Salut 6, 1977

Stacja kosmiczna. ZSRR.
Stacja kosmiczna Salut-6 wraz z dwoma statkami transportowymi (Sojuz lub Progress). (Źródło: archiwum).

Idea budowy stacji kosmicznych- dużych satelitów, należy do Konstantego Ciołkowskiego i podana została w latach dwudziestych bieżącego stulecia. Pierwszą w historii kosmonautyki doświadczalną stację utworzyły dwa radzieckie statki Sojuz-4 i Sojuz-5 (14.01.1969 r.). Natomiast pierwszą załogową stacją badawczą, którą uruchomiono 7 lipca 1971 r. był radziecki Salut-1.

W dniu 29.09.1977 r. została wyniesiona na orbitę, za pomocą rakiety Proton K z kosmodromu Bajkonur w ZSRR stacja orbitalna Salut-6. Stanowiła ona kolejny etap rozwoju stacji serii Salut. Rozwój ten odbywał się w drodze zwiększania długotrwałości lotów załogowych i bezzałogowych. Doskonalone były także charakterystyki stacji, takie jak dokładność orientacji, zwiększana moc źródeł prądu itd. Doskonaliły się również środki zabezpieczenia długotrwałego przebywania człowieka w Kosmosie. Na stacji orbitalnej „Salut-6", w porównaniu z poprzednimi jej wer­sjami, wprowadzono następujące podstawowe udoskonalenia:
- zabudowano dwa węzły, po­zwalające zacumować do stacji jed­nocześnie dwa statki,
- stworzono    możliwość    wyjścia w    otwarty    Kosmos    jednocześnie dwóm  kosmonautom,
-  zapewniono  możliwość wymia­ny poszczególnych bloków po ich zu­życiu się,
- ustawiono  kamerę  telewizyjną dla przekazu barwnych obrazów,
-  polepszono warunki  sanitarno- higieniczne    załogi    (wprowadzono natrysk, jonizatory powietrza itd.).

Do prowadzenia doświadczeń nau­kowych, obserwacji wzrokowej, wy­konywania zdjęć filmowych i foto­graficznych w członach stacji zain­stalowano ponad dwadzieścia iluminatorów- okien. Do przejścia załogi ze statku trans­portowego do stacji i z powrotem służyły dwa węzły cumownicze. Po za­cumowaniu załoga mogła pracować i odpoczywać zarówno w członach sta­cji jak również w pomieszczeniach statków transportowych, przechodząc bezpośrednio przez węzły cu­mownicze. W mieszkalnych pomieszczeniach stacji utrzymywany był ziemski skład powietrza, oraz nominalne ciśnienie atmosferyczne.

Stacja składała się z pięciu prze­działów: przejściowego, roboczego, aparatury naukowej, komory przej­ściowej i zespołów napędowych. Na czynnym odcinku toru lotu pokrycie przedziału przejściowego oraz części członu roboczego chro­nione było odrzucaną osłoną aerody­namiczną.

Patrząc od strony części stożko­wej, na stacji umieszczony był tzw. bierny agregat połączeniowy- "sto­żek" (czynny agregat połączenio­wy- "sworzeń" znajdował się na statku kosmicznym), natomiast częścią cylindry­czną człon cumuje do członu robo­czego zespołu orbitalnego.

W stożkowej osłonie członu przej­ściowego znajdował się właz do obsłu­gi stacji na ziemi i wyjścia załogi w otwartą przestrzeń kosmiczną. Na zewnętrznej powierzchni członu przejściowego zainstalowane były: an­teny aparatury radiowej manewru zbliżenia i namierzania statków transportowych, światła dla orienta­cji w czasie ręcznego łączenia stat­ku ze stacją, zewnętrzne kamery te­lewizyjne, płaszczyzny systemu termoregulacji, zbiorniki systemu za­bezpieczenia składu powietrza z za­pasami powietrza, czujniki (jonowy i słoneczny) systemu orientacji sta­cji, poręcze umożliwiające pracę kosmonaucie w czasie przeprowa­dzenia operacji wyjścia na zewnątrz stacji; zespoły do badania cząsteczek mikrometeorytów i zanieczysz­czeń powierzchni optycznych.

Z zewnątrz człon przejściowy wraz z ustawioną na nim aparatu­rą pokryty był próżniową powłoką termoizolacyjną dla zachowania wy­maganej temperatury. Wewnątrz członu przejściowego pełniącego funkcję śluzy, rozmiesz­czono skafandry, tablice przyrzą­dów, wyposażenie i środki zabezpie­czające wyjście kosmonautów w ot­warty Kosmos. W członie przejściowym znajdowało się 7 okien. Na niektórych z nich umieszczono przyrządy służące do astroorientacji, astronawigacji umiejscowienia stacji. Połączenie tych przyrządów wraz z odpowied­nimi tablicami przyrządów i stero­wnicami kierowania orientacją stat­ku tworzyły dwa stanowiska kierowa­nie (stanowisko nr 5 i nr 6).

Przez hermetycznie zamykany właz człon przejściowy łączył się z członem roboczym stacji. Człon ro­boczy o długości całkowitej ponad 9 m składał się z dwóch cylindrycz­nych zespołów o średnicy 2,9 m. i długości 3,5 m oraz średnicy 4,1 m, i długości 2,7 m połączonych częścią stożkową o długości 1,2 m. Cylindryczne zespoły zakończone były kulistymi dnami. W tylnym dnie znajdował się właz, łączący człon ro­boczy z komorą pośrednią. W członie roboczym przyjęty został podłużny schemat zabudowy wyposa­żenia: aparatura i wyposażenie roz­mieszczone były wzdłuż lewej i prawej burty na jednakowych, typowych ra­mach, połączenie których tworzyło szkielet wnętrza. Konstrukcja wnę­trza była zatem elementem nośnym i przekazywała obciążenie zabudowane­go wyposażenia na kadłub stacji.

W członie roboczym rozmieszczone były podstawowe środki kierowania i kontroli systemów i aparatury naukowej stacji. Aparatura, na któ­rej załoga stacji pracowała bezpośred­nio, zgrupowana była według prze­znaczenia funkcjonalnego na 5 sta­nowiskach kierowania (istniały jesz­cze 2 stanowiska kierowania w czło­nie przejściowym, o których była już mowa):

- Stanowisko nr l- centralne sta­nowisko kierowania stacją znajdowało się w dolnej części członu robocze­go. Na stanowisku były dwa miejsca pracy, wyposażone w fotele zapewniające kosmonautom określone położenie ciała, środki utrzymania łączności, pulpity stero­wania, sterownica kierowania poło­żeniem kątowym stacji w przestrze­ni, celowniki optyczne systemu orientacji i wolne od aparatury iluminatory (okna). Z lewej i prawej strony stanowis­ka rozmieszczone były ładunki rege­neracyjne zabezpieczenia składu po­wietrza na stacji, a także aparaty ochładzająco- suszące systemu termoregulacji. W strefie czołowego dna członu roboczego za pulpitami stano­wiska nr l na sztywnej ramie umieszczone były przyrządy żyrosko­powe systemu orientacji i sterowa­nia stacji,

- Stanowisko nr 2 (astrostanowisko) również rozmieszczone było w dolnej części członu roboczego (w strefie małej średnicy), bliżej jego części stożkowej. Służyło ono do prowadzenia operacji związanych z astroorientacją i astronawigacją statku. Stanowisko wyposażone było w śro­dki utrzymywania łączności, pulpit kierowania systemem orientacji i przyrządy od nawigacji i pomia­rów gwiezdnych zamontowane na dwóch iluminatorach.

Sterownica kierowania podczas astroorientacji przenoszona była ze stanowiska nr 1. Między stanowiskiem nr l, a stanowiskiem nr 2 w strefie małej średnicy członu robo­czego, znajdowały się jadalnia i pokój odpoczynkowy załogi. W strefie tej umieszczony był stolik- kuchenka do podgrzewania posiłków. Na stoliku zamocowany był pojemnik z wodą pitną. Na prawej burcie w tym re­jonie umocowane były bloki systemu regeneracji wody ze skondensowa­nej wilgoci atmosferycznej. Za tab­licami po środku lewej burty znaj­dowała się aparatura pokładowego zes­połu obliczeniowego,

- Stanowisko nr 3- przeznaczone było do kierowania aparaturą, roz­mieszczoną w członie aparatury na­ukowej. Znajdowało się ono w rejonie dużej średnicy członu roboczego w jego dolnej części w pobliżu tylnego dna. Umieszczono tu pulpity, środki utrzymywania łączności, celownik i sterownicę kierowania teleskopu BST-1. W strefie przyrządów znajdowały się bloki systemu sterowania telemet­rycznego i zasilania oraz radiotele­fon. W rejonie tylnego dna członu roboczego na lewej burcie znajdowały się miejsca do spania dla załogi, zaś w strefie przyrządów- kontenery z zapasami żywności. W górnej części członu roboczego (w pobliżu tylnego dna) znajdowały się dwa pomieszczenia śluzowe do usu­wania odpadów działalności życio­wej załogi z pokładu stacji. Odpady gromadzone były w specjalnych zasob­nikach i po odrzuceniu ich na zew­nątrz stacji po pewnym czasie spa­lały się w atmosferze. Na tylnym dnie członu roboczego umieszczono wyposażenie sanitarno-higieniczne. Oddzielone było ono od pozostałej części członu roboczego. Obok znajdował się odkurzacz, filtry przeciwpyłowe, zapasy wody, bieliz­ny oraz innych przedmiotów. W poprzedniej części dużej śred­nicy członu roboczego zamontowany był system pozwalający załodze na okresowe korzystanie z prysznicu,

- Stanowisko nr 4- znajdowało się w dolnej centralnej części członu robo­czego w rejonie osłony stożkowej. Tutaj rozmieszczone były przyrządy do prowadzenia większości eksperymentów medycznych. Była to aparatura filmowo-fotograficzna, a także tablica kierowania aparatu­rą naukową. Stanowisko wyposażo­ne było w urządzenia utrzymywa­nia równowagi ciała i środki łącz­ności. W rejonie stanowiska 4 znajdował się zespół środków zapobiegających wpływowi nieważkości na organizm kosmonautów. Obejmował on: ruchomą bieżnię ze środkami pomocni­czymi do wykonywania ćwiczeń fi­zycznych, cekloergonometr, skafan­der dla wywołania warunków obni­żonego ciśnienia na dolną część cia­ła kosmonauty i aparaturę pobudza­nia tkanki mięśniowej. Na jednym z dwóch iluminatorów stanowiska Nr 4 znajdowała się kame­ra wielowidmowa MKF-6M. Obraz fotografowanego obiektu przedostawał się na kliszę fotograficzną przez 6 obiektów pracujących w sześciu różnych zakresach widma- cztery w zakresie widocznym, dwa w podczerwieni. Na lewej i prawej burcie w ob­szarze stanowiska nr 4 znajdowały się aparaty systemu termoregulacji, aparatura pokładowego radiotelefo­nu, elektroniczne bloki systemu orientacji i kierowania ruchem sta­cji,

- Stanowisko nr 7- przeznaczone było do współdziałania z pulpitami aparatury naukowej i kierowania systemem regeneracji wody. Stano­wisko znajdowało się w środkowej części członu roboczego o małej śre­dnicy.

Wszystkie stanowiska kierowania i miejsca pracy kosmonautów posiadały telefony pokładowe i wyposażone były w lampy światła dziennego. Inne lampy wykorzystywane były do ogól­nego oświetlenia pomieszczeń. W czasie wykonywania zdjęć wewnątrz stacji i transmisji telewizyjnych kosmonauci włączali dodatkowe lampy.

Większa część zewnętrznej po­wierzchni członu roboczego o małej średnicy pokryta była osłoną syste­mu termoregulacji. Na lewej, pra­wej burcie i w górnej części członu umieszczone były trzy płaszczyzny ba­terii ogniw słonecznych o łącznej powierzchni 60 m2. Płaszczyzny te ustawiały automatycznie w kie­runku Słońca. Moc uzyskiwana- 4 kW. W przedniej części członu ro­boczego rozmieszczone były czujniki systemu orientacji płaszczyzn bate­rii słonecznych, określające położe­nie Słońca w przedniej półsferze wo­bec kierunku lotu stacji. Na zew­nątrz dolnej części strefy małej śre­dnicy członu roboczego znajdowała się aparatura automatycznej orientacji stacji.

Dla zapewnienia stałej temperatu­ry, kadłub członu roboczego pokry­ty był z zewnątrz matami próżnio­wej termoizolacji, a człon dużej średnicy dodatkowo posiadał osłonę wy­konaną z tworzyw sztucznych i włó­kien szklanych zapewniającą ochro­nę przed aerodynamicznym prze­grzaniem w czasie wchodzenia na orbitę. Na pokryciu na obu burtach stacji zabudowane były tablice z czuj­nikami do pomiaru potoku cząste­czek mikrometeorytów.

Niehermetyczny, cylindryczny człon silnikowy o średnicy 4,15 m, długości 2,2 m, przeznaczony był dla połączonego zespołu silnikowe­go. Tutaj umieszczone były: anteny aparatury radiowej dla procesu zbliżania i łączenia statków trans­portowych, światła dla orientacji płaszczyzn baterii słonecznych, okre­ślające położenie Słońca w tylnej półsferze, anteny pokładowego sys­temu radiowego, kamera telewizyj­nej kontroli łączenia statku transportowego. Człon silnikowy posiadał na zewnątrz izolację cieplną identy­czną jak człon roboczy.

W członie aparatury naukowej znajdowały się duże przyrządy do ba­dań naukowych, a w szczególności, zabudowany był tam submilimetrowy teleskop BST-1.

Komora przejściowa stacji była hermetyczna i składała się z cylindry­cznej i stożkowej części o średnicy 2 m i długości 1,3 m. Tutaj znajdował się drugi węzeł cumowniczy. Komora przejściowa wykorzysta­na była do pomieszczenia w niej wy­posażenia dostarczonego przez sta­tek transportowy. Przez nią prze­biegał przewód powietrzny, służący do przepływu powietrza z członu ro­boczego do statku transportowego w celu wytworzenia jednolitego ciśnienia. W komorze przejściowej znajdowały się dwa okna wykorzysty­wane do obserwacji wzrokowej i wykonywania zdjęć.

System kierowania stacji kierował podsystemami pokładowymi: automatycznie (za pomocą urządzenia zaprogramowanego w czasie), na sygnały radiowe z Ziemi, na sygna­ły podawane z tablic rozdzielczych załogi. W skład systemów kierowania wchodziły:
- system kierowania zespołem po­kładowym- dokonywał przełączanie zasilania elektrycznego systemów, uruchamia ładunki pirotechniczne, przekazuje informacje o rezultatach realizowanych operacji na tablicę przyrządów i do ośrodka naziem­nego,
- system orientacji i kierowania statkiem- służył do orientowania ru­chem stacji w warunkach automa­tycznego i ręcznego sterowania. W skład jego wchodziły: czujnik sło­neczny, żyroskopowe czujniki pręd­kości kątowych, czujnik jonowy, swobodne trzystopniowe żyroskopy i integratory przyrostu prędkości. Wśród przyrządów do ręcznej orientacji znajdowały się: szerokokątny celownik- orientator, orientatory optyczne, przetwornica elektronowo- optyczna; astroorientator; apara­tura "Kaskad" do utrzymywania długotrwałej orientacji orbitalnej i inercjalnej,: radiotechniczna apa­ratura zbliżenia, światła i tarcza służące do ręcznego zbliżenia i łą­czenia, bloki automatyki i elektroni­ki,
- połączony zespół silnikowy- prze­znaczony był do wytworzenia mo­mentów wokół środka masy stacji przy pomocy silników o małym cią­gu, oraz nadania impulsów do prze­mieszczenia stacji przy pomocy sil­ników o dużym ciągu. W skład je­go wchodziły: dwa silniki korelujące, silniki orientacji. Silniki zapewniały prawidłowe ustawienie stacji na trzech osiach obrotu: pochyleń, przechyleń i kie­runku,
- system radiowy przeznaczony był do przekazywania sygnałów kiero­wania i dyspozycji z Ziemi na po­kład, zmian toru lotu, radiotelefo­nicznej dwustronnej łączności Ziemia- Kosmos i przekazywania z po­kładu informacji telewizyjnych i te­lemetrycznych. W skład systemu wchodziły nadaj­niki, odbiorniki, urządzenia ante­nowe, urządzenia programowo- czasowe, deszyfrator oraz inne bloki elektroniki i automatyki,
- system  telewizyjny- przeznaczony był do przekazywania z kamer po­kładowych obrazu kolorowego i czarno-białego na Ziemię oraz na pokła­dowy ekran telewizyjny. W skład systemu wchodziły: zewnętrzne stałe ka­mery telewizyjne (obraz czarno-biały), telewizyjna kamera reportażowa (kolorowa), rezerwowa kamera re­portażowa (czarno-biała), przekaźnik obrazu kolorowego, urządzenia wideokontrolne, urządzenia antenowe, specjalne lampy, bloki automatyki i elektroniki,
- system łączności radiotelefonicz­nej "Zaria"- służył do zapewnienia dwustronnej łączności Ziemia-Kosmos i pokład-pokład na falach krót­kich i UKF. W skład systemu wcho­dziły nadajniki i odbiorniki oraz urządzenia antenowe. Dla zapewnienia głośnej łączności wewnątrz hermetycznych przedzia­łów stacji, na stanowiskach kiero­wania i w miejscach pracy zainstalowane były głośniki, mikrofony i wzmacniacze. Do przekazywania informacji tekstowych (literowo-cyfrowych) z Zie­mi na pokład wykorzystywano się apa­raturę rejestrującą z urządzeniem drukującym (teleks),
- system radiotelemetryczny, prze­znaczony był do zbierania i przeka­zywania informacji z pokładu na Ziemię. Na stacji zamontowane były dwa zestawy radiotelemetryczne: je­den do informacji służbowej, drugi do informacji napływającej z apara­tury naukowej i doświadczalnej. Do rejestracji z dużą dokładnością danych naukowych wykorzystywano magnetofony z zapasem kaset. Taś­my magnetyczne z zapisem powra­cały na Ziemię na statkach trans­portowych,
-  system zasilania w energię- zasilał wszystkie systemy stacji oraz przy­łączone do zespołu orbitalnego stat­ki transportowe. W skład systemu wchodziły: 3 płaszczyzny baterii og­niw słonecznych, główna bateria czołowa, rezerwowa bateria czoło­wa, blok kontroli źródeł zasilania,
- system zabezpieczenia pobytu za­łogi- przeznaczony był do zapewnie­nia warunków życia: ciśnienia i składu gazowego atmosfery, zabez­pieczenia w wodę i żywność, wa­runków sanitarno-higienicznych, wyjścia w otwarty Kosmos itd. System zabezpieczenia składu ga­zowego atmosfery służył do wydzie­lania tlenu i pochłaniania dwutlen­ku węgla i innych zanieczyszczeń. W skład systemu wchodziły: chemicz­ne regeneratory tlenu, chemiczne pochłaniacze dwutlenku węgla, ana­lizatory gazu, filtry szkodliwych za­nieczyszczeń, filtry przeciwpyłowe, zapasy powietrza w metalowych butlach. Zaopatrzenie w wodę odbywało się poprzez regenerację wody ze skrop­ionej atmosfery stacji i zapasów wody konserwowej. Woda chroniona była w pojemnikach. Żywność prze­chowywano na pokładzie w po­staci racji dobowych, ułożonych w pojemnikach. Zapasy żywności i po­wietrza uzupełniane były przez statki transportowe i towarowe. Dla zapewnienia warunków sanitarno-higienicznych na pokładzie, zainstalowano urządzenie sanitarno-asenizacyjne, prysznic, komplety bielizny, serwetki higieny osobistej, dwie komory śluzowe z kontenerami do wyrzucania odpadów,
- środki kontroli medycznej i pro­filaktyki- przeznaczone były do stałej kontroli stanu zdrowia kosmonau­tów i zabezpieczenia ich organiz­mów przed wpływem czynników lotu kosmicznego. W skład środków wchodziła aparatura kontroli medycz­nej, kompleksowa aparatura badań medycznych "Polonom-2M", rucho­ma ścieżka, cykloergonometr, ska­fander podciśnieniowy, bloki kon­troli i indykacji parametrów stanu zdrowia załogi w czasie wychodzenia w otwarty Kosmos oraz apteczka. Za pomocą tych środków dokonywano: regularnej kontroli medycznej z przekazywaniem informacji na Ziemią poprzez kanały telemetrii, okresowych badań medycznych z rejestracją na pokładzie i przeka­zaniem danych na Ziemię, regular­nych treningów załogi,
- system termoregulacji- przezna­czony był do utrzymania określo­nych temperatur konstrukcji, agre­gatów i aparatury stacji i przycu­mowanych statków transportowych, a także stworzenia komfortowych warunków wewnątrz pomieszczeń załogi,
- system cumowniczy i przejścia wewnętrznego przeznaczony był do dokonania połączenia elektrycznego, mechanicznego i przewodów po­wietrznych stacji orbitalnej ze stat­kami transportowymi i towarowymi oraz wewnętrznego przejścia kos­monautów ze statku do stacji bez potrzeby wychodzenia w otwarty Kosmos. Węzeł cumowniczy zbudowany był na zasadzie: sworzeń (część czynna)- stożek (część bierna). Na stacji orbitalnej zainstalowane były dwa bierne węzły cumownicze: na członach przejściowym i wyposaże­niowym- silnikowym.

Stację odwiedziło 5 załóg długoterminowych i 11 krótkoterminowych. Była to pierwsza stacja, którą odwiedzili ludzie spoza USA czy ZSRR, w ramach programu Interkosmos. Byli to głównie kosmonauci państw członkowskich Układu Warszawskiego: Czechosłowacji, Polski, NRD, Węgier, Rumunii oraz Wietnamu, Mongolii i Kuby. Już pierwsza załoga stacji ustanowiła rekord długości pobytu na orbicie, przebywając na stacji przez 96 dni. Najdłuższy czas pobytu na pokładzie Salut 6 to 185 dni. Stacja Salut 6 była także pierwszym celem statku zaopatrzeniowego Progress. Po zakończeniu załogowych wypraw na pokład stacji (22.05.1981) przeprowadzono z jej wykorzystaniem test dokowania ciężkiego modułu TKS (oznaczonego jako Kosmos 1267), opracowanego w oparciu o niewykorzystane elementy programu Ałmaz. Stację zdjęto z orbity za pomocą bezzałogowego statku Kosmos 1267 w dniu 29 lipca 1982.

W Polsce.

W dniu 27.06.1978 r. o godzinie 18.27 czasu moskiewskiego (17.27 czasu warszawskiego) z portu kosmicznego Bajkonur wyniesiona została międzynarodowa załoga programu Interkosmos na pokładzie radzieckiego statku kosmicznego Sojuz-30. Dowódcą statku był dwukrotny Bohater Związku Radzieckiego lotnik-kosmonauta ZSRR Piotr Klimuk, a członkiem załogi kosmonauta-badacz obywatel polski Mirosław Hermaszewski. Drugi polski kosmonauta Zenon Jankowski pełnił funkcje konsultanta kierownika lotu w Centrum Kierowania Lotami.

Polska stała się czwartym państwem na świecie mającym kosmonautów- po ZSRR, USA i CSRS. Lot załogi statku kosmicznego Sojuz-30 poprzedzony był wysłaniem na orbitę statku Sojuz-29. Statek ten z załogą, którą tworzyli: dowódca lotnik-kosmonauta ZSRR płk Władimir Kowalonok i inżynier pokładowy Aleksander Iwanczenkow został wprowadzony na orbitę okołoziemską 15.06.1978 r. Obaj kosmonauci następnie połączyli swój statek ze stacją kosmiczną Salut-6 i oni też pełnili funkcję gospodarzy stacji orbitalnej przyjmującej międzynarodową załogę na pokład, wśród której znajdował się polski kosmonauta.

Połączenie statku kosmicznego Sojuz-30 ze stacją Salut-6 nastąpiło 28 czerwca o godz. 19.08, natomiast o godz. 22.11 Mirosław Hermaszewski i Piotr Klimuk przeszli na pokład stacji. Polski kosmonauta przeprowadził na pokładzie stacji 11 eksperymentów naukowych:
- "Syrena"- badanie wzrostu kryształu tellurku rtęci i kadmu w warunkach lotu kosmicznego,
- "Zdrowie"- ocena   wydolności fizycznej kosmonauty w różnych fazach wyprawy,
- "Kardiolider"- monitorowanie pracy   serca  w   czasie   wyprawy pozaziemskiej,
- "Smak"- badanie progu czułości receptorów smakowych,
- "Relaks"- ocena  efektywności programów rozrywkowych  przygotowywanych dla kosmonautów,
- "Ziemia"- fotografowanie mórz i lądów w celu badania zasobów naturalnych,
- "Zorza"- obserwowanie   zórz polarnych,
- "Test"- badanie  psychologicznych aspektów przystosowania się załogi   do   warunków   lotu   kosmicznego,
- "Ciepło"- badanie procesu wymiany ciepła między organizmem człowieka, a ośrodkiem gazowym w stanie nieważkości,
- "Tlen"- badanie utlenienia tkanek  kosmonauty,
- "Czajka"- badanie układu naczyniowego z wykorzystaniem kostiumu (spodni) podciśnieniowego.
Pierwsze 5 eksperymentów zostało przygotowanych wraz z niezbędnym wyposażeniem przez stronę polską samodzielnie, pozostałych 6- przy współpracy ZSRR, CSRS i NRD w ramach programu Interkosmos.

Powrót statku Sojuz-30 na Ziemię nastąpił 5.07.1978 r. w Kazachstanie. Lot trwał prawie 8 dni, dokonano 126 okrążeń ziemi. Przy okazji ustanowiono kilka rekordów Polski (zatwierdzonych przez FAI- Międzynarodową Federację Lotniczą) m.in. wysokości- 363 km, prędkości lotu - 28 000 km/h (ok. 8 km/s), długotrwałości lotu- 190 godzin 03 minuty i 04 sekundy, zasięg lotu orbitalnego- 5 273 257 km i inne.

Dane techniczne Salut 6 (wg [4]):
Długość całkowita wraz z dwoma statkami transportowymi- 28,5 m, długość stacji- 13,5 m, maksymalna śred­nica stacji- 4,15 m. Pojemność prze­działów użytkowych około 100 m3. Rozpiętość rozwiniętych płaszczyzn z bateriami ogniw słonecznych- 17,0 m.
Ogólna masa orbitalnego zespołu naukowego, składającego się ze stacji i dwóch statków transporto­wych- 32 500 kg, ma­sa stacji po wprowadzeniu jej na orbitę- 18 900 kg, masa statku transportowego na orbicie- 6800 kg, a masa wyposażenia naukowo-badawczego- ok. 2000 kg.

Galeria

  • Stacja kosmiczna Salut-6. (Źródło: NASA).
  • Mirosław Hermaszewski oraz Piotr Klimuk podczas pobytu na stacji kosmicznej Salut-6. (Źródło: archiwum).
  • Piotr Klimuk oraz Mirosław Hermaszewski podczas pobytu na stacji kosmicznej Salut-6. (Źródło: archiwum).
  • Stacja kosmiczna Salut-6. (Źródło: archiwum).
  • Orbitalny zespół naukowo-badawczy Salut 6. (Źródło: Skrzydlata Polska nr 30/1978).
  • Symulator stacji kosmicznej Salut-6 w Centrum  Szkolenia  Kosmonautów. (Źródło: Skrzydlata Polska nr 28/1978).
  • Mirosław Hermaszewski oraz Piotr Klimuk w symulatorze stacji kosmicznej Salut-6. (Źródło: Skrzydlata Polska nr 28/1978).

Źródło:

[1] Elsztein P. ”Polska w Kosmosie”. Wydawnictwo Komunikacji i Łączności. Warszawa 1978.
[2] ”Mirosław Hermaszewski- jedyny Polak w kosmosie”
[3] Wierzbowski J. "Polski tydzień w operacji Salut-6". Skrzydlata Polska 30/1978.
[4] Wierzbowski J. "Dom kosmiczny". Skrzydlata Polska 28/1978.

blog comments powered by Disqus