Tobiański balon- pociąg, 1894
Opracowano system komunikacji powietrznej z użyciem cylindrycznego balonu, przemieszczanego względem ziemi, na odpowiednim torowisku. Siła wyporu balonu, wykonanego z aluminium, równoważy jego ciężary, a gondola pasażerska czy towarowa ściśle łączy się z powłoką gazową. W osi podłużnej balonu, z przodu i z tyłu, umieszczono śmigła napędzane silnikiem spalinowym lub elektrycznym (na dynamo umieszczone w gondoli). Przemieszcza się on, tuż nad ziemią, wzdłuż określonej trasy, ślizgając się po torowisku, które tworzą szyny obejmujące balon z boków.
W innej wersji, balon pozbawiony zespołu śmigłowego, napędzany jest kołami (na osiach pionowych, umieszczonymi po bokach), wprawianymi w ruch obrotowy pracą silników i działającymi przez tarcie o balon, poruszający się wzdłuż obejmujących go szyn. By utrzymać stałą wartość siły wyporu i pozycję statku na torowisku, w gondoli umieszczono zbiornik z balastem wodnym. Zwiększanie udźwigu statku eliminuje odpowiednią ilość wody, zmniejszanie pociąga za sobą jej uzupełnianie. Operacji tej dokonuje się na stacjach rozmieszczonych na trasie- w sposób automatyczny. Pasażer, wchodzący na pokład i oddający bilet, jest ważony a równocześnie oddawany ekwiwalent wody. Przy opuszczaniu statku balast jest z kolei automatycznie uzupełniany.
Stacje komunikacji pasażerskiej pełnią rozliczne funkcje. Dysponują urządzeniami zabezpieczenia ruchu (zbiorniki wody, wytwornice gazu lub ciepłego powietrza, itp.) i obsługi pasażerskiej.
W latach 1894 / 1895 prasa belgijska poświęciła pomysłom Tobiańskiego wiele uwagi, zwłaszcza jego idei budowy i ekspozycji balonu- pociągu i dworca komunikacji balonowej na Wystawie Powszechnej w Amsterdamie 1896 r., który to pomysł wynalazca pragnął zrealizować. Służyć miał obsłudze ruchu pasażerskiego terenów wystawowych i stać się clou ekspozycji. Wizja Tobiańskiego znalazła wielu entuzjastów i niemniej wielu krytyków. W efekcie organizatorzy Expo 1896 oferty wynalazcy nie podjęli.
Źródło:
[1] Januszewski S. "Pionierzy. Polscy pionierzy lotnictwa 1647- 1918. Tom 1". Fundacja Otwartego Muzeum Techniki. Wrocław 2017.[2] Januszewski S. "Wynalazki lotnicze Polaków 1836- 1918". Fundacja Otwartego Muzeum Techniki. Wrocław 2013.