WBS balon reklamowy Franaszek, 1938

Balon reklamowy. Polska.
Balon reklamowy Franaszek wykonany w WBS, jako reklama podczas Zawodów FIS w Zakopanem w lutym 1939 r. (Źródło: Materiał pochodzi z serwisu www.szukajwarchiwach.pl ze zbiorów Narodowego Archiwum Cyfrowego).
Wytwórnia Balonów i Spadochronów pragnąc pozyskać potencjalnych użytkow­ników propagowała stosowanie balonów na uwięzi dla celów reklamy handlowej. Akcja przynosiła dosyć mierne wyniki ograni­czając się zazwyczaj do wynajmowania ba­lonów zaporowych DCA N-NN dla unoszenia transparentów z napisami reklamowymi i okolicznościowymi.

W II  połowie 1938 r. w warszawskiej fabryce materiałów fotochemicznych J. Franaszek powstał pomysł promowania materiałów fotograficznych przy pomocy specjalnie zbudowanego balonu na uwięzi. Projekt koncepcyjny opracował Leonard Sempoliński kierownik techniczny i znany później fotografik warszawski. Powłoka z tkaniny przegumowanej miała kształt rol­ki błony zwojowej 6x9. Pod spodem zwisał trójkątny transparent z odpowiednimi na­pisami i logo firmy. Zamówienie złożono w WBS, gdzie balon został ukończony i ob­latany w listopadzie 1938 r.

Wykonanie sa­mej powłoki, pomimo jej wymyślnego kształtu nie przedstawiało trudności. Pro­blem użytkowy sprawiało natomiast zamo­cowanie uzdy pojedynczej liny uwięzi, łączącej tę liną z linami stropowymi scho­dzącymi od powłoki. Balon o tym kształcie był niestabilny i kręcił się pod wpływem wiatru dookoła osi pionowej. Zależnie od kierunku i in­tensywności obrotu balonu, przy sztywnym połączeniu uzdy z linami, mogło to dopro­wadzić do ukręcenia lub rozplecenia liny uwięzi. Dla zapobieżenia tej niebezpiecz­nej tendencji główny konstruktor WBS - inż. Józef Paczosa zaprojektował dla uzdy oryginalny przegub osiowo- kulowy pozwa­lający na swobodny obrót balonu bez naru­szenia struktury liny uwięzi. Pomysł został zgłoszony przez WBS jako wzór użytkowy do Urzędu Patentowego RP.

Balon reklamowy Franaszek zadebiu­tował publicznie podczas międzynarodo­wych zawodów sportów zimowych FIS w Zakopanem w lutym 1939 r. Impreza sta­nowiąca wówczas odpowiednik obecnej olimpiady zimowej była wielkim wydarze­niem, a firma Franaszek zapewniała jej fo­tograficzny serwis prasowy. Sam balon sta­nowił clou promocji wyrobów. Później był wielokrotnie pokazywany w stolicy z okazji imprez i świąt. Ostatni raz wystąpił w czerw­cu 1939 r. na stadionie Legii przy ul. Łazienkowskiej kiedy zerwał się z uwięzi i poszybował wy­soko przez Wisłę nad Pragę, gdzie pękł i spadł na miasto.

Szczątki nadające się do naprawy przewieziono na dziedziniec ko­misariatu policji przy ul. Jagiellońskiej. Później złożono go na strychu budynku wytwórni J. Franaszek na Woli. Spłonął ra­zem z fabryką podczas Powstania w sierp­niu 1944 r.

Dane techniczne Balon reklamowy Franaszek (wg [1]):
Długość-  12,0 m, średnica- 3,5 m, objętość 115,00 m3.
Pułap operacyjny- 30 m.

Źródło:

[1] Morgała A. "Balony specjalnego przeznaczenia". Lotnictwo z Szachownicą nr 35.
blog comments powered by Disqus