Samolot Jakowlew Jak-1 był pierwszym z rodziny samolotów myśliwskich powstałych w biurze konstrukcyjnym Jakowlewa, stanowiących podstawowe myśliwce radzieckie okresu II wojny światowej. Z samolotu Jak-1 wywodziły się myśliwce Jakowlew Jak-3, Jakowlew Jak-7 i Jakowlew Jak-9.

Pod koniec lat 1930-tych radzieckie lotnictwo wojskowe wyposażone było w samoloty myśliwskie konstrukcji N.N. Polikarpowa. Były to dwupłaty I-15 i I-153 oraz jednopłatowe Polikarpow I-16, które znacznie ustępowały najnowszym konstrukcjom zagranicznymi. W styczniu 1939 podczas narady na Kremlu najwyższych władz z przedstawicielami lotnictwa wojskowego, przemysłu lotniczego, konstruktorów i pilotów szczególny nacisk położono na jak najszybsze wdrożenie do produkcji nowoczesnych samolotów myśliwskich. W ciągu dwóch lat do produkcji seryjnej skierowano cztery prototypy:

- I-200 konstrukcji Mikojana i Guriewicza (oznaczony następnie MiG-1),
- I-301 konstrukcji Ławoczkina, Gorbunowa i Gudkowa (oznaczony następnie ŁaGG-1),
- I-180 konstrukcji Polikarpowa (następnie produkcja anulowana),
- I-26 konstrukcji Jakowlewa (oznaczony następnie Jak-1).

Prototyp I-26 powstał w Doświadczalnym Biurze Konstrukcyjnym (OKB) nr 115, którego kierownikiem był Aleksander S. Jakowlew. Samolot miał odpowiadać najlepszym wówczas samolotom myśliwskim: Supermarine ”Spitfire” oraz Messerschmitt Bf-109, jednocześnie miał powstać z łatwo dostępnych materiałów oraz otrzymać silnik produkowany w ZSRR. Do napędu miały być zastosowane wersje rozwojowe produkowanego na licencji silnika rzędowego firmy Hispano-Suiza, powstające w biurze konstrukcyjnym W. Klimowa. Początkowo napęd miał stanowić nowy silnik M-106 o mocy 1350 KM (994 kW), a planowane uzbrojenie miało składać się z 1 działka SzWAK kal. 20 mm i 4 karabinów maszynowych kal. 7,62 mm. Wystąpiły jednak problemy z rozwojem silnika M-106 i samolot otrzymał słabszy silnik M-105P o mocy 809 kW (1100 KM). Uzbrojenie zredukowano do 1 działka kal. 20 mm i 2 kaemów z uwagi na konieczność zmniejszenia masy. Pierwszy prototyp I-26-1 ukończono w ostatnich miesiącach 1939 r. i oblatano 13.01.1940 r. Podczas prób, wykryto liczne wady samolotu a także wzrost masy w stosunku do zakładanej, 27.04.1940 r. pierwszy prototyp został rozbity. W dniu 23.03.1940 r. oblatano drugi ulepszony prototyp I-26-2. Osiągnął prędkość 595 km/h, jednak nadal był niedopracowany, posiadał niewystarczające osiągi powyżej 4000 m i małą siłę ognia. W czerwcu 1940 r. przeprowadzono próby państwowe, których jednak prototyp nie przeszedł. We wrześniu 1940 r. ukończono trzeci prototyp I-26-3. Usunięto na nim większość wykrytych wad. Pod koniec 1940 r. samolot ten ukończył próby państwowe, aczkolwiek w dalszym ciągu posiadał szereg wad.

Jeszcze przed ukończeniem prób państwowych, 19.02.1940 r. skierowano samolot do produkcji seryjnej w fabryce nr 301. Od marca 1940 r. zbudowano 12 samolotów I-26 pierwszej serii, opartych na planach I-26-1, kilkakrotnie przerabianych w toku produkcji na wzór nowszych prototypów. Pierwszy samolot seryjny oblatano 7.06.1940 r. We wrześniu pierwszą serię przekazano lotnictwu, gdzie przechodziły jesienią próby wojskowe. Mimo odziedziczonych po prototypie wad, samolot rekomendowano na uzbrojenie lotnictwa. W grudniu 1940 r. samolot otrzymał oznaczenie Jak-1, od inicjałów konstruktora. Do końca 1940 r. zbudowano 64 samoloty. Od września 1940 r. samoloty produkowano także w fabryce nr 292 w Saratowie (wg [4]- Saratowskie Zakłady Lotnicze), która stała się następnie głównym wytwórcą Jaka-1. W moskiewskiej fabryce nr 301, w której powstały prototypy, produkcja trwała do października 1941 r., później montowano jedynie maszyny z pozostałych części. Plany rozwinięcia produkcji Jaka-1 w innych zakładach nie doszły do skutku. Wg [4]- wytwórnia moskiewska została w IV kwartale 1941 r. ewakuowana do Nowosybirska i otrzymała nazwę fabryka nr 153, natomiast w 1943 r. rozpoczęto produkcję (właściwie montaż) w fabryce w wyzwolonym Charkowie.

W toku produkcji, wdrażano w kolejnych seriach liczne poprawki i ulepszenia, jednakże samoloty produkowane do połowy 1941 r. miały liczne wady. Od października 1941 r. zaczęto montować radiostacje (początkowo nadajniki jedynie na co dziesiątym, a odbiorniki nie na wszystkich samolotach). Ulepszenia jednak powodowały wzrost masy samolotu do 2950 kg i obniżenie osiągów w stosunku do prototypów. Prędkość max seryjnych Jaków-1 wahała się w zależności od serii od 560 do 587 km/h. Wprowadzano również dalsze modyfikacje. Od końca 1941 r. stosowano ulepszony silnik M-105PA o tej samej mocy. Na przełomie lat 1941/1942 wyprodukowano 830 egz. w zimowym wariancie na składanych nartach, przystosowanych do operowania z zaśnieżonych lotnisk. Narty jednak powodowały obniżenie prędkości o 30-40 km/h i dlatego produkcji tej wersji nie kontynuowano. Budowane od jesieni 1941 r. do wiosny 1942 r. Jaki-1 miały 6 prowadnic dla niekierowanych pocisków rakietowych RS-82. Niektóre maszyny przystosowano do lotów nocnych dodając radiokompas RPK-10 i reflektor do lądowania.

Od lipca 1942 r. (wg [4]- od początku produkcji seryjnej co nie jest zgodne z prawdą) produkowano samoloty Jak-1 z silnikiem M-105PF (oznaczony później WK-105PF) o większej mocy 868 kW (1180 KM). Mimo problemów z przegrzewaniem się, silnik ten montowano na samolotach Jak-1, a następnie Jak-1b do końca produkcji (5672 egz.). Samoloty te zadebiutowały bojowo pod Stalingradem jesienią 1942 r. Na większości samolotów z silnikiem M-105PF montowano cztery wyrzutnie pocisków rakietowych RS-82 i dwa wyrzutniki dla bomb 100 kg, lecz z powodu obniżenia osiągów samolotu, na wielu z nich były one demontowane w jednostkach. Oprócz modyfikacji dotyczących zmniejszenia masy samolotu, próbowano polepszyć jego osiągi przez polepszenie aerodynamiki. W czerwcu 1942 r. (wg [4]- w czerwcu 1941 r. co nie jest zgodne z prawdą) przebudowano jeden z seryjnych Jak-1, obniżając w nim tył kadłuba za kabiną pilota oraz stosując nową kroplową osłonę kabiny. Zmieniono uzbrojenie: zamieniając 2 kaemy kal. 7,62 mm SzKAS na jeden nkm UBS kal. 12,7 mm. Zastosowano także szereg innych modyfikacji. Próby państwowe tej modyfikacji, oznaczonej Jak-1b, prowadzono w lipcu 1942 r. Poprawiły się niektóre charakterystyki eksploatacyjne samolotu, zwłaszcza widoczność z kabiny pilota do tyłu, dlatego ulepszenia te wprowadzono do produkcji (oznaczenie Jak-1b nie jest oficjalnym oznaczeniem wersji produkcyjnej, jest używane w nowszych źródłach rosyjskich; w starszej literaturze samoloty oznaczano Jak-1M).

Ulepszenia zaczęto wprowadzać stopniowo na linie produkcyjne od września 1942 r.: najpierw chowane kółko ogonowe, następnie kroplowa osłona kabiny i uzbrojenie, a w grudniu 1942 r. pozostałe zmiany. Zubożono przy tym wyposażenie samolotów frontowych, zdejmując m.in. radiokompas i reflektor do lądowania (pozostawiono je dla samolotów jednostek obrony powietrznej- 385 egz.). Do końca produkcji zbudowano 4188 samolotów Jak-1b, a wcześniej 273 w wariantach przejściowych. W starszej literaturze podawano, że jeszcze przed opracowaniem Jak-1b, modyfikacje polegające na obniżeniu kadłuba za kabiną pilota i dodaniu nowej owiewki z pleksiglasu wprowadzono na istniejących samolotach w warsztatach 42. Pułku Myśliwskiego, jednak w rzeczywistości pułk ten używał wówczas myśliwców Jak-7B, a nie Jak-1.

W sierpniu 1942 r. zbudowano prototyp Jak-1M-106P z silnikiem M-106P o mocy 663 kW (1350 KM). Rozwijał prędkość max 606 km/h, wyższą od Jak-1 z silnikiem M-105PF, lecz pojawiły się problemy z chłodzeniem silnika. W styczniu-lutym 1943 r. zbudowano 47 myśliwców Jak-1 z silnikiem M-106 (z płatowcem Jak-1b), lecz tylko 19 przeszło odbiór wojskowy. Na skutek niedopracowania systemu chłodzenia, dalszą produkcję przerwano. W celu polepszenia osiągów samolotu, podejmowano próby zmniejszenia jego masy. W marcu-kwietniu 1942 r. zbudowano 10 samolotów Jak-1 (z silnikiem M-105PA) w lżejszym wariancie dla jednostek obrony powietrznej, m.in. z uzbrojeniem zredukowanym do 1 działka kal. 20 mm. Miały one większą prędkość i lepszą manewrowość. Pomimo początkowych planów, produkcji nie kontynuowano z uwagi na wprowadzenie wzmocnionego silnika M-105PF. W październiku 1942 r. zbudowano 20 Jaków o lżejszej konstrukcji z silnikiem M-105PF, pozbawionych m.in. karabinów maszynowych, radiostacji i z usterzeniem od Jak-7. Dzięki obniżeniu masy do 2780 kg, ich osiągi wzrosły (prędkość max do 592 km/h).

Powstało również kilka wersji rozwojowych, nie produkowanych seryjnie:
- UTI-26- planowano jako dwumiejscowy wariant szkolno-treningowy do przeszkalania pilotów na nowe myśliwce. Prototyp przechodził badania latem 1940 r. Samolot nie wszedł do produkcji, na jego bazie rozwinięto linię myśliwców szkolno-treningowych, a następnie myśliwców Jak-7 i Jak-9,
- I-28 (Jak-5)- wersja do lotów na wysokościach 8000-10000 m. Zastosowano silnik M-105PD z dwustopniową sprężarką, o mocy 898 kW (1220 KM). Zbudowano jeden prototyp, oblatany 1.12.1940 r. Na skutek niedopracowanego silnika, przerwano próby. Przez kolejne dwa lata próbowano bezskutecznie dopracować silnik, przewidując skierowanie samolotu do produkcji pod oznaczeniem Jak-5,
- I-30 (Jak-3)- samolot powstał w 1941 r. otrzymał nowy, metalowy płat, dzielący się na centropłat i części zewnętrzne ze slotami, a także metalowe usterzenie. Pierwszy prototyp uzbrojono w 2 działka SzWAK w skrzydłach i jedno w kadłubie, oraz 2 kaemy SzKAS nad silnikiem. W drugiej maszynie I-30-2 (Jak-3-2) uzbrojenie wzmocniono o kolejne 2 kaemy nad silnikiem. Pierwsza maszyna wyposażona została w silnik M-105P ze sprężarką Je-100, jednak ze względu na jej awaryjność silnik wymieniono na M-105P i w taki sam wyposażono drugi prototyp. W porównaniu z Jak-1- I-30 miał jedynie gorszą prędkość wznoszenia, lecz znacznie silniejsze uzbrojenie. Planowano produkcję seryjną pod oznaczeniem Jak-3 (pierwszy o tej nazwie, nie mylić z późniejszym Jak-3), lecz niemiecki atak na ZSRR, ewakuacja fabryk i deficyt aluminium sprawiły, że I-30 nie wszedł do seryjnej produkcji,
- Jak-1M- wzrastająca produkcja duraluminium w drugiej połowie 1942 r. pozwoliła na wprowadzenie w Jak-1 większych zmian konstrukcyjnych. 15.02.1943 r. prototyp lżejszej wersji, w którym w konstrukcji skrzydeł zastosowano duraluminium. Masę samolotu udało się zmniejszyć do 2655 kg. Początkowo zastosowano silnik M-106, zamieniony na M-105PF. Samolot oznaczono Jak-1M, nazywano go też ”Moskit” (w starszej literaturze oznaczenie Jak-1M jest błędnie wiązane z wersją Jak-1b). Miał on znacznie lepsze osiągi i manewrowość od Jak-1. Na drugim prototypie Jak-1M wprowadzono dalsze zmiany, m.in. zastosowano mocniejszy silnik M-105PF2. Zwiększono uzbrojenie do 1 działka kal. 20 mm i 2 nkmów UBS kal. 12,7 mm. Po badaniach państwowych w październiku 1943 r., skierowano go do produkcji i dalej rozwijano pod nowym oznaczeniem Jakowlew Jak-3. - oznaczenie Jak-1M jest także używane do prototypu Jak-1 z silnikiem M-107A o mocy 1176 kW (1600 KM), zbudowanego w kwietniu 1943 r. i konstrukcyjnie zbliżony do pierwszego prototypu Jak-1M. Z powodu problemów technicznych został oblatany dopiero 5.10.1943 r. Uzyskał on prędkość max aż 716 km/h, lecz silnik jeszcze nie był dopracowany i nie nadawał się do służby (silnik M-107 zastosowano w samolotach Jak-3M-107 i Jak-9U).

Do wybuchu wojny niemiecko-radzieckiej (22.06.1940 r.) wyprodukowano 425 Jak-1 (łącznie z prototypami). Jednak tylko 105 znajdowało się w zachodnich okręgach wojskowych i 11 w lotnictwie Floty Bałtyckiej, pozostałe w jednostkach obrony powietrznej miast w głębi kraju lub nie odebrane przez lotnictwo. Większość Jaków-1 znajdujących się na zachodzie nie wzięła udziału w działaniach pierwszych tygodni walk, a duża ich część została zniszczona na ziemi lub porzucona podczas odwrotu. Ich udział w działaniach wojennych zaczął wzrastać od walk pod Moskwą pod koniec 1941 r. Do początku 1943 r. samoloty Jak-1, obok Jak-7, stały się podstawowymi radzieckimi myśliwcami. Toczyły ciężkie walki m.in. pod Stalingradem i w bitwie kurskiej. Walczyły z samolotami niemieckimi, a także włoskimi, węgierskimi i rumuńskimi. Mimo pojawienia się nowszych i lepszych myśliwców Jak-3 i Jak-9 oraz Ławoczkin Ła-5 i Ławoczkin Ła-7, Jaki-1 służyły do końca wojny. Samoloty Jak-1 były używane również przez jednostki sojuszników. Najbardziej znany był pułk Normandie-Niemen złożony z pilotów francuskich, walczący od marca 1943 r. na froncie wschodnim.

Łącznie wyprodukowano od marca 1940 r. do lipca 1944 r. ok. 8670 samolotów Jak-1 (według danych Komisariatu Przemysłu Lotniczego, jednakże dokładna liczba wyprodukowanych samolotów może być inna i nie została na razie ustalona, wg [3] i [4]- 8721 egz.). Z tego, 2947 samolotów miało silniki M-105P i PA, 5672 silniki M-105PF, w tym 4188 samolotów wersji Jak-1b. Samoloty oddawano do służby do października 1944 r. Jak-1 był najlepszym myśliwcem dostępnym dla Rosjan na początku wojny z Niemcami. Mimo to, ustępował niemieckim myśliwcom, zwłaszcza w manewrowości pionowej, prędkości oraz uzbrojeniu. Jak-1 i zapoczątkowaną przez niego rodzinę myśliwców można ocenić jako średnio udane konstrukcje. Płatowiec, po usunięciu początkowych wad konstrukcyjnych, był dość udany, prosty w pilotażu i charakteryzował się dobrymi własnościami lotnymi, to samoloty te cierpiały na skutek niewystarczającej mocy silnika. Samoloty Jak-1 przez cały okres produkcji borykały się z problemami odnośnie jakości wykonania, np. zdarzały się przypadki odrywania się klejonej sklejki na skrzydłach. Resurs samolotu był niewielki, nie przekraczał zapewne 350 godzin.

Samoloty Jak-1b używane były również, w czasie II wojny światowej, w lotnictwie Jugosławii. Od stycznia 1945 r. weszły na wyposażenie 111, 112 i 113 Pułku Myśliwskiego (łącznie 103 egz.). Po zakończeniu wojny były używane głównie do szkolenia. W końcu 1947 r. posiadano 20 egz., na początku 1950 r. ostatnie przekazano w charakterze eksponatów i pomocy naukowych do szkoły mechaników lotniczych.

W Polsce.

Samoloty myśliwskie Jak-1b (Jak-1M) znajdowały się również w wyposażeniu pułków myśliwskich i szkół lotniczych ludowego Wojska Polskiego.

Dnia 7.07.1943 r. dowódca 1 Dywizji Piechoty płk Zygmunt Berling wydał rozkaz na podstawie którego przystąpiono do formowania eskadry lotniczej rozwiniętej 2.08.1943 r. w 1 pułk lotnictwa myśliwskiego ”Warszawa”. Na miejsce formowania wyznaczono lotnisko Grigoriewskoje w pobliżu szosy Moskwa-Riazań. Już 24 lipca przystąpiono do praktycznego szkolenia grupy 17 uczniów-pilotów. W pierwszych dniach września 1943 r. dostarczono pierwsze trzy samoloty Jak-1b, w które miał być wyposażony formujący się 1 pułk lotnictwa myśliwskiego ”Warszawa”, a do końca października na stanie jednostki było 15 samolotów. Na wyposażeniu pułku znajdowały się wówczas również samoloty Jakowlew UT-2 i Jak-7. W dniu 27.02.1944 r. pułk otrzymuje 10 nowych samolotów Jak-1b (Jak-1M), przeznaczonych do działań bojowych, a 29 marca przybywa następna partia 19 samolotów. W dniu 1.04.1944 r. na stanie pułku było 45 samolotów bojowych Jak-1b. W sierpniu pułk przebazowano do kraju. Na tych samolotach w dniu 23.08.1944 r. przystąpiono do wykonywania zadań bojowych.

Do końca grudnia 1944 r. 1 Pułk Lotnictwa Myśliwskiego ”Warszawa” wykonywał loty bojowe wyłącznie na samolotach Jak-1b brał udział w walkach nad przyczółkiem warecko-magnuszewskim i w rejonie Warszawy. Dopiero na krótko przed ofensywą styczniową w 1945 r. przybyły do pułku pierwsze egzemplarze Jak-9. Nieliczne walki powietrzne prowadzone przez pilotów na Jak-1b nie przyniosły sukcesu. Wszystkie zestrzelenia samolotów przeciwnika w 1 plm ”Warszawa” uzyskali piloci na samolotach Jak-9, w końcowym okresie wojny, podczas operacji berlińskiej. W czasie działań bojowych od sierpnia 1944 r. do stycznia 1945 r. 1 plm ”Warszawa” stracił 5 samolotów Jak-1b zestrzelonych lub uszkodzonych ogniem artylerii przeciwlotniczej przeciwnika. Mimo systematycznego uzupełniania samolotami Jak-9, na stanie pułku w dniu zakończenia wojny były nadal 23 samoloty Jak-1b. Ostatnie loty bojowe na Jak-1b zostały wykonane 3.05.1945 r. W końcu czerwca 1945 r. większość Jak-1b została odesłana do warsztatów w Dęblinie, gdzie poddano je gruntownemu remontowi. W dniu1.10.1945 r. na stanie 1 plm znajdowało się 6 maszyn tego typu. W styczniu 1946 r. jeden egzemplarz Jak-1b przekazano do Muzeum Wojska Polskiego w Warszawie. Do końca lutego 1946 r. spisano ze stanu pułku wszystkie maszyny tego typu. W drugiej połowie 1946 r. kilka Jak-1b powróciło na krótko do 1 plm ”Warszawa” uzupełniając stan samolotów Jak-9.

Na przełomie września i października 1944 r. zaczęto formować w rejonie Charkowa 3 dywizję lotnictwa myśliwskiego, składającą się z trzech pułków: 9 plm, 10 plm i 11 plm, zorganizowanych na bazie radzieckich pułków myśliwskich: 248, 246 i 832. Jednostki te w początkowym okresie istnienia były wyposażone również w samoloty Jak-1b: 9 plm- 13 egz. oraz 10 plm- 25 egz. Samoloty te wkrótce zostały wymienione na Jak-9.

Poza lotnictwem myśliwskim samoloty Jak-1 znajdowały się również po1 egz. w dowództwie 1 Dywizji Lotnictwa Bombowego, 2 Dywizji Lotnictwa Szturmowego, 3 Dywizji Lotnictwa Myśliwskiego i 4 Mieszanej Dywizji Lotniczej. Ponadto w jednostkach szkolnych przewidywano zastosowanie tych maszyn w następujących ilościach: 15 Zapasowy Pułk Lotniczy- 24 Jak-1 (w rzeczywistości w dniu 1.05.1945 r. było 6 egz.), Wojskowa Szkoła Pilotów- 15 Jak-1 (w rzeczywistości kilka). W dniu 1.10.1945 r. 10 samolotów Jak-1b znajdowało się na wyposażeniu Oficerskiej Szkoły Lotniczej w Dęblinie. Samoloty te zostały wkrótce wycofane i zastąpione nowszymi Jak-9M i Jak-9T.

W okresie 1945-1946 r. polscy piloci szkolili się na myśliwcach Jak-1b w radzieckiej Wojskowej Szkole Lotniczej w Krasnym Kucie, po odbyciu lotów na maszynach przejściowych UT-2 i szkolno-bojowych Jak-7W. Po ukończeniu kursu na samolotach Jak-1 przechodzili na samoloty bojowe Jak-3. Wyszkolono tam 58 polskich podchorążych, przekazanych później do dalszego szkolenia w kraju.

Konstrukcja:
Jednomiejscowy wolnonośny dolnopłat o konstrukcji mieszanej.
Płat konstrukcji drewnianej, niedzielony o obrysie trapezowym z eliptycznymi końcówkami, dwudźwigarowy. Całość pokryta sklejką, a następnie oklejona płótnem. Lotki konstrukcji metalowej, pokryte płótnem. Klapy krokodylowe, duralowe.
Kadłub konstrukcji metalowej, kratownica przestrzenna spawana z rurek stalowych. Tylna część pokryta jest od góry i częściowo z dołu po bokach sklejką. Na całość tylnej części nałożono następnie pokrycie płócienne. Silnik osłonięty panelami z blachy duralowej. Kabina zakryta.
Usterzenie klasyczne wolnonośne, drewniane, pokryte sklejką a następnie płótnem, powierzchnie sterowe konstrukcji metalowej, pokryte płótnem.
Podwozie klasyczne, chowane w locie.

Uzbrojenie:
- Jak-1- 1 działko SzWAK (MP-20) kal. 20 mm strzelające przez wał śmigła i 2 zsynchronizowane karabiny maszynowe SzKAS kal. 7,62 mm nad silnikiem,
- Jak-1b-1 działko SzWAK kal. 20 mm strzelające przez wał śmigła i 1 zsynchronizowany najcięższy karabin maszynowy UBS kal. 12,7 mm po lewej stronie nad silnikiem.
Od października 1941 r. do maja 1942 r. montowano pod skrzydłami 6 prowadnic dla niekierowanych pocisków rakietowych RS-82. Zaprzestano je montować z uwagi na pogorszenie osiągów samolotu. Ponownie, na większości samolotów z silnikiem M-105PF montowano 4 wyrzutnie pocisków rakietowych RS-82 i dwa wyrzutniki dla bomb 100 kg.

Wyposażenie- instalacje: pneumatyczna, elektryczna, tlenowa (niektóre samoloty). Radiostacja składała się z odbiornika PSI-4 Maliutka i nadajnika PSI-3 Orieł. Pierwsze samoloty nie miały radiostacji, następnie odbiorniki montowano na co dziesiątym, później co piątym, co trzecim, a od sierpnia 1942 na każdym samolocie. Nadajniki również montowano na co dziesiątym (maszyny dowódców), co piątym, a od października 1942 r. na co trzecim samolocie. Do rozpoznania fotograficznego montowano w samolotach kamery AFA-1m.

Silnik- rzędowy w układzie V typu M-105P lub M-105PA o mocy 809 kW (1100 KM) lub M-105PF o mocy 926 kW (1260 KM). Wg [4] silnik M-105P posiadał moc 772 kW (1050 KM) natomiast M-105PF posiadał moc 912 kW (1240 KM).

Dane techniczne Jak-1 (wg [4]):
Rozpiętość- 10,0 m, długość- 8,47 m, wysokość- 3,0 m, powierzchnia nośna- 17,15 m².
Masa własna- 2330 kg, masa całkowita- 2895 kg.
Prędkość max- 580 km/h, wznoszenie- 2018,5 m/s, czas wznoszenia na 5000m- 5' 24", pułap- 10050 m, zasięg- 820 km.

Dane techniczne Jak-1b (Jak-1M) (wg [3]):
Rozpiętość- 10,0 m, długość- 8,475 m, wysokość- 3,0 m, powierzchnia nośna- 17,15 m².
Masa własna- 2347 (wg [4]- 2070) kg, masa użyteczna- 500 kg, masa całkowita- 2847 (wg [4]- 2600) kg.
Prędkość max- 580 (wg [4]- 612) km/h, prędkość lądowania- 135 km/h, wznoszenie- (wg [4]- 20) m/s, czas wznoszenia na 5500m- 4' 30", pułap- 10000 (wg [4]- 10770) m, zasięg- 800 (wg [4]- 710) km, czas lotu max- 2 h 25'.