Short S.16 "Scion", 1933
("Short Junior", "Short Senior")

Samolot pasażerski i transportowy. Wielka Brytania.
Samolot pasażerski i transportowy Short S.16/1 ”Scion”. (Źródło: RuthAS via ”Wikimedia Commons”).
Samolot Short S.16 ”Scion” został zaprojektowany w firmie Short Brothers. Konstruktorem samolotu był Arthur Gouge. Miał być to ekonomiczny samolot, zdolny dostarczać wielkie ładunki na krótkie odległości. Prace projektowe rozpoczęto w 1932 r. Prototyp, napędzany silnikami Pobjoy R, został oblatany 18.08.1933 r. Konstrukcja samolotu była zupełnie tradycyjna: górnopłat ze stałym podwoziem i zakrytymi kabinami. Próby w locie wykazały, że samolot jest w pełni udany. Dlatego w lutym 1934 r. została podjęta produkcja seryjna, zebrano zamówienia na 17 samolotów. Pierwszy seryjny ”Scion” był gotowy już 31.06.1934 r. W czasie produkcji konstrukcja samolotu była poddawana modernizacji, w 1935 r. piąty samolot seryjny został zbudowany w ulepszonej wersji ”Scion II”. Jeden samolot został zaopatrzony w podwozie pływakowe. Pięć samolotów zostało sprzedanych za granicę: w 1935 r. dostarczono 3 egz. do Australii, natomiast w 1937 r. dwa egz. do Palestyny.

W końcu 1935 r. firma Short była mocno mocno obciążona pracami nad łodzią latającą Short ”Empire”, dlatego produkcję samolotów ”Scion” zdecydowano przekazać firmie Pobjoy Airmotors and Aircraft Ltd Ostatnie 5 samolotów zbudowanych w 1936 r. posiadało oznaczenie S.16/1. Począwszy z tego momentu część samolotów otrzymała silniki Pobjoy ”Niagara I” , zamiast standardowych ”Niagara III”. Wg [2]- starsze modele czasami oznaczano jako Short Junior”, a samoloty późnego wydania Short Senior”.

Firma Pobjoy opracowała niebyt udany projekt wersji wojskowej dla RAF. Samolot miał otrzymać kamerę fotograficzną, dodatkowe zbiorniki paliwa oraz zaczepy dla lekkich bomb. Uzbrojenie obronne miało składać się z 1-2 karabinów maszynowych Lewis ka. 7,7 mm strzelających przez otwory w kabinie. Ministerstwo Lotnictwa rozpatrzyło projekt tego samolotu, ale nie było zainteresowane nawet budową egzemplarza prototypowego. Oprócz tego, jeden samolot został wyposażony eksperymentalnie w drewniany płat. Produkcję samolotu zakończono w 1937 r. Łącznie zbudowano 22 samoloty, w tym 5 egz. ”Scion I” i 17 egz. ”Scion II”.

Samoloty Short ”Scion” używane były przez w lotnictwie cywilnym do celów transportowych. Operowały z małych pasów startowych i powierzchni wody w wielu rejonach świata: w Europie, Bliskim i Środkowym Wschodzie, w Sierra Leone, Papua Nowa Gwina i w Australii. Pod koniec lat 1930-tych były wycofywane stopniowo z eksploatacji i do 1939 r. dotrwały nieliczne egzemplarze. Po wybuchu II wojny światowej niewielką ilość samolotów samolotów przejął RAF. Były używane w m.in. dywizjonach: 5 i 110, m.in. jako samoloty dyspozycyjne, do współpracy z artylerią przeciwlotniczą i do kalibrowania radarów. Ostatnie dwa samoloty zostały spisane ze stanu RAF w kwietniu 1941 r. i w grudniu 1942 r. Natomiast w 1966 r. przynajmniej dwa cywilne samoloty ”Scion” były nadal używane w Australii. Jeden z nich był wyposażony w silniki De Havilland ”Gipsy Minor”.

W Polsce.

Na samolotach Short S.16 ”Scion” wykonywali również loty Polacy, piloci Polskich Sił Powietrznych w Wielkiej Brytanii. W dniu 1.11.1940 r., w jednostce 6 AACU w Ringway, por. pil. Romuald. T. Stroynowski wraz z pasażerem Sgt K. Matysiakiem wystartowali do lotu na Short ”Scion” nr AV 981. Samolot rozbił się pod Lodge Hill, obaj lotnicy zginęli.

Konstrukcja:
Górnopłat wolnonośny o konstrukcji metalowej. Załoga- 1-2 osoby, pasażerów- 5-6
Płat konstrukcji duralowej, pokryty płótnem.
Kadłub kratownicowy spawany z rur stalowych, pokrycie z płótna. Kabiny zakryte.
Podwozie klasyczne stałe.

Napęd- 2 silniki:
- ”Scion I”- Pobjoy ”Niagara I” lub ”Niagara II” o mocy 62,5 kW (85 KM) każdy,
- ”Scion II”- Pobjoy ”Niagara III” o mocy 67 kW (91 KM) każdy.

Dane techniczne S.16 (wg [1]):
Rozpiętość- 12,8 m, długość- 9,6 m, powierzchnia nośna- 23,8 m2.
Masa własna- 850 kg, masa całkowita- 1452 kg.
Prędkość max- 203 km/h, prędkość przelotowa- 170 km/h, pułap- 3506 m, zasięg- 624 km.

Źródło:

[1] "Уголок ниэбa- Виртуальная авиационная энциклопедия"
[2] Cumft O., Kujawa H. K. ”Księga lotników polskich. Poległych, zmarłych i zaginionych 1939-1945”. Wydawnictwo MON. Warszawa 1989.
blog comments powered by Disqus