Delone szybowiec, 1909

Projekt szybowca pionierskiego. Rosja.
Nikołaj Delone przy swoim szybowcu. (Źródło: archiwum).
Przed I wojną światową dużą popularnością cieszył się szybowiec typu balansjera. Pilot zajmował w nim pozycję wiszącą, lądując i startując na swych nogach oraz sterując zmianą położenia środka ciężkości przez wychylanie ciała. Szeroko wzorowano się przy tym i nawiązywano do układu szybowca Octave Chanute'a, m.in. bracia Wright, oraz konstruktorzy francuscy, jak Ferdinand Ferber i bracia Voisin. Szybowiec typu Chanute'a szeroko spopularyzował w Rosji Nikołaj Delone, wydając w 1910 r. w Kijowie broszurę ”Ustrojstwo dieszewogo i lekkogo płaniera i sposoby latanija na niem”. Jego syn Borys Delone sam zbudował w 1909 r. szybowiec tego typu, na którym wykonał wiele udanych lotów. Broszura Delone'a wywarła poważny wpływ na rozwój szybownictwa w Rosji. W szczególności pomogła zbudować szybowiec A. A. Cackinowi, na którym latali w Odessie m.in. Michał. Jefimow i Sergiusz Utoczkin, oraz Borysowi Rosinskiemu.

W Polsce.

Na podstawie broszury Nikołaja Delone swoje szybowce zbudowali w Rosji Polacy Henryk Segno w Petersburgu w 1910 r. i Sergiusz Czerwiński na Krymie w 1911 r.

W Polsce szybowiec Delone spopularyzował Zbigniew Fabierkiewicz. W 1910 r. opublikował on na łamach ”Mechanika” opis konstrukcji szybowca Delone'a wraz z rysunkami i wskazówkami dotyczącymi tak wykonawstwa, jak i techniki wykonywania lotów. Artykuł ten, z niewielkimi zmianami, bardzo szybko przedrukował ”Łan Młodzieży” popularne czasopismo adresowane do młodzieży szkolnej.

Konstrukcja:
Jednomiejscowy dwupłat o konstrukcji drewnianej.
Płaty prostokątne, usztywnione słupkami i wykrzyżowane linkami. Do startu i lądowania służyły nogi. Sterowanie szybowcem odbywało się przez zmianę położenia środka ciężkości układu drogą przemieszczeń ciała pilota.
Kadłub z prętów wykrzyżowanych drutami. Pozycja pilota wisząca.

Galeria

  • Szybowiec Nikołaja Delone, rysunek w trzech rzutach. (Źródło: archiwum).

Źródło:

[1] Glass A. ”Polskie konstrukcje lotnicze do 1939”. Tom 1. Wydawnictwo STRATUS. Sandomierz 2004.
[2] Januszewski S. ”Rodowód polskich skrzydeł”. Wydawnictwo MON. Warszawa 1981.
blog comments powered by Disqus