M. W., 1891

Balon wolny. Niemcy.
Kosz balonu M. W. - na wysięgniku zamontowany jest psychrometr. (Źródło: "Wikimedia Commons").
Pod koniec lat 1880- tych berlińscy meteorolodzy Wilhelm von Bezold i Richard Assmann zdali sobie sprawę, że aby w dogłębny sposób zrozumieć pogodę parametry fizyczne, takie jak temperatura, ciśnienie i wilgotność, należy mierzyć się nie tylko na poziomie ziemi, ale także w górnych warstwach atmosfery. 2.06.1888 r. w swoim przemówieniu na temat znaczenia żeglugi powietrznej dla meteorologii, Bezold przedstawił na forum Niemieckiego Stowarzyszenia na rzecz Promowania Żeglugi Powietrznej (Deutschen Vereins zur Förderung der Luftschifffahrt) pomysł ambitnego programu badawczego. Assmann, prezes Stowarzyszenia od 1889 r., stał się organizatorem berlińskiej aeronautyki naukowej. Początkowo jednak brakowało środków na zakup odpowiedniego balonu. Assmann starał się zebrać fundusze prywatne od wybitnych członków Stowarzyszenia, któremu nie udzielono państwowego wsparcia.

W 1891 r. dyrektor zarządzający dziennika Berliner Börsen-Zeitung Kurt Killisch-Horn, podarował Stoważyszeniu balon M. W. Jego nazwa była skrótem żartobliwego hasła Machen wir, popularnego wówczas w Berlinie. Balon został zbudowany wg projektu Hansa Grossa, oficera Berliner Luftschifferabteilung (Berliński Oddział Sterowców) i późniejszego konstruktora sterowców wojskowych typu Gross-Basenach.

Balon miał pojemność 1180 m³. Konstrukcja kosza uwzględniała specjalne wymagania meteorologów. Zamontowano wysięgnik, za pomocą którego można było zmierzyć temperaturę na zewnątrz kosza. Dzięki temu pomiar nie był zakłócany ciepłem ciał załogi lub odbitymi przez kosz promieniami słonecznymi.

Oprócz prywatnych lotów właściciela, w okresie od stycznia do listopada 1891 r. wykonano balonem M. W. pięć lotów badawczych. Ponieważ balon był stosunkowo ciężki, nie można było osiągnąć dużej wysokości. Wyniki obserwacji były zatem stosunkowo skromne w porównaniu do późniejszych lotów balonami Humboldt i Phönix. Richard Assmann uważał loty balonem M. W. za loty doświadczalne, które pozwoliły przede wszystkim udoskonalić metody obserwacji i zdobyć doświadczenia w użytkowaniu instrumentów pomiarowych, szczególnie psychrometru aspiracyjnego, który właśnie opracował we współpracy z Hansem Bartschiem von Sigsfeldem.

W trzecim locie badawczym jako obserwator wziął udział Joseph Arthur Berson, który w późniejszych latach stał się wybitnym pilotem balonowym i pionierem badań meteorologicznych prowadzonych w górnych warstwach atmosfery. W czwartym locie uczestniczył dyrektor amerykańskiego Obserwatorium Blue Hill, który w 1894 r. rozpoczął sondowanie atmosfery za pomocą latawców meteorologicznych. Podczas piątego lotu badawczego (27.11.1891 r.) balon uległ uszkodzeniu i został skasowany.

W Polsce.

W lotach balonem M. W. uczestniczył Joseph Artur Stanisław Berson (1859-1943)- aerolog i fizyk niemiecki, żydowsko- polskiego pochodzenia, urodzony w Nowym Sączu w Galicji. Od 1890 r. działał w Kró­lewskim Instytucie Meteorolo­gicznym w Berlinie. Począwszy od 1888 r. odbył wiele lotów balo­nowych (do 1910 r. ponad 100), prowadząc badania atmosfery i ustanawiając szereg rekordów.

Źródło:

[1] Januszewski S. "Pionierzy. Polscy pionierzy lotnictwa 1647- 1918. Tom 1". Fundacja Otwartego Muzeum Techniki. Wrocław 2017.
[2] M. W. – Wikipedia.

blog comments powered by Disqus