Użytkownicy (część I)

Użytkownicy (ciąg dalszy).

- Madagaskar- niewielka formacja myśliwska została utworzona dzięki radzieckim i północnokoreańskim dostawom. Było to 12 samolotów MiG-21 bis, których dostawa została zrealizowana w 3 par­tiach (po 4 egz.) w latach 1978- 1982. Wg innych źródeł- było to ok. 12 egz. MiG-21PFM, między nimi 4 to MiG-21FL. Choć jej personel składał się wyłącznie z rdzennych mie­szkańców wyspy wiadomo, że za sterami MiG-ów zasiadali od czasu do czasu piloci rosyjscy i koreańscy. W 1995 r. z 12 pozostało już tylko 8 samolotów. Do 1999 r. rozbiciu uległy co najmniej 2 MiG-21 bis. Powszechne po rozpadzie ZSRR kłopoty z uzyskaniem części zamiennych do MiG-21 prak­tycznie uniemożliwiają regularną eksploatację tych samolotów w Wojskach Lotniczych Madagaskaru,

- Mali- w ramach dostaw radzieckich, po sześciodniowej wojnie z Burkina Faso, lotnictwo Mali otrzymało kilkanaście MiG-21MF (wg [10]- lotnictwo Republiki Mali w 1986 r. otrzymało 14 egz. MiG-21MF i 2 egz. MiG-21UM) celem wzmocnienia sił jednostki myśliwskiej. W połowie lat 1990- tych tylko 5 z nich pozostało sprawnych. Do 2000 r. prawdo­podobnie wszystkie one zostały wycofane z eksploatacji,

- Mongolia- Mongolskie Ludowe Siły Powietrzne nie stanowiły osob­nego rodzaju sił zbrojnych i były podporządkowane armii. Pierwsze MiG-21PFM otrzymały znaki mongol­skich sił zbrojnych w 1979 r. Wszystkie- za­pewne 12 egz. zgrupowano w jednej jednostce lotniczej w pełni podległej stacjonującym w Mongolii (będącej strefą buforową pomiędzy ChRL i ZSRR) siłom radzieckim. Istnieje domniemanie, iż liczba mongolskich MiG-21 mogła nawet osiągać 36 egz., włącznie z 3 egz. MiG-21UM otrzymanymi w 1983 r. Wraz z wycofaniem Wojsk Radzieckich i ich nowoczesnych samolotów wojskowe lotnictwo mongolskie przestało egzystować. Kolejne cięcia w budżecie obron­nym spowodowały, że kilkanaście MiG-21 pozostających w kondycji lotnej, ocalałych z wypadków i nie zniszczonych niskim poziomem kultury technicz­nej, zostało latem 1993 r. zakonserwowanych i zmagazynowanych na lotnisku w Ułan Bator. (Wg [10]- pod koniec lat 1960- tych  Mongolia otrzymała prawdopodobnie 14 egz. MiG-21PFM. Samoloty operowały z tomiska Ułan Bator, a personel składał się w części z instruktorów radzieckich. Na początku lat 1990- tych Mongolia miała tylko 5 spraw­nych MiG-21. Do końca lat 2000- tych zostały wycofane z użytkowania),

- Mozambik- wg [10]- pierwsze dostawy MiG-21 do Mozambiku obejmowały kilkadziesiąt samo­lotów w wersjach MiG-21 F-13 i MiG-21PFM zakupionych w latach 1960- tych. Znaczną dostawę MiG-21MF zrealizowano w następnej dekadzie, a w 1982 r. dostarczono ok. 50 egz. MiG-21 bis. W 1990 najprawdopodobniej 100 samolotów MiG-21 znajdowało się na uzbrojeniu pułków myśliwskich. Ok. 2000 r. w służbie znajdowało się w przybliże­niu 20 egz. MiG-21 bis. Wg innych źródeł- lotnictwo tego kraju nigdy nie miało własnych MiG-21, choć według pewnych danych samoloty tego typu pilotowane przez pilotów NRD-owskich i kubańskich operowały z lotnisk Beira i Nacala. Wszystkie one były wy­korzystywane do zwalczania partyzantki RENAMO (port. Resistência Nacional Moçambicana- Narodowy Ruch Oporu Mozambiku),

- Myanmar (Birma)- w 1990 r. złożono w Chinach zamówienie na mieszaną dostawę liczącą 36 egz. F-7M i F-6, jednak brak informacji o jego realizacji. Wiadomo, iż 6 egz. FT-7M zostało dostarczonych pod koniec 1994 r.,

- Nigeria- w 1975 r. otrzymała 25 egz. MiG-21MF i MiG-21UM, z których 17 było używanych operacyjnie jeszcze w 1985 r. Wówczas złożono zamówienie, prawdopodobnie przyjęte, na kolejne 12 egz. MiG-21MF i 6 egz. MiG-21UM. (Wg [10]- prawdopodobnie w latach 1975 - 1982 do Nigerii trafiły 22 egz. MiG-21MF, 26 egz. MiG-21 bis i 6 egz. MiG-21UM. Dane te mogą być jednak obarczone dużym błędem. Trwająca od 30 lat wojna domowa całkowicie zrujnowała lotnictwo tego kraju, stąd prawdopodobnie do końca lat 1990- tych zakończono eksploatację samolotów MiG-21),

- NRD (Niemcy)-  samoloty MiG-21 pierwszej generacji dotarty do NRD w 1962 r. i dotrwały w służbie czynnej aż do 1985 r. Pierwszy start samolotu MiG-21F-13 z terytorium NRD, pilotowanego przez  Niemca, odbył się 20.06.1962 r. W sumie dostarczono Niemcom 50 samolotów tego typu, które zasiliły pułki: JG-8, JG-3, JG-9, TAFS-47 i FAG-15. Doboro­wa jednostka- JG-8- 10.12.1964 r. jako pierwsza otrzymała kolejne samo­loty, tym razem wersji MiG-21PF (samolot 76). Kolejne jednostki otrzymywały samo­loty tej wersji od października 1964 r. do maja 1965 r. Ogółem dostarczono ich ok. 35 egz. Następnie w 1966 r. wprowadzono MiG-21PFM. Warto przy tym odnotować, że w NRD były one znane jako MiG-21SPS. Większość z 75 dostarczonych MiG-21SPS przystosowano do przenoszenia zasobników GP-9. Wersja ta znana była w NRD jako MiG-21SPS-K (gdzie "K" oznaczało kanone- czyli działko). Wariant szkolny MiG-21U został dostarczo­ny do NRD w 1965 r., a jego nowsza odmiana MiG-21US w latach 1968- 1970. Kolejna wersja szkolna MiG-21UM została dostarczona w latach 1971- 1974. Prawie wszystkie dwumiejscowe MiG dotrwały do 1990 r. 65 egz. MiG-21M przybyło do NRD w 1968 r. Trzynaście z nich zmodyfikowano wyposażając w kamerę AFA-39 dostosowując do roli samolotu rozpoznaw­czego. Samoloty te stanowiły przede wszystkim wyposażenie pułku JG-7. Od 1972 r. do pułków JG-1 i JG-3 dostarczono kolejną wersję MiG-21MF. W 1975 r. kolejne 50 egz. MiG-21bis zostało wpro­wadzonych do uzbrojenia JG-9 i JG-8. W 1990 r. samoloty myśliwskie MiG-21 różnych wersji stanowiły wyposa­żenie następujących pułków: JG-1 "Fritz Schm",  JG-2 "Juri Gagarin", JG-3 "Wladimir Komarow", JG-7 "Wilhelm Piec", JG-8 "Hermann Matern", JG-9 "Heinrich Rau", FAG-15 "Heinz Kapelle", AFS-47 i Taktische Aufklarungsfliegerstaffel 87. Po połączeniu Niemiec samoloty otrzymały nowe znaki rozpoznawcze i numery taktyczne rozpoczynające się od cyfr: 22+00 (MiG-21SPS, MiG-21SPS-K, MiG-21M), 23+00 (MiG-21MF, MiG-21U, MiG-21UM) i 24+00 (MiG-21bis, MiG-21US). Samoloty tego typu zostały wycofane z użycia w pierwszej kolejności. Według nie potwierdzo­nych doniesień pewna ich liczba w wersji MiG-21bis i MiG-21UM trafiła nie­legalnie do Chorwacji,

- Pakistan- z powodu embarga na dostawy samolotów General Dynamics F-16A ”Fighting Falcon” do Pakistanu zdecydowano się w 1985 r. na zakup znanego i cenionego w tym kraju samolotu MiG-21,  jednak produkcji chińskiej. Ilość zmian wprowadzonych zgodnie z życzeniem zamawiają­cego w stosunku do wyjściowego projektu F-7M "Airguard" spowodowała, że nowa odmiana otrzymała nową nazwę F-7P "Skybolt". Pierw­sze 20 samolotów dostarczonych w lipcu i sierpniu 1988 r. zasiliło 20 Dywizjon. Funkcjonował on jako jednostka bojo­wa, a ponadto szkolił pilotów innych jednostek na F-7P do połowy 1991 r., kiedy obowiązek ten przejął 25 Dywizjon. W 1989 r. otrzymano kolejną dostawę samolotów, tym razem po dalszych modyfikacjach nazwanych F-7MP, które wcielono do 18 Dywizjonu Pośród 75 dostarczonych wówczas maszyn 15 było w wersji dwumiejscowej FT-7P. Trzecią jednostką jaka otrzymała nowe myśliwce był 2 Dywizjon. Jego eskadra B eksploatowała Lockheed T-33 "Shooting Star" w roli samolotów szkol­nych i holowników celów, zaś eskadra A (były 19 Dywizjon) po wyposażeniu w F-7 i uzyskaniu gotowości bojowej została przeniesiona do pierwszej linii. Czwartym użytkownikiem F-7 w Pakistanie stał się 19 Dywizjon (dawniej 25), który pełnił rolę zaplecza szkoleniowego dla jednostek bojowych. W tym celu posiadał aż 7 egz. FT-7 (pozostałe dywizjony tylko po 2) przy całkowitym stanie 20 egz.,

- Rumunia- w październiku 1962 r. do Rumunii dostarczone zostały pierw­sze 12 myśliwców MiG-21F-13. Druga partia, 10 MiG-21F-13 dotarła do Rumunii w 1963 r. Weszły na uzbrojenie 91 PLM, 57 PLM i 86 PLM. Pomimo, iż MiG-21F-13 stanowił niewątpliwie nową jakość w rumuń­skim lotnictwie, to jednak nie posiadał radaru. W 1964 r. podjęto więc decyzję o wpro­wadzeniu do służby kolejnych samo­lotów, tym razem w wersji MiG-21PF, wyposażo­nych w radar RP-21. Pierwsza dostawa 14 egz. MiG-21PF dotarła do Rumunii w styczniu 1965 r. W lipcu 1965 r. dotarła druga partia- aż 24 myśliwce. W rumuńskiej służbie MiG-21PF otrzymał lokalne oznaczenie MiG-21RFM. W latach 1965- 1968 dostarczono 7 egz. szkolno- bojowych MiG-21U. W międzyczasie do służby wprowadzono kolejną bojową wersję MiG-21PFM. W 1966 do Rumunii dotarło 13 myśliw­ców tej wersji, a kolejną partię składającą się również z 13 samolotów, przejęto do uzbrojenia w latach 1967- 1968. Samoloty te znane są w Rumunii pod oznaczeniem MiG-21RFMM. W 1968 r. do służby weszła wersja rozpoznawcza MiG-21R. Do 1975 r. dostarczono 10 egz., które oznaczono w Ru­munii jako MiG-21C. W latach 1969- 1970 zakupiono 10 samolotów dwumiejscowych MiG-21US. W 1969 r. do Rumunii dostarczono pierwsze partię 17 MiG-21M. Dostawy kontynuowano w 1970- w dwóch partiach dostarczo­no 43 myśliw­ce. W 1972 do służby weszły pierwsze egzempla­rze MiG-21MF (11 egz.), natomiast w latach 1973- 1975 dostarczono aż 61 egz. Wraz z przejęciem samolotów nowszych wersji, w 1976 r. ze służby wycofano całkowicie wszystkie myśliw­ce MiG-21F-13, które następnie przez jakiś czas służyły za pomoc szkoleniowa. Równocześnie z wprowadzaniem do służby myśliw­ców MiG-21M/MF zaistniała potrzeba zakupu równie nowoczesnej, dwumiejscowej wersji samolotu. W latach 1972- 1980 dotarło do Rumunii 26 samolotów MiG-21UM. W 1976 r. na mocy zawartego z ChRL porozu­mienia, grupa chińskich inżynierów przebywała przez tydzień w Rumunii, gdzie prowadziła badania jednego z rumuńskich MiG-21MF. Chiń­scy specjaliści znaleźli się w Rumuni dlatego, że po gwał­townym ochłodzeniu stosunków na linii Moskwa- Pekin przerwano dostawy radzieckiego uzbrojenia do Chin. Dzięki rumuńskiej uprzejmości mogli dogłębnie przejrzeć udostępniony im egzemplarz i sko­piować zastosowane w nim rozwiązania techniczne. Po tym incydencie władze radzieckie już nie zgodziły się na sprzedaż najnowszych MiG-21bis. Na początku lat 1990- tych Rumunia wycofała przestarzałe MiG-21U i w ich miejsce wprowadziła do służby niewielką liczbę, pochodzących z wyposażenia armii byłej NRD- MiG-21UM. Samoloty te były ostatnimi MiG-21, które weszły do służby w rumuńskim lotnictwie. W tym sa­mym mniej więcej czasie ze służby wycofano pozostające jeszcze w użyciu MiG-21PF. Pierwszy seryjnie zmodernizowany samolot MiG-21 "Lancer" został przyjęty do uzbrojenia 25.03.1997 r., w maju tego samego roku 95 Grupa Myśliwska została całkowicie przezbrojona w nowe myśliwce. Do stycznia 2000 r. samoloty "Lancer" trafiły na uzbrojenie kolejnych Grup Myśliwskich: 86., 93., i 71. W czasie, gdy do jednostek dostarczano kolejne samoloty, w 1998 r. rozwią­zano latającą na rozpoznawczych MiG-21C(R) 31 Eskadrę, a wszystkie pozostające w jej wyposażeniu samoloty wycofano ze służby. Ostatnie niezmodernizowane MiG-21 używane były w 91 Bazie Powietrznej, aż do jej zamknięcia w 2002 r. Wszystkie będące w jej wyposażeniu samoloty MiG-21 wycofano następnie ze służby. Lotnictwo rumuńskie otrzymało łącznie 114 samolotów "Lancer",  tym 75 w wersji "A", 14 w wersji "B" i 25 w wersji "C". Ostatni z nich- "Lancer A" został oblatany 16.04.2003 r. Od momentu przezbrojenia w Lancer pierwszej jednostki, samoloty te stały się częstym gościem na zagranicznych lotniskach wojskowych, gdzie brały udział w różnych ćwiczeniach, tak pod auspicjami programu Partnerstwo dla Pokoju, jak i NATO, do którego Rumunia dołączyła w maju 2004 r. W latach 1999- 2010 utracono jednak aż 11 samolotów "Lancer", czyli 10% stanu posiadania zmodernizowanych MiG-21,

- Słowacja- po podziale Czechosłowacji na dwa niepodległe pań­stwa, słowackie lotnictwo wojskowe otrzymało 49 egz. MiG-21MF, 11 egz. MiG-21UM, 2 egz. MiG-21US oraz 8 rozpoznawczych MiG-21R. Na terenie Słowacji znajdowała się też nieznana liczba zakonserwowanych MiG-21F-13, MiG-21PF i MiG-21U, które nie zo­stały włączone do sił powietrznych. Pod koniec 1995 r. na stanie wojsk lotniczych figurowało 45 egz. w wersji MiG-21MF, 10 egz. MiG-21UM i 2 egz. MiG-21US,

- Somalia- po objęciu władzy w państwie przez gen. Mohammed Siad Barre w 1969 r. So­malia rozpoczęła tworzenia lotnictwa wojskowego przy współpracy in­struktorów z Kuby i ZSRR. W początku 1974 r. do Somalii trafiło ok. 30 egz. MiG-21MF oraz kilka MiG-21UM, tworząc pułk myśliwski. Wg innych źródeł- liczba dostarczonych myśliwców wynosiła ok. 40 egz., plus przynajmniej 8 samolotów treningowych. Była to jedyna dostawa tych samolotów do Somalii. W 1978 r. państwo zerwało współpracę z ZSRR, co miało negatywnie wpły­nęło na dalszą eksploatację somalijskich MiG- ów. Nieznana ich liczba została utracona podczas konfliktu granicznego z Etiopią w lalach 1977- 1978. Jeden został utracony w katastrofie 28.10.1985 r. W 1990  r. sprawnych było 6 MiG-21MF i 2 MiG-21UM. Wojna domowa i postępujący rozkład państwa po 1990 r. praktycznie zrujnował lotnictwo wojskowe tego kraju. Praw­dopodobnie wszystkie stacjonujące tam MiGi-21 zostały już wycofane z użytkowania bądź zniszczone,

- Sri Lanka- po 2.01.1991 r. piloci ze Sri Lanki odbyli trening w Pakistanie, przygotowując się do przejęcia swych najnowszych samolotów myśliwskich. W lipcu 1991 r. 5 Dywizjon Odrzutowców otrzymał cztery F-7B i jednego FT-7. Istnieje przypuszczenie, że samoloty były używane bojowo przeciwko partyzantom tamilskim, jednak szczegółów operacji brak. W literaturze spotyka się również oznaczenie cejlońskich samolotów symbolem F-7BS,

- Sudan- w 1967 r. Sudan zaprzestał zakupów sprzętu wojskowego w Wielkiej Brytanii i zmienił swe zainteresowania kierując je w stronę Moskwy. Pierwsza dostawa radzieckiej broni do tego kraju miała miejsce w 1968 r. i obejmowała także samoloty transportowe. Na początku łat 1970- tych Sudan otrzymał 18 egz. MiG-21MF i dwa MiG-21UM, które weszły na wyposażenie jedynej eskadry obrony powietrznej (wg [10]- w 1970 r. zakupiono 18 egz. MiG-21PFM oraz 4 egz. MiG-21US, a w następnych latach 20 egz. MiG-21M i MiG-21MF). Jak się ocenia, w 1978 r. w przybliżeniu tylko połowa z nich była w zadowalającym stanie technicznym. W tym samym okresie ponownie zaczęto kupować samoloty produkcji chińskiej i zachodniej, w tym pewną liczbę F-7M. Walka z opozycją, która w latach 1980- tych przerodziła się w regularną wojnę domową, pochłonęła niemal całą flotę powietrzną. W 1990 r. pozostało w służbie 8 MiG-21PFM i 4 MiG-21US. Nie­znane są losy sudańskich MiG-21MF. W ciągu kilku następnych lat z. powodu braku części i zakończenia resursów eksploatację MiG-21 definitywnie zakończono,

- Syria- pierwsza partia MiG-21F-13 została sprowadzona do Syrii w połowie lat 1960- tych i do wybuchu Wojny Sześciodniowej zdołano wyposażyć w nie jeden pułk składający się z trzech eskadr (prawdopodobnie 36 samolotów plus rezerwa). (Wg [10]- dostawy MiG-21 do Syrii rozpoczę­ły się w 1966, r. i w ciągu dwóch lat dostarczono ok. 40 egz. MiG-21 F-13, 125 egz. MiG-21PF i MiG-21PFM oraz niewielką licz­bę samolotów szkolno- bojowych). Pierwszy samolot MiG-21 lotnictwo syryjskie utraciło już w 1966 r.- padł ofiarą izraelskiego Dassault-Breguet "Mirage III", a kilka dalszych jeszcze w tym samym roku. W 1967 r. Syria uwikłała się w wojnę arabsko- izraelską. W kwietniu 1967 r. co najmniej sześć MiG-21F-13 zostało ze­strzelonych przez samoloty izraelskie. Do końca lat 1960- tych lotnictwo syryjskie utraciły w niej 15 MiG-21. Od połowy 1968 r. Związek Radziecki, niejako refundując wojenne straty, ponownie zaczął dostarczać Syrii samoloty MiG-21, w tym wersji MiG-21PF. Mimo ciężkich strat w lalach 1969- 1971, liczba MiG-21 w lotnictwie syryjskim stopniowo rosła i w 1973 r. osiągnęła poziom ok. 100 egz., z czego część w wersji MiG-21MF. Syryjskie MiG-21 nadal brały udział w lokalnych konfliktach. Wojna z Izra­elem i interwencja wojskowa w Libanie pochłonęła na przestrzeni lat 1970- 1982 ok. 52 MiG-21. Dzięki radzieckim dostawom lotnictwo syryjskie nie przestało istnieć podczas i po wojnie  w 1973 r. Dotkliwe straty były przyczyną przekazania Syrii w 1973 r. używanych MiG-21 przez armie Polski (12 egz.), NRD (12 egz.), Węgier (11 egz.), CSRS (8 egz.). Najprawdopodobniej trafiły do Syrii również MiG- i z niektórych państw arabskich. (Wg [10]- łącznie na stanie Syryjskich Wojsk Lotniczych w 1985 r.  znajdowało się 310 egz.MiG-21). W 1989 r. przybyły na Bliski Wschód dwa kompletne dywizjony MiG-21 bis (82 samoloty plus rezerwa) podnosząc łączną liczbę MiG-21 w Syrii do 225  samolotów bojowych i ok. 20 szkolnych. (Wg [10]- dostarczono 100 egz. MiG-21MF (od 1973 r.) i 75 egz. MiG-21 bis (w 1981 r.), 8 egz. MiG-21R. oraz ok. 25 egz. MiG-21UM). W 1990 r. Sy­ria eksploatowała 245 egz. MiG-21PF, MiG-21MF, MiG-21bis i 22 egz. MiG-21UM. W 2000 r., pomimo modernizacji syryjskiego lotnictwa w latach 1990- tych (zakup samolotów Mikojan MiG-29 i Suchoj Su-24), w służbie pozostawało nadal w przybliżeniu 200 egz. MiG-21,

- Tanzania- jeden z pierwszych nabywców myśliwców F-7 (pod koniec lat 1960- tych), otrzymał 15 egz., z których 4 utracono w wyniku wypadków,

- Uganda- po zamachu stanu w 1966 r. i proradzieckich koneksjach ugandyjskiego rzą­du, kraj ten otrzymał nieznaczny pomoc wojskową, m.in. w postaci MiG-21 F-13.  W następnej dekadzie Uganda zakupiła ok. 25 egz. MiG-21MF oraz kilka MiG-21UM. Prawdopodobnie większość z nich została zniszczona podczas agresji tanzańskicj w 1979 r. oraz wojskowego zamachu stanu w 1985 r. Na początku lat 1990- tych. pozostało w służbie ok. 10 egz. (wg innych źródeł- 5 egz.). W latach 1998- 2000 ostatnie 5 do 7 MiG-21MF zostało definitywnie wycofanych i latem 2000 Uganda zmuszona była kupić 6 używanych MiG-21 bis i MiG-21UM. W 2000 r. część samolotów była modernizowana w zakładach Elbit w Izraelu,

- Ukraina- samoloty MiG-21 były jednymi z najstarszych samolotów myśliwskich nowo powstałego lotnictwa ukraińskiego. W chwili uzyskania niepodległości kraj ten miał oficjal­nie 317 samolotów tego typu. Około 50 z nich pozostawało na stanie szkoły lotniczej w Czerni­chowie i 812 Pułku Myśliwskiego w Kuryłówce. Nieliczne pojedyncze egzemplarze były również w innych jednostkach. Napra­wy samolotów MiG-21 odbywały się w 117 Bazie Remontowej we Lwowie. Większość wycofanych samolotów zgromadzono w 6221 Bazie Niszczenia Sprzętu Lotniczego. Na mocy układu o broni konwencjonalnej w Europie (CFE) wszystkie ukraińskie MiGi-21 zostały zniszczone w pierw­szej kolejności. W 1996 r. żaden samolot tego typu nie latał już w barwach Ukrainy,

- USA- uzyskały wiele samolotów MiG-21 różnymi kanałami i sposobami. W 1968 r. Izrael przekazał ex- iracki samolot MiG-21 F-13. Badania myśliwca prowadzono w pomiędzy 23.01., a 8.04.1968. Samolot był bardzo intensywnie testowany zarówno przez pilotów USAF jak i US Navy. Pod koniec lat 1980- tych został zwrócony Izraelowi,

- Węgry- były pierwszym zagranicznym użytkownikiem samolotów MiG-21: pierwszy MiG-21F-13 przybył 6.03.1960 r. W 1992 r., po rozpadzie Układu Warszawskiego, pod komendą Dowództwa Obrony pozostawało 12 pełnosprawnych MiG-21MF. W 1993 r. znajdowało się na stanie 20 egz. MiG-21MF, 30 egz. MiG-21bis i 10 egz. MiG-21UM. Choć na płytach postojowych różnych lotnisk znajdowało się szereg maszyn starszych wersji, można przypuszczać, iż nie były one utrzymywane w kondycji lotnej,

- Wietnam- pierwsze dostawy wiążą się bezpośrednio z rozpoczęciem wojny pomiędzy komunistycznym Wietnamem Północnym, a Wietnamem Południowym. Nieznana liczba MiG-21 F-13 została dostarczona do Wietnamu zimą 1965 r. Już 23.04.1966 r., znajdujące się na stanie dowodzonego przez Ho Vana 921 Dywizjonu, przeprowadziły pierwszą akcję bojową. W 1966 i 1967 r. podczas działań wojennych ze­strzelonych zostało 21 MiG-21. Nowsze wersje wprowadzono do eksploatacji zapewne dopiero w latach 1971- 1972, przy czym ich liczbę w 1972 r. szacowano na 95 egz. Bez wątpienia znalazły się wśród nich MiG-21W, stanowiące odmianę MiG-21PFM przeznaczoną do eksploatacji w warunkach klimatycznych południowo wschodniej Azji. (Wg [10]- dostarczono ok. 40 egz. MiG-21F-13, 80 egz. MiG-21PF i 10 egz. MiG-21U, a w końcu lat 1960- tych do uzbrojenia weszło ok. 80 egz. MiG-21PFM). Po 1973 r. Wietnamskie Wojska Obrony Powietrznej miały przynajmniej dwa pułki MiG-21MF (921 i 927- ok. 50 egz.) i pojedynczy pułk (935 Pułk Myśliwski) wyposażony w samoloty Northrop F-5 "Freedom Fighter" pozostawione przez USAF. Zakupione też kilkanaście treningowych MiG-21UM. Przybycie maszyn w wersji MiG-21 bis (72 egz.) podniosło łączną liczbę używanych w Wietnamie samolotów do ok. 170 (wg [10]- do ponad 200 egz. MiG-21). W 1993 r. Wietnam posiadał osiem pułków myśliwskich wyposażonych w samoloty MiG-21. Wg danych amerykańskich do końca wojny wietnamskiej (1975 r.) samoloty MiG-21 zestrzeliły większość z 33 straconych przez USAF samolotów McDonnell Douglas F-4 ”Phantom II”, kilka Republic F-105 ”Thunderchief” i ok. 5 samolotów US Navy. Straty własne wyniosły prawdopodobnie 86 samolotów MiG-21. Przez ponad 30 lat (do zakupu w 1997 r. samolotów Suchoj Su-27) MiG-21 był najbardziej nowoczesnym wietnamskim samolotem myśliwskim. Wycofywanie starszych wersji spowodowało stopniowe zmniej­szanie liczby wietnamskich MiG- ów. W 1997 r. użytkowano 124 egz. MiG-21PFM, MiG-21MF i MiG-21bis oraz kilkanaście MiG-21UM. W 2001r.  flota MiG-21 liczyła ok. 120 samolotów,

- Zambia- lotnictwo tego kraju otrzymało 16 egz. MiG-21MF oraz prawdopodob­nie 4 egz. MiG-21UM w latach 1980- 1982. 13 egz. MiG-21MF przetrwało do 1990 r. W 1994 r. tylko o siedmiu wiadomo było, że były sprawne technicznie i stacjonowały w wojskowej części międzynarodowego portu lotniczego w Lusace. W 1990 r. negocjowano zakup pewnej liczby indyjskich MiG-21FL, jednak nie wiadomo czy transakcja została sfinalizowana,

- Zimbabwe- 22 egz. F-7M i 2 egz. FT-7M zostały prawdopodobnie zakupione w 1988 r. i znalazły się w składzie 5 Dywizjonu. Prawdopodobnie były wykorzystywane bojowo, wspierając wojska Mozambiku zwalczające partyzantkę MNR. Jeden z nich został utracony w wypadku 27.02.1995 r.

Inne wersje:
Mikojan MiG-21 F/F-13
Mikojan MiG-21PF/PFM/R/S/U/US
Mikojan MiG-21SM/M/MF/SMT/UM
Mikojan MiG-21bis
Mikojan MiG-21 Modernizacje