Robinson R-22, 1975

Śmigłowiec lekki. USA.
Śmigłowiec Robinson R-22. (Źródło: Piotr Biskupski- ”Airliners.net”).

Amerykański konstruktor Frank D. Robinson prze­pracował jako prawie 20 lat w znanych fir­mach lotniczych i śmigłowcowych, jak: Bell, Cessna, Hughes i Kaman. W 1973 r. postanowił spróbować działać na własną rękę i założył firmę Robinson Helicopter Company. Jego pierwszą samodzielną konstrukcją był lekki dwumiejscowy śmigłowiec Robinson R-22, który miał stać się naprawdę śmigłowcem popu­larnym- tanim w produkcji i w eksploatacji. Cena śmigłowca miała wynieść tyle co samolotu turystycznego.

Prototyp został oblatany w 28.08.1975 r. Po przeprowadzeniu niezbędnych prób, otrzymał w 1979 r. certyfikat. W tym samym roku rozpo­częto produkcję seryjną. Do tego czasu uzyskano zamówienia na 800 śmigłowców. Odtąd rozpoczął się szybki rozwój firmy, która stała się dostawcą najliczniej produkowanych śmigłowców na świecie.

Produkowany seryjnie w wielu wersjach i wariantach:
- R-22- pierwsza wersja seryjna napędzana silnikiem Lycoming O-320-A2B i A2C,
- R-22 HP- wersja napędzana silnikiem  Lycoming O-320-B2C o mocy 160 KM,
- R-22 Alpha- wersja zmodyfikowana, otrzymała certyfikat w 1983 r., napędzana silnikiem  Lycoming O-320-B2C o mocy 160 KM,
- R-22 Police- wersja policyjna,
- R-22 Beta- wersja wyposażona w mocniejszy silnik,
- R-22 Beta II- napędzana silnikiem Lycoming O-360-J2A,
- R-22 Beta II Police- wersja policyjna, wyposażona w reflektor i głośnik,
- R-22 Mariner- śmigłowiec- amfibia wyposażony w pływaki i koła, napędzana silnikiem  Lycoming O-320-B2C,
- R-22 Mariner II- śmigłowiec- amfibia wyposażony w pływaki i koła, napędzana silnikiem  Lycoming O-320- J2A,
- R-22 IFR- wersja przeznaczona do szkolenia według wskazań przyrządów (IFR),

Na bazie konstrukcji śmigłowca R-22 zostały opracowane śmigłowce bezzałogowe Boeing "Maverick UAV" oraz "Renegade UAV".

Sukces śmigłowca wziął się przede wszystkim z wyjątkowej prostoty konstrukcji. Napędzany silnikiem tłokowym bez doładowania, choć ma gorsze parametry niż bardziej zaawansowane silniki (np. turbowałowe), jednak daje możliwość obniżenia masy śmigłowca i kosztów. Możliwe jest również wykonywanie części napraw przez samych właścicieli. Z tego powodu R-22 stał się chętnie kupowanym przez ośrodki szkoleniowe na całym świecie, a także hodowców bydła w USA i Australii.

W Polsce.

W połowie lat 1990-tych, na Okęciu, dla przedstawicieli Polskich Sił Zbrojnych prezentowany był śmigłowiec Robinson R-22. Oferowany był jako maszyna szkolna. Mimo przychylnych opinii, oferta nie wywołała wymiernych reakcji handlowych. W latach 1990-tych Instytut Lotnictwa otrzymał do oceny lekki śmigłowiec Robinson R-22B (SP-GSA), który był oferowany polskiej policji. Do jego zakupu nie doszło, gdyż w Instytucie podjęto opracowanie lekkiego śmigłowca IS-2. Powstał on niewątpliwie pod wpływem śmigłowca R-22 Beta, który przez wiele miesięcy stał w hangarze Instytutu Lotnictwa.

W dniu 1.01.2006 r. w polskim rejestrze statków powietrznych znajdował się 1 śmigłowiec Robinson R-22.

Konstrukcja.
Dwumiejscowy śmigłowiec zbudowany w układzie klasycznym, konstrukcja metalowa.
Wirnik główny dwułopatowy, obrys łopat prostokątny. Konstrukcja łopat metalowa- przednią nośną część stanowi profil z wysokowytrzymałej stali, część spływowa klejona, przekładkowa ze stopów lekkich. Zawieszenie łopat na głowicy półsztywne. Upro­szona konstrukcja głowicy. Wirnik wy­mięty wysoko nad kadłub na przedłużonym wale osłoniętym kroplowym pylonem.
Wirnik ogonowy dwułopatowy, obrys łopat prostokątny. Wirnik typu pchającego umieszczony z lewej strony belki ogonowej.
Kadłub- przekrój przedniej kabinowej części owalny, zbliżony do prostokątnego. Tylna część kadłuba- belka stożkowa o przekroju kołowym. Strukturę przedniej części kadłuba stanowi kratownica spawana rur stalowych, do której zamocowane są pozostałe podzespoły (zespół napędowy, przekładnia główna, podwozie, belka ogonowa, kabina). Jest ona osłonięta pokrywami i owiewkami ze stopów lekkich i laminatów. Belka ogonowa wykonana ze stopu lekkiego, na jej końcu umocowana głowica wirnika ogonowego i usterzenie. Kabina zakryta z miejscami obok siebie.
Usterzenie stałe, składające się z niewielkiego statecznika poziomego o obrysie trapezowym i zamocowanego na nim statecznika pionowego złożonego z dwóch trapazkowych segmentów (dolnego i górnego). Usterzenie zamocowane z prawej strony belki ogonowej.
Podwozie stałe typu płozowego. Można zamontować składane koła przeznaczone jedynie do transportu na ziemi.

Wyposażenie- podstawowe przyrządy pi­lotażowo- nawigacyjne i kontroli silnika, radiostacja i radiokompas.
Instalacje- elektryczna.

Silnik- tłokowy:
- R-22- Lycoming O-320-A2B i A2C o mocy 112 kW (150 KM) zdławionej do 92,5 kW (126 KM),
- R-22 HP, R-22 Alpha, R22 Beta, R-22 Mariner- Lycoming O-320-B2C o mocy 118 kW (160 KM),
- R-22 Beta II, R-22 Mariner II- Lycoming O-360-J2A o mocy 108 kW (145 KM).
Układ przeniesienia napędu- przekładnia główna mocowana nad silnikiem. Wyjście wału wirnika ogonowego z przekładni pod kątem 90°. Wał wirnika ogonowego prowadzony wewnątrz belki ogonowej.

Dane techniczne R-22 (wg [5]):
Średnica wirnika głównego- 7,67 m, długość kadłuba- 6,3      m, długość max (z wirnikami)- 8,76 m, wysokość- 2,67 m, powierzchnia tarczy wirnika głównego- 46,21 m2.
Masa własna- 346 kg, masa użyteczna- 244 kg, masa startowa max- 590 kg.
Prędkość dopuszczalna- 188 km/h, prędkość max- 180 km/h, prędkość przelotowa- 174 km/h, prędkość ekonomiczna- 142 km/h, pułap praktyczny- 4265 m, pułap zawisu z wpływem ziemi- 1950 m, pułap zawisu bez wpływu ziemi- 1370 m, zasięg max- 286 km.

Galeria

  • Lekki śmigłowiec Robinson R-22B (SP-GSA). (Źródło: Zdjęcie pochodzi z Archiwum UM Świdnik i Stowarzyszenia Forum Świdnika- http://www.historia.swidnik.net/).
  • Robinson R-22, rysunek w trzech rzutach. (Źródło: Skrzydlata Polska nr 39/1976).

Źródło:

[1] Liwiński J. ”Rejestr polskich statków powietrznych 2006”. Przegląd Lotniczy Aviation Revue nr 2/2006.
[2] Kłosiński P. ”Śmigłowce szkolne program NTH dla U.S. Army”. Nowa Technika Wojskowa nr 4/1995.
[3] Majewski A. ”Cywilny przemysł lotniczy dla wojska po II w.ś. Historia i przyszłość (?)”. Nowa Technika Wojskowa nr 9/1996.
[4] Królikiewicz T. ”Samoloty i śmigłowce Instytutu Lotnictwa. Samoloty dyspozycyjne. Ostatnie projekty.”. Lotnictwo nr 5/2006.
[5] "Robinson R-22". Technika Lotnicza i Lotnicza nr 7/1981.
[6] J. Ś. "Śmigłowiec Robinson R-22". Skrzydlata Polska nr 39/1976.
blog comments powered by Disqus