Zborowski rotodyna, 1915

Projekt rotodyny pionierskiej. Polska / Rosja.
W dniu 22.10.1915 r. Grzegorz Zborowski zwrócił się do ministra wojny z prośbą o pomoc w realizacji projektu aparatu latającego, który może być przydatny dla walki z wrogiem Ojczyzny.

Pracował nad nim, nie dys­ponując ani odpowiednimi środkami finansowymi, ani wykształceniem. Utrzymywał swe prace w tajem­nicy, ale doszedł do wniosku, że nie jest w stanie sa­modzielnie zrealizować idei swego aparatu latającego. Zwrócił się z prośbą do gubernatora, ale ten nie odpowiedział. W prośbie, adresowanej tym razem do ministra wojny, pisze o swym projekcie, że gdyby go udoskonalono, to jego aparat latający mógłby starto­wać pionowo, latać we wszystkich kierunkach, poru­szać się w powietrzu, na lądzie i w wodzie. Deklaro­wał gotowość przybycia do Petersburga- nie bacząc na brak środków, by osobiście przedstawić projekt.

Pismo Zborowskiego trafiło do Oddziału Wyna­lazków Głównego Zarządu Wojskowo- Technicznego (GWTU) Ministerstwa Wojny, który 5.12.1915 r. poprosił go o przesłanie szczegółowego opisu projektu z rysunkami lub modelami.

Zborowski odpowiedział 14 grudnia. Miast opisu ograniczył się do podania ogólnej idei aparatu latającego swego pomysłu, ale dołączył do tego kilka ry­sunków z objaśnieniami, ogólnych szkiców ukazują­cych widoki aparatu z boku i z góry oraz jego pod­stawowych elementów- kadłuba w formie łodzi (z podwoziem kołowym), wirnika nośnego z łopatami, śmigła ciągnącego, płata nośnego, sterów kierunku i wysokości.

Pozwala to odtworzyć ogólny schemat aparatu la­tającego Zborowskiego. To rotodyna- fuzja śmigłowca z płatowcem, z wirnikiem nośnym do lotu pionowego i śmigłem ciągnącym do lotu poziomego, o napędzie z silnika spalinowego, benzynowego, zdolna do ruchu na lądzie, w wodzie i w powietrzu, a jak pisze wynalazca- wznosząca się w powietrze pionowo, bez rozbiegu, zawisająca w powietrzu, w razie zaś awarii wirnika łagodnie opadająca, jako że wirnik dzięki dużej powierzchni łopat pełni w tym przypadku rolę spadochronu. Płat nośny utrzymuje aparat wlocie poziomym. Zborowski podnosił rów­nież ideę wprowadzenia silnika działającego wskutek eksplozji dynamitu lub prochu.

GWTU negatywnie ocenił projekt i wniosek Zbo­rowskiego o udzielenie mu pomocy. W uzasadnieniu decyzji z 7.01.1916 r. podkreślił, że oprócz ogólnie formułowanej idei użycia wirnika nośnego o szczególnej konstrukcji i silnika pracującego wskutek eksplozji materiału wybuchowego oraz kilku szkiców Zborowski nie przedstawił żadnej propozycji tech­nicznej.

Poruszył tym wynalazcę, który 12.01.1916 r., prosząc o zwrot projektu oraz rysunków i załą­czając opłatę skarbową w postaci znaczków za 50 kop., wyrażał przekonanie, że jego idea jest w pełni realna i można ją wdrożyć kosztem ledwie kilku ty­sięcy rubli. Komitet Techniczny pominął milczeniem zawartą przy tym ponownie prośbę o udzielenie Zbo­rowskiemu pomocy finansowej na realizację projektu aparatu przemieszczającego się po wodzie, ziemi i w powietrzu i zwrócił mu nadesłane wcześniej mate­riały.

Źródło:

[1] Januszewski S. "Pionierzy. Polscy pionierzy lotnictwa 1647- 1918. Tom 1". Fundacja Otwartego Muzeum Techniki. Wrocław 2017.
[2] Januszewski S. "Tajne wynalazki lotnicze Polaków: Rosja 1870-1917". Wydawnictwo: Oficyna Wydawnicza Politechniki Wrocławskiej. Wrocław 1998.
blog comments powered by Disqus