Sikorski S-6, 1911

Samolot pionierski, wojskowy. Rosja.
Samolot pionierski Sikorski S-6. (Źródło: archiwum).

Projekt samolotu Sikorski S-6 opracował Igor I. Sikorski w 1911 r. Budowa została rozpoczęta w sierpniu 1911 r. i zakończona w listopadzie tego roku. Układ samolotu ora jego wymiary były podobne do poprzedniej konstrukcji Sikorski S-5. Otrzymał jednak trzymiejscową gondolę silnikową (pilot zajmował miejsce z tyłu). Tył kadłuba wykonany był jako nie pokryta konstrukcja kratownicowa. Aby zmniejszyć opór czołowy w samolocie zastosowano opływowe zbiorniki paliwa, aluminiowe owiewki na szprychy kół, lakierowanie pokrycia płóciennego oraz polerowanie sklejkowej kabiny i stojaków. Próby w locie rozpoczęły się w listopadzie 1911 r. Ich wyniki były zniechęcające. Prędkość lotu uległa poprawie, jednak pogorszyły się inne osiągi: znaczne wrosła długość rozbiegu, wyższa też była prędkość lądowania. Pułap i udźwig uległy zmniejszeniu i to pomimo zastosowania silnika o dwukrotnie większej mocy. Właściwości lotne również nie były najlepsze.

Pomimo, że na samolocie S-6 w dniu 29.12.1911 r. został ustanowiony światowy rekord prędkości z dwoma osobami na pokładzie- wynikiem 111 km/h, I. Sikorski przystąpił do gruntownej modyfikacji konstrukcji. Zmieniono konstrukcję skrzydeł, zlikwidowano lotki na dolnym płacie. Całkowitej przebudowie uległ kadłub: zlikwidowano nie pokrytą kratownicę i zastąpiono ją normalnym, całkowicie pokrytym kadłubem. Tylny koniec gondoli silnikowej został odcięty, podłużnice tylnej części kratownicy zostały zamontowane do gondoli silnikowej, pozostawionej bez zmian. Cały kadłub otrzymał pokrycie ze sklejki. Usterzenie ogonowe pozostało bez zmian. Dzięki tym modyfikacjom opór czołowy samolotu zmniejszył się dwukrotnie.

Samolot, który otrzymał nazwę S-6A został 10.03.1912 r. Osiągi oraz właściwości lotne przeszły wszelkie oczekiwania. 14 marca Sikorski wykonał lot z dwoma pasażerami. Widząc, że samolot może udźwignąć jeszcze większy ciężar zaprał na pokład dodatkowych dwóch "pasażerów", którzy leżeli na dolnym płacie przy kadłubie i trzymali się rękami za krawędź natarcia. Samolot oderwał się od ziemi i wykonał lot po prostej. Ustanowiono tym samym nowy rekord świata prędkości lotu z 4 pasażerami- 108 km/h.

25.03.1912 r. rozpoczęła się w Moskwie II Międzynarodowa Wystawa Aeronautyki. Wystawiony został również samolot S-6A, który wzbudził duże zainteresowanie i otrzymał najwyższą nagrodę- Wielki Złoty medal ufundowany przez ministerstwo handlu i przemysłu. Wojsko zamówiło 3 samoloty tego typu. Konstruktor natomiast otrzymał propozycję objęcia stanowiska głównego konstruktora działu lotniczego firmy Russko-Bałtijski Wagonny Zawod (RBWZ), którą przyjął w kwietniu 1912 r.

W RBWZ została zbudowana wersja S-6B przeznaczona do udziału w konkursie na samolot wojskowy. Układ, wymiary i konstrukcja była identyczna  jak w wersji S-6A, ale był to samolot dwumiejscowy.

Na tylnych końcach płóz podwozia zainstalowano haki służące do skracania dobiegu, między kabinami załogi wprowadzono półokrągłe oprofilowanie kadłuba. Podwozie początkowo było takie same jak w S-6, ale wkrótce zostało wymienione na czterokołowe, tzn. z dwoma parami kół. Do napędu zastosowano silnik Argus o mocy 74 kW. Budowę samolotu zakończono w lipcu 1912 r. W sierpniu 1912 r. samolot S-6B, pilotowany przez I. Sikorskiego, uczestniczył w drugim konkursie na samolot wojskowy. Osiągnął wówczas prędkość 113,3 km/h, na wysokość 500 m wzniósł się w czasie 6,4 min., rozbieg wyniósł 120 m, natomiast dobieg 36 m. Osiągnięte rezultaty pozwoliły zająć mu pierwsze miejsce w konkursie. Konstruktor otrzymał główną nagrodę w wysokości 30 tys. rubli.

Odniesionym zwycięstwem młody konstruktor ostatecznie utwierdził swoją reputację utalentowanego inżyniera i wspaniałego pilota. Na zamówienie lotnictwa wojskowego Rosji zbudowano 2 egz. S-6B.

W Polsce.

Od 1912 r. do sierpnia 1914 r. oblatywaczem w firmie RBWZ był znakomity pilot polskiego pochodzenia- Jerzy Jankowski. W okresie tym wykonywał loty na wszystkich typach samolotów konstrukcji I. Sikorskiego zbudowanych w RBWZ, w tym również (najprawdopodobniej) na samolotach Sikorski S-6B.

Konstrukcja:
Trzy- lub dwumiejscowy dwupłat o konstrukcji drewnianej.
Skrzydła drewniane, pokryte płótnem.
Kadłub w wersji S-6 w postaci konstrukcji kratownicowej bez pokrycia. Załoga mieściła się w gondoli silnikowej umieszczonej w środku przedniej części kratownicy kadłuba. W wersjach S-6A i S-6B kadłub o klasycznej konstrukcji, całkowicie pokryty sklejką. Kabiny odkryte.
Podwozie klasyczne stałe.

Silnik- rzędowy Argus o mocy 74 kW (100 KM).

Dane techniczne S-6 (wg [2]):
Rozpiętość- 12,0 m, długość- 8,5 m, powierzchnia nośna- 33,0 m2.
Masa własna- 650 kg, masa startowa- 990 kg.
Prędkość max- 125 km/h, prędkość przelotowa- 105 km/h, pułap praktyczny- 500 m, zasięg- 85 km.

Dane techniczne S-6A (wg [2]):
Rozpiętość- 11,8 m, długość- 8,8 m, powierzchnia nośna- 35,4 m2.
Masa własna- 650 kg, masa startowa- 1100 kg.
Prędkość max- 111 km/h.

Dane techniczne S-6B (wg [2]):
Rozpiętość- 14,5 m, długość- 9,2 m, powierzchnia nośna- 39,0 m2.
Masa własna- 590 kg, masa startowa- 917 kg.
Prędkość max- 120 km/h, prędkość przelotowa- 100 km/h.

Galeria

  • Samolot wojskowy Sikorski S-6B. (Źródło: archiwum).

Źródło:

[1] Januszewski S. "Witold Jarkowski. Inżynier aeronauta- pionier lotnictwa". Politechnika Wrocławska. Fundacja Otwartego Muzeum Techniki. Wrocław 2006.
[2] "Уголок ниэбa- Виртуальная авиационная энциклопедия"
[3] Szawrow W. B. "Istorija konstrukcij samolotow w SSSR do 1938 g.". Maszinostrojenije, Moskwa 1969.

blog comments powered by Disqus