Moskiewskie OKB-115 Aleksandra S. Jakowlewa było jednym z pierwszych radzieckich biur lotniczych, które przystąpiło do prac nad jednomiejscowym myśliwcem z turbinowym silnikiem odrzutowym. Oficjalnie polecenie budowy takiego samolotu z silnikiem Junkers Jumo 004B1 (8,83 kN), rząd radziecki wydał w kwietniu (wg [4]- w maju) 1945 r. Równolegle biuro silnikowe Władimira Ja. Klimowa otrzymało zadanie wdrożenia do produkcji niemieckiego silnika, pod oznaczeniem RD-10. Samolot postanowiono oprzeć o sprawdzony metalowy myśliwiec tłokowy firmy Jakowlew Jak-3WK-107A. Inżynierem prowadzącym program został Jewgienij G. Adler. Nowy myśliwiec otrzymał oznaczenie wewnętrzne biura Jak-3 Jumo 004B (Jak-Jumo 004B) i wojskowe Jak-15. Z Jak-3 wzięto część środkową i tył kadłuba z usterzeniem, płat oraz podwozie. Silnik Jumo 004B1 umieszczono ukośnie w przedniej części kadłuba (4°30'), z wylotem ukształtowanym w formie redanu, skierowującym gazy spalinowe pod kadłub.

Pierwszy prototyp Jak-15 był gotowy w październiku, i na grudzień 1945 r. zaplanowano jego oblot. Próby z uruchomionym silnikiem wykazały, że spód tylnej części kadłuba samolotu musi otrzymać dodatkową osłonę termiczną. Problem rozwiązano wprowadzając w tym miejscu ekran ochronny z stalowej blachy żarowytrzymałej. Kółko ogonowe, także znajdujące się w strumieniu gorących gazów, zastąpiono stalową rolką. W grudniu ukończono drugi prototyp Jak-15. Oblot wykonano 24.04.1946 r., a 23 maja osiągnięto 805 km/h na wys. 3150 m. Próby zakładowe Jak-15 zrealizowano w okresie kwiecień-czerwiec 1946 r. Jak-15 rekomendowano do produkcji, którą uruchomiono w zakładzie Nr 31 w Tbilisi. Pierwszy egz. seryjny ukończono 20 września i oblatano 5.10.1946 r. W okresie grudzień 1946-kwiecień 1947 r. (wg [4]- w maju 1947 r.) dwa Jak-15 pomyślnie przeszły próby państwowe. W tym momencie produkcja Jak-15 była już w pełnym toku, czego wyrazem był przelot 50 Jak-15 1.05.1947 r. nad Placem Czerwonym w Moskwie. Ze względu na to, że w międzyczasie znacznie wzrosły wymagania w stosunku do myśliwców odrzutowych zdecydowano Jak-15 przyjąć do eksploatacji w charakterze przejściowego myśliwca odrzutowego.

Wprowadzenie na uzbrojenie lotnictwa ZSRR pierwszych samolotów z napędem odrzutowym, Jak-15 i MiG-9, ujawniło potrzebę opracowania szkolno-treningowego samolotu odrzutowego ułatwiającego przejście z samolotów z napędem tłokowym na odrzutowe. W biurze konstrukcyjnym OKB-115 A. S. Jakowlewa zbudowano dwumiejscowy Jak-21 (oznaczenie wewnętrzne biura Jak-Jumo 004B wywoznoj), który powstał na bazie Jak-15. Prace konstrukcyjne rozpoczęto w II połowie 1946 r. Kabiny ucznia i instruktora rozmieszczono w układzie tandem. Miejsce dla ucznia wygospodarowano kosztem uzbrojenia i części paliwa kadłubowego. Prototyp zbudowano w zakładzie Nr 31 w Tbilisi. Pierwszy lot wykonał 5.04.1947 r. W zatwierdzonych w maju wynikach prób państwowych Jak-15 była m.in. mowa o docelowym wyposażeniu Jak-15 i Jak-21 w podwozie trójpodporowe z kołem przednim. Wynikało to z faktu, że podczas prób z Jak-15 strumień gazów spalinowych powodował szybką erozję powierzchni lotniskowej, w ślad za tym podczas próby silnika na ziemi występowały uszkodzenia usterzenia, podczas kołowania na zaśnieżonym lotnisku często dochodziło do oblodzenia usterzenia. Dlatego, w maju badania Jak-21 wstrzymano i przystąpiono do prac nad zmodernizowanym samolotem Jakowlew Jak-17.

Jak-15 był pierwszym radzieckim myśliwcem odrzutowym przyjętym oficjalnie do uzbrojenia. Był prosty i przyjemny w pilotażu, bez problemu dał się opanować pilotom. Na nim po raz pierwszy w ZSRR wykonano indywidualny i grupowy wyższy pilotaż. W latach 1946-1947 zakład Nr 31 wyprodukował 280 egz. Były one przez krótki okres czasu używane w pułkach lotniczych na obszarze ZSRR, Polski (4.AL), Niemiec (16.AL), Węgier (2.AL), Rumunii (17.AL) i Mandżurii (9.AL).

W Polsce.

Zgodnie z planem opracowanym w dowództwie Wojsk Lotniczych- pod kierunkiem dowódcy, gen. bryg. Aleksandra Romeyko- jeszcze w 1948 r., kolejnym etapem w zakupie sprzętu lotniczego miały być samoloty z napędem odrzutowym, które właśnie weszły do uzbrojenia sił powietrznych ZSRR. Przewidywano, iż w pierwszej kolejności nowy sprzęt odrzutowy dostarczony zostanie do lotnictwa myśliwskiego w celu zastąpienia starszych wersji samolotu Jakowlew Jak-9. W pierwszym wariancie rozpatrywano zakupienie samolotu Jak-15, lecz ostatecznie zapadła decyzja o zakupie jego nowszej wersji Jak-17.

Wg [4]- zakup w ZSRR pierwszego myśliwskiego samolotu odrzutowego uwzględniano w planach dostaw sprzętu dla wojska polskiego już w 1947 r. Był to zapewne Jak-15? Dostawa jednak nie została zrealizowana.

Konstrukcja:
Jednomiejscowy dolnopłat.
Kabina zakryta.

Uzbrojenie-2 stałe działka NS-23 kal. 23 mm.

Silnik- odrzutowy RD-10 (Junkers Jumo 004B1) o ciągu 8,83 kN, wg [4]- o ciągu 8,33 kN (850 kG). Silnik umieszczony ukośnie w przedniej części kadłuba (4°30'), z wylotem ukształtowanym w formie redanu, skierowującym gazy spalinowe pod kadłub.

Dane techniczne Jak-15 (wg [2]):
Rozpiętość- 9,2 m, długość- 8,7 m, wysokość- 2,27 m, powierzchnia nośna- 14,85 m².
Masa własna- 1922 kg, masa startowa- 2375 kg.
Prędkość max- 785 km/h, wznoszenie- 20 m/s, pułap- 10000 m, zasięg- 445 km.