3350-972TC18DA-3 o mocy 2536 kW (3400 KM) każdy,
- L-1649A ”Starliner”- turbośmigłowe Wright R-3350-988TC18EA12 ”Turbo Cyclone” o mocy 2536 kW (3400 KM) każdy.

Dane techniczne L-049 (wg [2]):
Rozpiętość- 37,49 m, długość- 29,03 m, wysokość- 7,21 m, powierzchnia nośna- 148,2 m².
Masa własna- 22404 kg, masa całkowita max- 39122 kg.
Prędkość przelotowa- 546 km/h, prędkość ekonomiczna- 507 km/h, pułap- 7710 m, zasięg- 3685 km, zasięg max- 6430 km.