Siren C-30 "Edelweiss", 1962

Szybowiec wyczynowy klasy standard, treningowy. Francja.
Szybowiec wyczynowy klasy standard Siren C-30 ”Edelweiss”. (Źródło: archiwum).

Szybowiec wyczynowy klasy standard Siren C-30-01 „Edelweiss” (inne oznaczenie tej wersji to Siren C-30S od standard) został skonstruowany przez inż. Jean Cayla w zakładach Siren SA na początku lat 1960- tych. Został opracowany specjalnie dla pilotów fran­cuskich na Szybowcowych Mi­strzostwach Świata w Junin (Argentyna) w 1963 r. Prototyp został oblatany we wrześniu 1962 r. Po próbach fab­rycznych i państwowych szybowiec poddawany był próbnej eksploatacji w znanym francuskim ośrodku szybowcowym w Saint- Auban. Próby te wykazały dobre własności lotne i osiągi. Maksymalna doskonałość- 34 uzyskiwana była przy prędkości 95 km/h, natomiast minimalne opadanie przy prędkości 80 km/h wynosi 0,72 m/s. O zaletach tego szybowca najlepiej świadczy fakt, że podczas mistrzostw w Junin francuski reprezentant Jacki Lacheny wywalczył na nim tytuł wicemistrzowski w klasie standard.

W 1965 r. uruchomiono produkcję seryjną. Oprócz wersji standard C-30-01 szybo­wiec mógł być wykonany również w wersji C-30-02 klasy otwartej, w któ­rej wyposażony był w skrzydła o rozpiętości 18 m.

Rozwiązania konstrukcyjne szybowca były kontynuacją myśli tech­nicznej, która znalazła zastosowanie w realizacji szybowców Breguet z rodziny dziewięćsetek. Szybowiec zbudowany został z wykorzystaniem najnowszych wówczas zdobyczy technologii lotniczej, posiadał konstrukcję drewnianą z elementami kompozytowymi. Lata 1960-te to okres gdy nowe materiały kompozytowe szeroko zaczęły wypierać używane od lat drewno. W przypadku szybowca „Edelweiss” zastosowano konstrukcję skorupowo- przekładkową czyli pokrycie skrzydła sklejkowe wraz z pianką klegecel, całość grubości 8 mm. Końcówki skrzydeł oraz przód kadłuba całkowicie kompozytowe. Dla zmniejszenia oporu czołowego wprowadzono płytowe usterzenie motylkowe (systemu Rudlickiego), bez podziału na statecznik i ster (jak w myśliwcach naddźwiękowych).

W konkursie OSTIV na naj­lepszy szybowiec klasy standard przeprowadzonym w Junin "Edelweiss" zajął 3 miejsce. W 1965 r. dwa szybowce „Edelweiss” startowały w klasie standard podczas Szybowcowych Mistrzostw Świata w Wielkiej Brytanii. Francis Henry zdobył na nim złoty medal wygrywając po drodze dwie konkurencję, a drugi francuz latając "Edelweiss" zajął wysokie siódme miejsce. W kolejnych szybowcowych mistrzostwach świata organizowanych w Lesznie w 1968 r. wystartowały również dwa szybowce tym razem już bez sukcesów zajmując miejsca 19 i 32.

Produkcję seryjną zakończono po zbudowaniu 54 szybowców. Dość szybko szybowce wyparte z roli szybowców zawodniczych przez nowsze konstrukcje, używane były przez pewien czas w aeroklubach francuskich. Część z nich trafiła w następnych latach do użytkowników z innych państw.

W Polsce.

Podczas Szybowcowych Mistrzostwa Świata w  South Carney (Wielka Brytania, 29.05- 13.06.1965 r.) na szybowcu Siren C.30 „Edelweiss” loty zapoznawcze wykonali Jan Wróblewski, Edward Makula i Jerzy Popiel. Szybowiec okazał się przyjemny i po­prawny w pilotażu.

Konstrukcja.
Jednomiejscowy wolnonośny górnopłat o konstrukcji drewnianej z elementami kompozytowymi.
Płat posiada niewielki skos do przodu. Obrys podwójnie trapezowy, ze zwiększoną zbieżnością w częściach zewnętrznych. W skrzydłach zastosowano profil laminarny z rodziny NACA-7. Szkielet skrzydła stanowi jeden dźwigar oraz tylko osiem żeber. Uproszczenie tego rodzaju było moż­liwe dzięki zastosowaniu sztywnego pokrycia przekładkowego, współ­działającego z dźwigarem w prze­noszeniu obciążeń. Z głodnie z przepisami klasy standard, skrzydła nie posiadają klap wyporowych. Lotki dwudzielne, konstrukcji duralowej, pokryte płótnem. Hamulce aero­dynamiczne, o klasycznym rozwią­zaniu, umieszczono w skrzydłach, w częściach między lotkami i kadłu­bem. Końcówki skrzydeł odgięte są do dołu, tworząc element podpie­rający podczas postoju na ziemi, chroniący przed uszkodzeniem lot­ki.
Kadłub o przekroju zbliżonym do kołowego,  zaprojektowany został w postaci konstrukcji przekładkowej. Skorupa usztywniona jest czterema podłużnicami. Dla zmniejszenia oporów szkodliwych zdecydowano się na bardzo smukłą sylwetkę kadłuba, który w miejscu kabiny pilota posiada przekrój po­przeczny o powierzchni 0,35 m2. Rozwiązanie takie narzuciło ko­nieczność umieszczenia pilota w po­zycji leżącej. Kabina zakryta.
Usterzenie typu Rudlickiego o ką­cie rozwarcia 90 stopni i profilu sy­metrycznym NACA-63, posiada konstrukcję podobną jak skrzydło.
Podwozie jednotorowe, składa się ze stałego kółka umieszczonego przed środkiem ciężkości i płozy ogonowej. Zabezpieczenie dodat­kowe przed przytarciem stanowi szczątkowa płoza z przodu kadłuba, amortyzowana piłkami gumowymi. Przed nią umieszczony jest zaczep holowniczy.

Dane techniczne Siren C-30S (wg [2]):
Rozpiętość- 15,0 m, długość- 7,5 m, wysokość- 1,78 m, powierzchnia nośna- 12,5 m2.
Masa własna- 238 kg, masa startowa- 328 kg, masa startowa max- 380 kg.
Prędkość max- 225 km/h, prędkość  optymalna- 95 km/h, prędkość minimalna- 72 km/h, doskonałość max- 36, opadanie minimalne- 0,7 m/s.

Dane techniczne Siren C-30-01 (wg [3]):
Rozpiętość- 15,0 m, długość- 7,6 m, powierzchnia nośna- 12,5 m2.
Masa własna- 290 kg, masa startowa max- 380 kg.
Doskonałość max- 34 przy prędkości -95 km/h, opadanie minimalne- 0,72 m/s przy prędkoś­ci- 80 km/h, opadanie- 1,2 m/s przy prędkości- 120 km/h, opada­nie- 1,8 m/s przy prędkości- 140 km/h, opadanie- 2,7 m/s przy prędkości- 160 km/h.

Galeria

  • Szybowiec wyczynowy klasy standard Siren C-30 ”Edelweiss” udostępniony polskim szybownikom podczas Szybowcowych Mistrzostwa Świata w  South Carney (Wielka Brytania, 1965 r.). (Źródło:  Skrzydlata Polska nr 29/1965).

Źródło:

[1] „Zwycięski powrót z Anglii”. Skrzydlata Polska nr 28/1965.
[2] Waszczuk J. „Siren C-30S Edelweiss”. FORUM LOTNICZE SPOTTER.PL: Forums.
[3] (RW) "Szybowiec Siren C 30-01 Edelweiss". Skrzydlata Polska nr 12/1963.
[4] (ws) "Siren C-30 Edelweiss. Francuski szybowiec wyczynowy klasystandard". Skrzydlata Polska nr 38/1963.
blog comments powered by Disqus