Schindler Rudolf / Schindler Wincenty

Rudolf Schindler, technik z zawodu. Urodził się w 1884 r., zmarł w 1960 r. W dniu 01.09.1918 r. uzyskał w Austrii dyplom pilota nr 2441. Wraz ze star­szym bratem Wincentym budował w 1909- 1910 r. samolot "Aquilla".

Wincenty Schindler, starszy brat Rudolfa, mechanik. Urodził się w 1873 r., zmarł w 1939 r.

Byli synami pochodzącego ze Śląska młynarza i piekarza Wincentego Schindlera.

W 1892 r. podjęła działalność jego pracownia ślusarsko- mechaniczna, urządzona w Krakowie przy ul. Floriańskiej. W drugiej połowie lat 1890- tych zajmowała się również naprawami automobili, motocykli i rowe­rów. W 1904 r. przeniesiono ją do pomieszczeń przy ulicy Krupniczej.

Wincenty Schindler był sprawcą pierwszego na ziemiach polskich wypadku drogowe­go odnotowanego przez kroniki policyjne i sądowe. Jadąc 18.03.1903 r. ulicami Krakowa, na zbudowanym przez siebie dwuosobowym automobilu, napędzanym francuskim silnikiem Cottreau 8 HP, z kołami mającymi pneumatyki założone na drew­niane obręcze, spłoszył pod krakowskim Barbakanem konia dorożkarskiego. Zwierzę poniosło dorożkę nr 118, należącą do Franciszka Chlipalskiego i łamiąc dyszel uszkodziło też siodło, resory i rozbiło uliczną latarnię. Dorożkarz wycenił swe straty na 40 koron, a jego środowisko żądało publicznego potępienia budzących śmiertelne zagrożenie samochodów, zwanych też wówczas samobiegami, które przelatują szalonym pędem (ok. 40 km/h!) przez ulice, bez względu na ruch w mieście i niebezpieczeństwo prze­jeżdżania ludzi i dzieci.

W 1906 r. warsztat Wincentego Schindlera, prowadzony już wspólnie z Awitem Szubertem, zy­skał modną wówczas francuską nazwę "Garage d’Automobiles" i został przeniesiony do bardziej przestronnego pomieszczenia w jednej z szop nie­czynnych już Górnych Młynów Królewskich przy ulicy Łaziennej.

Schindler zajmował się również budową łodzi mo­torowych, a w 1904 r., wspólnie z inż. Henrykiem Brzeskim, w warszawskiej wytwórni powozów Wła­dysława Romanowskiego, na zamówienie Janowskie­go i Dyszyńskiego- operatorów komunikacji mię­dzymiastowej między Trawnikami a Krasnym Sta­wem- zbudował dwa bliźniacze pojazdy samocho­dowe ("Automobile") przeznaczone do komunikacji osobowej. Były to pierwsze pojazdy samochodowe zbudowane przez Polaków na terenie ziem polskich. Ośmioosobowe omnibusy, oparte na zagranicznych podwoziach, napędzane francuskimi silnikami spali­nowymi Mutel (7,7- ,8 kW), wprowadzono do obsługi ruchu pasażerskiego w guberni lubelskiej, na trasie Trawniki- Krasny Staw- Tomaszów Lubelski.

Na krakowskiej Wystawie Przemysłu Metalowego Schindler otrzymał za swe automobile i łodzie srebr­ny medal.

Wkrótce Wincenty Schindler podjął pracę w wytwórni powozów Starzyńskiego w Krakowie.

W 1909 r. z pomocą brata Rudolfa, przy współ­pracy inż. inż. Marka Kautza i Henryka Brzeskiego przystąpił w Krakowie do prac projektowych i do­świadczalnych samolotu, z wykonanym dla tego celu modelem. Przedstawiał on aparat jednopłatowy, w układzie górnopłata, o drewnianej konstrukcji. Pro­stokątny płat umieszczony był na baldachimie. Profil płata był wklęsło- wypukły, statecznik wysokości no­śny, a płatowiec posiadał również pojedynczy ster kierunku. Platy i stateczniki pokryto bibułką. Model, wykonany w skali 1: 12, miał napęd gumowy i dwułopatowe śmigło. Bracia, wraz z Henrykiem Brzeskim i Markiem Kautzem zawiązali spółkę dla budowy swego samolotu.

26.10.1909 r. model i plany samolotu prezentowane były na stałej wystawie przemysłowej Krakowskiego Towarzystwa Technicznego. Model po 1,5- metrowym rozbiegu na posadzce wzniósł się na wysokość ok. 2,0 m i przeleciał całą długość pomiesz­czenia. W październiku- listopadzie Schindlerowie zabiegali o realizację swego projektu. 12.11.1909 r. przedstawili swe plany arcyksięciu Leopoldo­wi Salvatorowi, który przyjął na audiencji Wincente­go Schindlera i inż. Marka Kautza. Model i plany samolotu prezentowane były również w Wiedeńskim Towarzystwie Lotniczym oraz w Towarzystwie Archi­tektów i Inżynierów. Schindler i Kautz prowadzili też w Wiedniu rozmowy na temat wykonania silnika konstrukcji inż. Henryka Brzeskiego.

Stale, z użyciem modelu badali też różne systemy sterowania, w tym przez płat nośny, co też znalazło wyraz w memoriale zgłoszonym 1.01.1910 r. przez Wincentego Schindler do opatentowania w Austrii. Przedmiotem patentu nr 53.272 był samo­lot, dwupłat charakterystyczny rozwiązaniem systemu sterowania płatem nośnym w płaszczyźnie kie­runku lotu. Płat nośny zawieszony jest przegubowo nad kadłubem, w jego osi podłużnej. Analogicznie organizowane jest zawieszenie statecznika ogonowe­go. Powierzchnie nośne (płata i statecznika) mogą być różnicowo przechylane, przy pomocy cięgni linowych połączonych ze sterownicą, wywołując tym efekt zmiany kierunku lotu. Ten system sterowania, bez steru kierunku, zastosowano na samolocie ”Aquila”. 1.12.1911 r. zgłosił z kolei do opatentowania w Austrii rozwiązanie sa­molotu jednopłatowego, zapewne i tutaj uwagę kon­centrował na problematyce sterowania lotem drogą obrotu płata, a może i zmiany kąta jego skosu, zgło­szenie patentowe jednak oddalono.

Początkowo zamierzali realizować samolot "Aquilla" w Kra­kowie, planowali zbudowanie go do końca 1910 r., a wzloty próbne miały się odbyć na Błoniach w Kra­kowie. Ostatecznie jednak budowa samolotu prowadzona była w Wiedniu. Podczas pierwszego lotu (podobno pilotowany przez jednego z braci Schindlerów) samolot po starcie uległ rozbiciu na skraju lotniska. To niepowodzenie przerwało dzia­łalność braci Schindlerów na polu techniki lotniczej.

Konstrukcje:
Schindler ”Aquila”
, 1910, samolot pionierski.

Galeria

  • Model samolotu braci Schindlerów z 1909 r. (Źródło: Januszewski S. ”Wynalazki lotnicze Polaków 1836- 1918”).

Źródło:

[1] Glass A. ”Polskie konstrukcje lotnicze do 1939”. Tom 1. Wydawnictwo STRATUS. Sandomierz 2004.
[2] Glass A. ”Polskie konstrukcje lotnicze 1893-1939”. Wydawnictwo Komunikacji i Łączności. Warszawa 1977.
[3] Elsztein P. ”Modelarstwo lotnicze w Polsce”. Wydawnictwo Komunikacji i Łączności. Warszawa 1986.
[4] Januszewski S. "Pionierzy. Polscy pionierzy lotnictwa 1647- 1918. Tom 1". Fundacja Otwartego Muzeum Techniki. Wrocław 2017.
[5] Tadeusz Wesołowski- informacje.
blog comments powered by Disqus