Junkers Ju-52, 1930
Samolot transportowy Junkers Ju-52/3m jest obok samolotu Douglas DC-3 najbardziej znanym samolotem tej klasy, produkowanym w pierwszej połowie XX wieku. Użytkowany początkowo jako samolot pasażerski, następnie służył w Luftwaffe jako bombowiec, a w końcu samolot transportowy uczestniczący w działaniach bojowych na wszystkich teatrach działań wojennych, nad którymi operowało niemieckie lotnictwo wojskowe. Była to bardzo popularna maszyna również wśród żołnierzy Wehrmachtu oraz personelu Luftwaffe.
Pierwszy projekt samolotu Junkers J-52, opracowany w 1929 r., przedstawiał jednosilnikowy samolot pasażerski dla 15-17 osób. Konstruktorem był inż. Ernst Zindel. Pierwszy prototyp, pod zmienionym oznaczeniem Junkers Ju-52, został oblatany 13.10.1930 r., a jego napęd stanowił silnik amerykański Pratt & Whitney ”Hornet” (wg [6]- silnik rzędowy Junkers L-88a o mocy 589 kW/800 KM). Zbudowano tylko 6 egz. (plus prototyp) tej wersji w kilku odmianach: Ju-52 ba, Ju-52 be, Ju-52 ce, Ju-52 cai, Ju-52 cao. Samoloty Ju-52 były eksploatowane z różnymi silnikami rzędowymi i gwiazdowymi o mocy w zakresie 552-589 kW (750-800 KM), m.in. w Kanadzie. Wersja ta jest oznaczana jako Junkers J-52/1m.
W 1930 r. postanowiono wyposażyć samolot w napęd złożony z trzech silników. Prototyp Ju-52/3m przebudowany z siódmego płatowca Ju-52/1m, wyposażony w trzy silniki Pratt & Whitney ”Hornet” o mocy 442 kW (600 KM) każdy, został oblatany w kwietniu 1931 r. Próby w locie wykazały znaczną poprawę osiągów w stosunku do wersji jednosilnikowej. Pierwsze dwa samoloty Ju-52/3m przekazane zostały w początkach 1932 r. boliwijskim liniom lotniczym. Do chwili osiągnięcia wielkoseryjnej produkcji silników BMW 132A (licencyjny Pratt & Whitney ”Hornet”) do napędu Ju-52/3m stosowano różne typy silników zarówno rzędowych, jak i gwiazdowych: Pratt & Whitney ”Hornet”, Armstrong Siddeley ”Leopard”, Rolls-Royce ”Bussard”, Junkers Jumo 4 i Jumo 204, Hispano-Suiza 12M6, Bristol ”Pegasus VI” i inne. Początkowo produkowano jedynie samoloty w wersji pasażerskiej, jednak już wkrótce firma otrzymała zamówienie na samolot w wersji bombowo-transportowej.
Samoloty Junkers Ju-52/3m produkowane były w bardzo dużej ilości w wielu wersjach i wariantach:
- Ju-52/3m be (wg [5]- oznaczone jako Ju-52/3m de)- 2 egz. dostarczone w 1932 r. boliwijskim liniom lotniczym, wzięły następnie czynny udział w wojnie z Paragwajem w latach 1932-1935. Dalsze 3 egz. dostarczono lotnictwu wojskowemu Kolumbii (wg [5]- były w wersji Ju-52/3m di),
- Ju-52/3m ba- jeden egz. przeznaczony jako osobista maszyna dla prezydenta Federation Aeronautique Internationale (FAI), rumuńskiego księcia Bibesco. Wyposażony został w dwa skrzydłowe silniki Hispano-Suiza 12 Mb o mocy 551 kW (750 KM) każdy. Wyposażony w luksusową kabinę pasażerską,
- Ju-52/3m ce- wersja z silnikami Pratt & Whitney ”Hornet”, wg [5]- zbudowano 8 egz.,
- Ju-52/3m fe- wersja z licencyjnymi silnikami BMW ”Hornet” (wg [5]- z brytyjskimi silnikami ”Hornet”), pierwszy samolot zbudowano na początku 1933 r.,
- Ju-52/3m fle- zbudowano 1 egz.,
- Ju-52/3m ge- wersja budowana od 1933 (wg [5]- 1934) r., z licencyjną wersją silnika Pratt & Whitney ”Hornet” produkowaną w Niemczech pod oznaczeniem BMW 132A-1 o mocy 485 kW (660 KM), wg [6]- posiadała silniki BMW 132 A lub E o mocy 478 kW (650 KM). Załoga- 3 osoby, pasażerów- 17,
- Ju-52/3m gle- wersja przeznaczona dla Lufthansy z silnikami BMW 132 A lub E,
- Ju-52/3m g2e- wersja z silnikami BMW 132 A-3,
- Ju-52/3m geX- poprawiona wersja Ju-52/3m g2e,
- Ju-52/3m i- wersja z silnikami Pratt & Whitney ”Hornet” SleG, przeznaczona dla Szwecji,
- Ju-52/3m g- wersja z silnikami Piaggio PXR lub Pratt & Whitney ”Wasp” 53AL-G dla Argentyny (wg [5]- dla włoskich linii lotniczych Ala Littoria) i z silnikami Bristol ”Pegasus VI” dla Polski oraz dla British Airways z silnikami Pratt & Whitney ”Wasp” S3H1-G, ,
- Ju-52/3m ho- wersja przeznaczona dla Lufthansy z silnikami Junkers Jumo 205C,
- Ju-52/3m reo- wersja z silnikami BMW 132 Da/De przeznaczona dla Lufthansy,
- Ju-52/3m Sa3- wersja z silnikami BMW 132 A-3,
- Ju-52/3m te- wersja z silnikami BMW 132 G lub BMW 132 L,
- Ju-52/3m -12- wersja z silnikami BMW 132 L,
- Ju-52/3m Z/Z1- wersja z silnikami BMW 132 Z-3 i dodatkowym wyposażeniem kabin pasażerskich,
- Ju-52/3m g3e- wersja bombowa przeznaczona dla Luftwaffe, silniki BMW 132A o mocy max 533 kW (725 KM), posiadał zmienione wyposażenie radiowe oraz kontenery bombowe umieszczone w trzech komorach. Udźwig bomb-1500 kg. Uzbrojenie obronne- 1 ruchomy karabin maszynowy MG 15 kal. 7,92 mm na grzbiecie kadłuba oraz 1 ruchomy karabin maszynowy MG 15 kal. 7,92 mm w wysuwanym częściowo stanowisku strzeleckim pod kadłubem,
- Ju-52/3m g4e- wojskowa wersja transportowa (wg [5]- bombowiec pomocniczy) ze wzmocnionym uzbrojeniem obronnym- dodatkowe stanowisko strzeleckie na kadłubie z ruchomym działkiem MG 151 kal. 20 mm,
- Ju-52/3m g5e- wersja wojskowa, silniki BMW 132 T o mocy 611 kW (830 KM). Wersja posiadała uniwersalne węzły do mocowania podwozia kołowego, pływaków lub nart oraz nowocześniejsze wyposażenie radiowe. Produkcja rozpoczęta przed wybuchem wojny,
- Ju-52/3m g5e (See)- wodnosamolot pływakowy, budowany w małych ilościach,
- Ju-52/3m g6e- udoskonalona wersja Ju-52/3m g5e. Zastosowano uproszczony osprzęt radiowy,
- Ju-52/3m (MS)- wersja do niszczenia min. Specjalistyczne wyposażenie samolotu stanowiła zwojnica umieszczono w aluminiowej obręczy pod kadłubem samolotu. W kadłubie znajdował się generator prądu o mocy 150 kW, zasada działania polegała na wytworzeniu tła (przez powstałe pole elektromagnetyczne) jednostki pływającej, co powodowało wybuch miny. Inne samoloty wariantu MS posiadały zamiast elektromagnesów kontenery, zawierające 3l niewielkich ładunków wybuchowych tzw. KK-Gerät służących do detonowania min akustycznych. Pierwsze egzemplarze posiadały uzbrojenie obronne złożone z 3 ruchomych karabinów maszynowych, później górne stanowisko wyposażone zostało w wieżyczkę z działkiem MG 151 kal. 20 mm, natomiast karabiny maszynowe MG 15 kal. 7,92 mm w bocznych okienkach kadłuba zastąpione zostały karabinami maszynowymi MG 131 kal. 13 mm. W 1940 r. przebudowano do tej wersji kilkadziesiąt samolotów Ju-52/3m g4e do g6e,
- Ju-52/3m g7e- wersja transportowa wyposażona w powiększone drzwi ładunkowe na prawej burcie kadłuba oraz w urządzenie automatycznego pilota. Niektóre maszyny tej wersji otrzymały dodatkowy ruchomy karabin maszynowy MG 15 kal. 7,92 mm w odkrytym stanowisku, w górnej części osłony kabiny. Stanowisko to instalowano następnie też we wcześniejszych wersjach. Produkowana od 1941 r.,
- Ju-52/3m g8e- otrzymała dodatkowy luk bagażowy umieszczony w podłodze kabiny. Późniejsze serie produkcyjne tej wersji napędzane były silnikami BMW 132Z. Grzbietowy karabin maszynowy MG 15 kal. 7,92 mm zastępowany był stopniowo karabinem maszynowym MG 131 kal. 13 mm (plus dwa boczne MG 15 kal. 7,92 mm). Aby zapewnić poszczególnym wersjom Ju-52 większą uniwersalność skonstruowane zostało siedem wariantów wyposażenia. Oznaczane one były dużą literą umieszczoną po symbolu cyfrowo-literowym określonego wariantu, i tak Ju-52/3m g8e (E) był to transporter kontenerów. Litera F oznaczała transportowiec desantowy i spadochroniarzy, litera H- samolot konferencyjny, litera N- transporter zaopatrzenia, R- samolot kurierski, S- samolot sanitarny a St- transportowiec personelu eskadr,
- Ju-52/3m g9e- wersja napędzana silnikami BMW 132Z, wyposażona w standardowo montowane haki holownicze dla szybowców transportowych. Produkowana od 1942 r.,
- Ju-52/3m g10e- wersja lądowa lub wodna,
- Ju-52/3m g12e- produkowana w bardzo niewielkiej liczbie. Napęd stanowiły silniki BMW 132L o mocy 588 kW (800 KM) każdy. Kilka samolotów tego typu trafiło do Deutsche Lufthansa. Wg [6]- wersja transportowa dla 17 żołnierzy,
- Ju-52/3m g14e- wersja otrzymała opancerzenie kabiny pilota oraz uzbrojenie złożone z 3 ruchomych karabinów maszynowych MG 15 kal. 7,92 mm umieszczonych po jednym w bocznych okienkach kadłuba oraz w wieżyczce obrotowej na górnym oszkleniu kabiny i jednego karabinu maszynowego MG 131 kal. 13 mm w odkrytym stanowisku na grzbiecie kadłuba. Ostatnia wersja produkowana seryjnie, montowana od końca 1943 r. do połowy 1944 r.
W drugiej połowie lat 1930-tych samoloty Ju-52/3m były masowo używane przez linie lotnicze wielu krajów. Deutsche Lufthansa użytkowała łącznie 252 egz., trzydzieści linii lotniczych (oprócz niemieckich) z 25 państw świata eksploatowało 265 samolotów (najwięcej we Francji- 113 egz.).
W październiku 1933 r. rozpoczęto formowanie Pomocniczego Pułku Bombowego, wyposażonego w Ju-52/3m, jednostki będącej zalążkiem niemieckiego lotnictwa bombowego. Model bojowy był od samego początku uważany za samolot przejściowy, używany do czasu nadejścia nowych samolotów Dornier Do-11. Ponieważ samolot Dorniera okazał się kompletnie nieudany, Ju-52/3m stał się standardowym typem samolotu bombowego niemieckiej Luftwaffe w latach 1935-1936. Samoloty w tej wersji stały się pierwszymi wykorzystywanymi bojowo przez Legion Condor w czasie wojny domowej w Hiszpanii. Pierwsze zostały użyte inne Ju-52/3m ge jako transportowe, zaopatrujące wojska frankistowskie i transportujące żołnierzy. Jednostką K/88 legionu w czasie trwania działań wojennych zrzuciła łącznie około 7000 ton bomb. Oprócz samolotów w wersji Ju-52/3m g3e, dostarczono pewna ilość zmodyfikowanych Ju-52/3m g4e (12 samolotów miało zwiększone uzbrojenie strzeleckie jako samoloty eskortujące). Po zakończeniu wojny w Hiszpanii, która wykazała przestarzałość tego samolotu, wszystkie pozostałe w służbie Junkersy przerobiono na samoloty transportowe, oprócz 10 Ju-52/3m g3e dostarczonych do Portugalii, gdzie pełniły rolę bombowców nocnych. Kilka sztuk dostarczono do Szwajcarii, gdzie służyły jako transportowe do 1969 r.
Samolot bardzo dobrze sprawował się jednak jako transportowy. We wrześniu 1939 r. niemiecka Luftwaffe dysponowała 547 samolotami transportowymi Ju-52/3m. Wtedy też użyto je po raz ostani w roli bombowców (25.09.1939 r. nad Warszawą). Znane akcje desantowe w których ten typ zasłużył się to walki w Norwegii, Belgii i Holandii, a następnie desanty na Kanał Koryncki i na Kretę, jednak główną rolę samoloty odegrały w zaopatrywaniu walczących wojsk, szczególnie na froncie wschodnim (szczególnie akcja zaopatrywania okrążonych wojsk niemieckich pod Stalingradem) oraz w ewakuacji rannych. Dlatego też samolot ten stał się dla wielu żołnierzy Wehrmachtu symbolem wyzwolenia od służby frontowej i jest tak ciepło wspominany do dziś. Przez żołnierzy nazywany był pieszczotliwie "Tante Ju" (Ciotka Ju). Był jednym z samolotów będących symbolem potęgi niemieckiego lotnictwa lat trzydziestych i jeden z najbardziej zasłużonych w służbie wojennej konstrukcji niemieckiego przemysłu lotniczego.
W sumie zbudowano w wytwórni macierzystej oraz w fabrykach Wesser, ATG, CASA (Hiszpania), SNASCO (Amiot) (Francja), Pestlörinci Ipartelepek R.T. (PIRT) (Węgry) ok. 4850 (wg [6]- ok. 4835) samolotów wszystkich wersji. Oprócz lotnictwa niemieckiego służyły też w Hiszpanii, Portugalii, Szwajcarii, ZSRS. Bułgarii, Chorwacji, Wielkiej Brytanii, Norwegii, Rumunii, Słowacji, Południowej Afryce, USA (1 egz. pod oznaczeniem C-79), Szwecji i na Węgrzech. Po zakończeniu wojny wiele samolotów zostało w ramach podziału zdobyczy wojennych rozproszonych po świecie, a produkcja seryjna była kontynuowana w zakładach CASA, gdzie produkowano Junkersy pod oznaczeniem CASA 352-L (produkcja do 1952 r., 170 egz., służba do 1975 r. pod oznaczeniem T.2B) i we Francji jako AAC-1 ”Toucan” (produkowany do 1947 r. w firmie Ateliers Aeronautiques de Colombes, 400 egz.). Francuskie ”Toucany” brały aktywny udział w walkach w Indochinach na przełomie lat 1940-stych i 1950-tych. Jeszcze w latach 1960-tych wiele towarzystw lotniczych z powodzeniem eksploatowały samoloty Junkers Ju-52/3m.
W Polsce.
Polskie Linie Lotnicze ”Lot” używały jeden samolot Junkers Ju 53/3m g o znakach SP-AKX, który otrzymały w zamian za 9 samolotów Junkers F-13. Dostarczony został 16.11.1936 r. Zabierał 15 pasażerów. Otrzymał, produkowane w Polsce silniki Bristol ”Pegasus VI” o mocy nominalnej 493 kW (670 KM) i mocy max 570 kW (775 KM). Od początku 1937 r. wykonywał loty na liniach zagranicznych do Berlina, Salonik i Rzymu. W dniu 12.09.1939 r. został ewakuowany do Rumunii. Ponieważ znajdujące się w Rumunii samoloty zostały internowane, to dyrekcja PLL ”Lot” aby część z nich odzyskać, dokonała fikcyjnej sprzedaży Ju-52 (oraz Lockheed L-14H, Lockheed L-10A i Douglas DC-2) brytyjskim liniom lotniczym Imperiał Airways, nadając im angielskie znaki rejestracyjne. Jednak w wyniku nacisków ambasady niemieckiej w Bukareszcie samoloty nie zostały zwrócone. Po kilku miesiącach został przejęty przez rumuńskie lotnictwo komunikacyjne.
Podczas II wojny światowej, polscy piloci ferry z N°1 ADU/ME- Polish Detachment Takoradi drogę powrotną (Kair-Takoradi), po dostarczeniu samolotów, odbywali grupowo m.in. na pokładach samolotów cywilnych Junkers Ju-52/3m belgijskich linii lotniczych SABENA, która operowała wówczas w Kongo.
Duże ilości samolotów Junkers Ju-52/3m porzuconych przez Niemców zalegały lotniska opanowane przez aliantów w ostatnich miesiącach wojny. Ze względu na znaczną wartość użytkową tych samolotów specjalna komisja aliancka dokonała podziału zdobytych maszyn w ramach reparacji wojennych, a rozprowadzeniem Junkersów po Europie zajmował się oddzielny oddział RAF p.n. Jednostka systemu rozdziału zdobycznych samolotów- Enemy Aircraft Separation System Unit (EASSU) posiadająca bazę na lotnisku Fuchlsbüttel koło Hamburga. Znaczną część personelu latającego stanowili polscy piloci. Polacy rozprowadzali Ju-52 m.in. do Bridze Norton w Wielkiej Brytanii, Amsterdamu, Brukseli, Kbely (CSR) itd. Lotem dostarczono wówczas kilkaset maszyn. Na terenie Wielkiej Brytanii Ju-52 były rozprowadzane w latach 1945-1946 przez polskich pilotów transportowych Ferry, należących do N° 20 M.U. & 2 F.P.P. Aston Down. Wśród Junkersów dostarczonych do Anglii przez polskich pilotów znajdowały się również egzemplarze w wersji specjalnej Ju-52/3m (MS) z olbrzymią obręczą duralową o średnicy około 14,0 m, przymocowaną pod spodem samolotu. Urządzenie to służyło wraz z agregatem prądotwórczym, znajdującym się na pokładzie samolotu- do wytwarzania silnego pola magnetycznego, imitującego stalową masę okrętu. Wariant (MS) był stosowany przez Niemców do niszczenia magnetycznych min morskich, zagrażających żegludze statków i okrętów. Po wojnie alianci wykorzystali te samoloty do prób i badań nad skutecznością działania urządzenia MS.
Po zakończeniu II wojny światowej na terenach zachodniej Polski znalazły się duże ilości niemieckiego sprzętu wojennego, w tym sporo samolotów różnych typów. Pozostawione samoloty stanowiły mozaikę różnych typów począwszy od standardowych maszyn bojowych Luftwaffe, poprzez sprzęt szkolno-treningowy, a skończywszy na rzadziej spotykanych konstrukcjach. Wśród nich znalazły się również samoloty transportowe Junkers Ju-52m3. W sierpniu 1945 r. Polacy przejęli teren byłej szkoły szybowcowej Luftwaffe w Ligotce Dolnej na Śląsku Opolskim. W styczniu 1945 r. w okolicy prowadzono ciężkie walki z udziałem lotnictwa. Wszędzie znajdowały się ślady wojny w postaci zniszczonych samolotów niemieckich: Junkers Ju-88 z silnikami rzędowymi, Junkers Ju-88 z silnikami gwiazdowymi, Henschel Hs-129, Messerschmitt Bf-109, Focke-Wulf Fw-190 i Junkers Ju-52.
Konstrukcja:
Dolnopłat wolnonośny o konstrukcji metalowej. W wersji jednosilnikowej zabierał 15-17 osób, w wersji Ju-52/3m g3e: załoga- 4 osoby, 18 pasażerów lub 12 rannych, w wersji Ju-52/3m g7e: załoga- 3 osoby, 18 pasażerów lub 12 rannych.
Płat o konstrukcji metalowej. Posiadał trzy trzy dźwigary główne i jeden pomocniczy. Pokrycie wykonane z blachy falistej. Posiadał klapy oraz lotki umieszczone po za głównym profilem skrzydła, poniżej krawędzi spływu.
Kadłub miał konstrukcję kratownicową. Część przednia pokryta gładką blachą duralową, reszta blachą falistą. Kabiny zakryte.
Usterzenie składało się ze stateczników o konstrukcji wielodźwigarowej i sterów. Statecznik poziomy podparty zastrzałami.
Podwozie klasyczne stałe. Koła można było wymieniać na narty lub pływaki.
Uzbrojenie;
- Ju-52/3m g3e- 2 ruchome karabiny maszynowe MG 15 kal. 7,92 mm, jeden na stanowisku grzbietowym, drugi na wysuwanym stanowisku podkadłubowym. Udźwig bomb- 800-1500 (wg [1]- 500) kg,
- Ju-52/3m g5e- 4 ruchome karabiny maszynowe MG 15 kal. 7,92 mm, jeden na stanowisku grzbietowym, drugi w przedniej części kadłuba i w dwóch stanowiskach bocznych po jednym karabinie maszynowym.
- Ju-52/3m g7e- 1 ruchomy karabiny maszynowy MG 15 kal. 7,92 mm lub MG 131 w stanowisku na grzbiecie kadłuba, 1 ruchomy karabiny maszynowy MG 15 kal. 7,92 mm w przedniej górnej części osłony kabiny, po 1 ruchomy karabiny maszynowy MG 15 kal. 7,92 mm w okienkach z boku kadłuba,
- Ju-52/3m g14e, standardowo montowany dodatkowy karabin maszynowy w kabinie pilotów.
Uzbrojenie innych wersji i wariantów- patrz historia rozwoju konstrukcji.
Wyposażenie:
- instalacje- pneumatyczna, elektryczna, przeciwpożarowa,
- wyposażenie radiowe- radiostacja bliskiego zasięgu Telefunken FuG III, radiostacja dalekiego zasięgu Lorenz LS 170-VP.
Napęd:
- wersji jednosilnikowej- silnik Pratt & Whitney ”Hornet” o mocy 387 kW (525 KM),
- Ju-52/3m ge- 3 silniki BMW 132A o mocy 486 kW (660 KM),
- Ju-52/3m g5e- 3 silniki BMW 132T-2 o mocy po 610 kW (830 KM),
- Ju-52/3m g9e- 3 silniki BMW 132Z,
- Ju-52/3m g12e- 3 silniki BMW 312L,
- samolot używany przez PLL ”Lot”- 3 silniki gwiazdowe Bristol ”Pegasus VI” o mocy nominalnej 493 kW (670 KM) i mocy max 570 kW (775 KM).
Napęd innych wersji i wariantów- patrz historia rozwoju konstrukcji.
Dane techniczne Ju-52/1m (wg [6]):
Rozpiętość- 29,5 m, długość- 18,5 m, wysokość- 4,65 m, powierzchnia nośna- 110,0 m2.
Masa własna- 4015 kg, masa użyteczna- 2985 kg, masa startowa- 7000 kg.
Prędkość max- 195 km/h, prędkość przelotowa- 160 km/h, prędkość lądowania- 80 km/h, wznoszenie- 4 m/s, czas wznoszenia na 1000 m- 9' 48", pułap- 3800 m, zasięg- 1000 km, czas lotu- 6,5 h.
Dane techniczne Ju-52/3m g3e (wg [6]):
Rozpiętość- 29,25 (wg [1]- 29,24) m, długość- 18,9 m, wysokość- 6,1 (wg [1]- 5,55) m, powierzchnia nośna- 110,5 m2.
Masa własna- 5725 (wg [1]- 5720) kg, masa użyteczna- 4783 kg, masa startowa- 10508 (wg [1]- 10500) kg.
Prędkość max- 305 (wg [1]- 265) km/h, prędkość przelotowa- 240 (wg [1]- 209) km/h, prędkość lądowania- 110 km/h, wznoszenie- 3,3 m/s, czas wznoszenia na 1000 m- 4', pułap- 6000 (wg [1]- 5900) m, zasięg- 1500 (wg [1]- 1000) km, czas lotu- 6 h.
Dane techniczne Ju-52/3m ge używany w Polsce (wg [6]):
Rozpiętość- 29,25 m, długość- 18,9 m, wysokość- 6,1 (wg [7]- 5,3) m, powierzchnia nośna- 110,5 m2.
Masa własna- 7100 kg, masa użyteczna- 3400 kg, masa startowa- 10500 kg.
Prędkość max- 280 km/h, prędkość przelotowa- 225 km/h, prędkość lądowania- 106 km/h, wznoszenie- 4 m/s, czas wznoszenia na 1000 m- 4' 12", pułap- 4700 m, zasięg- 1350 km, czas lotu- 5,6 h.
Dane techniczne Ju-52/3m g7e (wg [6]):
Rozpiętość- 29,25 m, długość- 18,9 m, wysokość- 6,1 m, powierzchnia nośna- 110,5 m2.
Masa własna- 6560 (wg [1]- 6500) kg, masa użyteczna- 3955 kg, masa startowa- 10515 (wg [1]- 11030) kg.
Prędkość max- 295 (wg [1]- 286) km/h, prędkość przelotowa- 220 (wg [1]- 257) km/h, prędkość lądowania- 110 km/h, wznoszenie- 3,5 m/s, czas wznoszenia na 1000 m- 4' 12", pułap- 5500 m, zasięg- 1290 (wg [1]- 1500) km, czas lotu- 5 h.
Galeria
Źródło:
[1] Cebulok P. ”Junkers Ju-52/3m”. Nowa Technika Wojskowa nr 6/1997.[2] Liwiński J. ”Lotnictwo komunikacyjne we wrześniu 1939 r.”. Lotnictwo nr 5/2005.
[3] Morgała A. ”Szybowce z biało-czerwoną”. Lotnictwo z szachownicą nr 18.
[4] Morgała A. ”Polskie samoloty wojskowe 1939-1945”. Wydawnictwo MON. Warszawa 1976.
[5] Murawski M. ”Samoloty Luftwaffe 1933-1945”. Tom 2. Wydawnictwo Lampart. Warszawa 1997.
[6] Kempski B. ”Samolot transportowy Junkers Ju 52/3m”. Seria Typy broni i uzbrojenia nr 142. Wydawnictwo Bellona. Warszawa 1991.
[7] Mikulski M., Glass A. ”Polski transport lotniczy 1918-1978”. Wydawnictwo Komunikacji i Łączności. Warszawa 1980.