Instytut Techniczny Wojsk Lotniczych (ITWL), istniejący od 1953 r., swoim rodowodem sięga czasów przedwojennych. Dzieje Instytutu są nierozerwalnie związane z historią polskiego lotnictwa. Jest kontynuatorem, działających od chwili uzyskania niepodległości w 1918 r., wojskowych lotniczych placówek naukowo-badawczych w Polsce, zwłaszcza powołanego w 1936 r. Instytutu Technicznego Lotnictwa. Działania wojenne przerwały na przeszło dziesięć lat badania i rozwój polskich placówek naukowo-badawczych pracujących na rzecz lotnictwa. Po II wojnie światowej z tradycji przedwojennego Instytutu Technicznego Lotnictwa (ITL) wyrosły dwa instytuty lotnicze: cywilny Instytut Lotnictwa i wojskowy- Instytut Techniczny Wojsk Lotniczych.

Latem 1950 r. Ministerstwo Obrony Narodowej wydało decyzję o przygotowaniach do utworzenia Lotniczej Stacji Badawczej. Prace te zaowocowały utworzeniem 17.06.1953 r. Instytutu Naukowo-Badawczego Wojsk Lotniczych (INBWL), przemianowanego w 1958 r. na istniejący Instytut Techniczny Wojsk Lotniczych (ITWL). Od początku swego istnienia Instytut zajmował się naukowo-badawczym wspomaganiem eksploatacji lotniczej techniki wojskowej, specjalizował się w dziedzinie badań statków powietrznych i ich uzbrojenia w zakresie szeroko pojętej problematyki bezpieczeństwa lotów oraz niezawodności i podatności logistycznej. Na dorobek Instytutu składają się setki opracowań o charakterze naukowo-badawczym, doświadczalno-konstrukcyjnym i techniczno-usługowym, które zastosowano w lotnictwie Sił Zbrojnych RP i gospodarce narodowej. Niektóre z nich niewątpliwie miały bezpośredni wpływ na wzrost niezawodności i efektywności techniki lotniczej oraz były przedmiotem eksportu. Możliwości takie stwarzał znaczny potencjał naukowo-badawczy oraz pokaźna baza aparaturowa, umożliwiająca rozwiązywanie niezbędnych problemów.

Latem 1953 r. przeprowadzono pierwsze próby w locie jako Państwowe Próby Kontrolne seryjnego samolotu Lim-1. W 1954 r. opracowano konstrukcję nowego rękawa strzeleckiego z oświetleniem, przeznaczonego do strzelań nocnych z broni pokładowej. W 1955 r. Instytut przeprowadził państwowe próby konstrukcji samolotu odrzutowego Lim-2, jak również pierwszą długotrwałą próbę dwóch silników turbinowych. Rozpoczął się okres intensywnych badań samolotów: Lim-1, Lim-2, Lim-5, LWD ”Junak 2”, LWD ”Junak 3”, TS-8 ”Bies”, a kilka lat później PZL TS-11 ”Iskra” oraz śmigłowców SM-1 i Mi-2. Tylko na przestrzeni 5 lat wykonano 100 opracowań dotyczących studiów, konstrukcji, prób w locie, ekspertyz czy też metodyk

W latach 1959-1960 podjęto szeroki zakres prac nad zastosowaniem urządzeń telewizyjnych w Wojskach Lotniczych, a zwłaszcza w zakresie: rozpoznania lotniczego pola walki, przekazywania parametrów lotu dla celów szkoleniowych, obiegu informacji radiolokacyjnej o sytuacji powietrznej. Wraz z innymi ośrodkami naukowo-badawczymi podjęto prace nad zautomatyzowanym Systemem Obrony Powietrznej Pasaż. Rozpoczęto realizację pierwszych prac konstrukcyjno-doświadczalnych, z których można wymienić m.in. oryginalne stanowisko do treningu pilotów w katapultowaniu z samolotów odrzutowych.

Bardzo dużą rolę w działalności Instytutu odgrywały prace mające na celu przedłużanie resursu eksploatacyjnego statków powietrznych, jego elementów i wyposażenia, w tym przedłużanie kalendarzowych resursów technicznych samolotów Jakowlew Jak-40, przedłużanie kalendarzowych resursów międzyremontowych samolotów np. Mikojan MiG-21UM, Mikojan MiG-21bis, Suchoj Su-22M4, Suchoj Su-22UM3K. W 1979 r. w ITWL opracowano projekt adaptacji samolotu Jak-40 na wersję holowniczą Jak-40H.

Od momentu zorganizowania w lotnictwie wojskowym Służby Bezpieczeństwa Latania w 1958 r., specjaliści ITWL byli stałymi członkami, a zarazem ekspertami Komisji Badania Wypadków Lotniczych. Uczestniczyli również w pracach Komisji Rządowej m.in. w ustaleniu przyczyn katastrof lotniczych samolotów pasażerskich Ił-62 , które miały miejsce w Warszawie w 1980 i 1987 r. Znaczącą pozycję w pracach Instytutu zajmują kompleksowe badania statków powietrznych na ziemi i w locie, w tym uzbrojenia lotniczego oraz ekspertyzy. Prace te wykonywane są m.in. w ramach badań kwalifikacyjnych techniki lotniczej, wprowadzanej do eksploatacji w lotnictwie wojskowym. Badania kwalifikacyjne dotyczyły następujących statków powietrznych: samolotu PZL M-28 w wersji transportowej i morskiej, samolotu szkolnego PZL-130 ”Orlik”, samolotu szkolno-bojowego PZL I-22 ”Iryda”, śmigłowca ratowniczego PZL W-3RM ”Anakonda”. Badaniami objęto również różne typy silników, m.in. odrzutowe K-15.

Specjaliści z ITWL mogą poszczycić się wieloma osiągnięciami w zakresie opracowywania lotniczych środków bojowych oraz adaptacji uzbrojenia innych rodzajów wojsk do użycia przez samoloty i śmigłowce. Szczególnie intensywne były one w latach 1960-tych, 1970-tych i 1980-tych, gdy trwały prace nad stworzeniem wersji szturmowych samolotów Lim-5, uzbrojeniem dla samolotu szkolno-bojowego PZL I-22 ”Iryda”, realizowano program uzbrajania śmigłowców PZL Mi-2, a później także PZL W-3 ”Sokół”. Wiele z opracowanych i przebadanych wówczas rozwiązań zostało wdrożonych do produkcji w zakładach polskiego przemysłu obronnego, niektóre były wykorzystywane w I dekadzie XXI w.

ITWL realizuje również zadania typowo konstrukcyjne, a niekiedy także prototypową produkcję zaprojektowanych urządzeń bądź ich podzespołów. Przykładem może tu być m.in. badanie własnych konstrukcji, przeznaczonych np. do szkolenia wojsk w zwalczaniu celów powietrznych: ”Gacek” (konstruktor mjr inż. Adam Lewandowski, produkowany seryjnie) czy ”Tukan” (konstruktor Adolf Jarczyk, prototyp), zespół holowniczy celu punktowego ZWC-90X, spadochronowy cel powietrzny CP-100M-R, sterowany rakietowy cel powietrzny SRCP i wiele innych. W ITWL został zbudowany rakietowy cel powietrzny RCP. Powstał on na bazie przestarzałej rakiety powietrze-powietrze RS-2US. W latach 1990-tych ITWL wspólnie z firmą Prexer Projekt opracowały na bazie pocisku R-23 latający cel RCP-WR1. Został opracowany również imitator celu powietrznego "Koliber". Jako bazę wykorzystano rakietę M-21. Prace nad bezpilotowymi celami zaowocowały, w końcu lat 1990-tych, opracowaniem zestawu do szkolenia operatorów systemów sterowania bezpilotowych statków latających.

W celu uzyskiwania maksymalnie dużej liczby wiarygodnych informacji w zakresie realizowanych lotów - od końca lat 1980-tych prowadzone badania ukierunkowano na opracowanie systemów deszyfracji i rejestracji parametrów lotu statków powietrznych. Opracowano całą gamę rejestratorów katastroficznych i eksploatacyjnych. Od końca lat 1990-tych w Instytucie prowadzone były prace nad bezpilotowymi statkami latającymi (BSL) w wariancie celów powietrznych, ukierunkowane głównie na określenie ich podstawowych wymagań techniczno-funkcjonalnych. Zaletą BSL jest ich mobilność i funkcjonalność. Opracowano szereg bezpilotowych statków latających przeznaczonych do celów rozpoznawczych i patrolowych: LBSO, "Wampir", "HOB-bit".

Na początku lat 2000- nych Instytut zajmował się naukowo-badawczym wspomaganiem eksploatacji lotniczej techniki wojskowej, w którym dominowały takie kierunki badawcze, jak: badania naziemne i w locie, uzbrojenie lotnicze, symulacje i modelowanie, sterowanie eksploatacją, systemy nawigacyjne i celownicze, diagnostyka techniki lotniczej i lotniskowej, systemy dowodzenia i kierowania wojskami. Cały potencjał naukowo-badawczy Instytutu był podporządkowany kształtowaniu procesu eksploatacji SP w taki sposób, aby zapobiegać niepotrzebnym zdarzeniom lub minimalizować ich skutki, czyli nieustannie podwyższać niezawodność i bezpieczeństwo lotów. Miarą skuteczności funkcjonowania placówki naukowo-badawczej, jaką jest Instytut, było wdrożenie ok. 80% prac w sztabach i jednostkach WLOP, lotnictwie Wojsk Lądowych, lotnictwie Marynarki Wojennej, Biurze Wojskowej Służby Normalizacyjnej oraz Wojskowych Zakładach Lotniczych.

Wynikiem prowadzonego w latach 2002- 2005 projektu celowego realizowanego przez Dowództwo Wojsk Lądowych był Zestaw Sterowanych Manewrujących Celów Powietrznych (ZSMCP), wdrożony pod nazwą „Jaskółka”. W skład zestawu weszły latające cele typu BCP ”Szerszeń”, BCP ”Komar”. Pod koniec pierwszej dekady XXI wieku w ITWL idea budowy nowego samolotu szkolno- bojowego dla polskiego lotnictwa wojskowego. Nazwano go ”Grot-2” dla uczczenia niezrealizowanego projektu TS-16 ”Grot”. Na bazie samolotu sportowego Sonex Aircraft ”Sonex” opracowano, w kooperacji z Wojskowymi Zakładami Lotniczymi Nr 2 S.A. w Bydgoszczy i Polskimi Zakładami Lotniczymi Mielec Sp. z o.o., samolot doświadczalny-latające laboratorium ”Sonex LL”. Od 2009 r. konsorcjum w składzie: Instytut Lotnictwa, Instytut Techniczny Wojsk Lotniczych i Wojskowe Zakłady Lotnicze Nr 1 w Łodzi prowadziły prace nad bezzałogowym śmigłowcu wielozadaniowym ILX-27.

W latach 2007- 2008 prowadzono prace nad morskim BSP "Rybak"- pilotażowym projektem wdrożenia nowej technologii kontroli działań związanych z rybołówstwem. Na początku lat 2010- nych został opracowany obserwacyjny bezzałogowy śmigłowiec w układzie wielowirnikowym "Koliber" oraz bezzałogowy statek powietrzny klasy mini ITWL „Pszczoła”. W 2014 r. został opracowany rozpoznawczo- patrolowy BSP w układzie oktokoptera "Atrax". W tym samym roku ITWL nawiązał współpracę z koncernem Airbus Defence and Space, w sprawie rozwoju BTSP (Bezzałogowego Taktycznego Systemu Powietrznego) EADS "Atlante", który w Polsce otrzymał oznaczenie IT-AIR1. Również w 2014 r. nawiązana została współpraca z firmami Optimum- Tymiński i s-ka sp.j. oraz  WB Electronics S.A. w pracach rozwojowych w celu opracowania rozpoznawczo- uderzeniowego bezzałogowego systemu powietrznego „Pszczoła”.

Przy współpracy z Zakładem Samolotów i Śmigłowców Politechniki Warszawskiej opracowane zostały bezzałogowe statki powietrzne PW-141 ”Samonit” (2009 r.) i PW-151 "Kusy" (tylko projekt, ok. 2014 r).

Konstrukcje:
ITWL ”Gacek”, 1956, holowany cel latający.
ITWL ”Tukan”, 1961, holowany cel latający.
RCP, 1996, rakietowy cel powietrzny.
ICP "Koliber", imitator celu powietrznego.
ITWL "Falcon 05", bezpilotowy aparat latający, rozpoznawczy lub latający cel.
CP-100M-R, 1996, spadochronowy cel powietrzny.
OCPJ-06x, cel powietrzny.
RCP-WR1, 1998, rakietowy cel powietrzny.
SRCP (SRCP WR), 1998, sterowany rakietowy cel powietrzny.
MP-45, bezzałogowy aparat latający.
LBSO, lekki bezpilotowy samolot obserwacyjny.
ITWL "Wampir", 1999, bezpilotowy rozpoznawczy aparat latający.
ITWL "Chrabąszcz", bezzałogowy cel powietrzny.
ITWL "Trzmiel", bezzałogowy śmigłowiec.
ZWC-90X, 2000, zespół holowniczy celu punktowego.
BCP ”Komar”, 2000, cel powietrzny.
Zestaw do szkolenia operatorów systemu sterowania BSL, ok. 2000, szkolny bezpilotowy aparat latający do szkolenia operatorów systemu sterowania BSL.
BCP ”Szerszeń”, 2005, cel powietrzny.
ZSMCP "Jaskółka", 2005, zestaw sterowanych manewrujących celów powietrznych.
ITWL "HOB-bit", ok. 2005, rozpoznawczy bezpilotowy aparat latający.
PZL TS-11F ”Iskra”, ok. 2006, projekt modernizacji samolotu szkolno-treningowego.
ITWL "Rybak", 2008, bezzałogowy rozpoznawczy aparat latający.
ICP-1/ICP-R, ok. 2008, imitator celu powietrznego.
Sonex Aircraft ”Sonex LL”, 2009, samolot doświadczalny.
ITWL "Grot-2", ok. 2009, projekt samolotu szkolno-bojowego.
PW-141 ”Samonit”, 2009, rozpoznawczy bezpilotowy aparat latający.
ITWL "Koliber", ok. 2010, obserwacyjny bezzałogowy statek powietrzny w układzie wielowirnikowym.
ILX-27, 2012, bezzałogowy śmigłowiec wielozadaniowy.
ITWL "Pszczoła", ok. 2013, rozpoznawczy bezzałogowy statek powietrzny.
ITWL "Atrax", 2014, rozpoznawczo- patrolowy bezzałogowy statek powietrzny w układzie wielowirnikowym.
IT-AIR1, 2014, taktyczny bezzałogowy aparat latający.
Optimum / WB Electronics "Pszczoła", 2014, rozpoznawczo- uderzeniowy bezzałogowy system powietrzny.
PW-151 "Kusy", ok. 2014. projekt rozpoznawczo- bojowego bezzałogowego statku powietrznego.
ILX-32, 2014, doświadczalny bezzałogowy statek powietrzny.